Văn hóa Fandom là gì?

Fandom là cụm từ chỉ cộng đồng những người cùng hâm mộ chung một thần tượng, dần trở thành một nền văn hóa tại Hàn Quốc, phát triển song hành cùng nền công nghiệp thần tượng tại đất nước này. Thông thường, mỗi fandom sẽ có tên gọi, màu sắc đặc trưng cùng lightstick riêng để phân biệt. Nổi bật như V.I.P - fandom của BIG BANG với đại diện là màu vàng cùng lightstick hình vương miện; BTS với ARMY cùng tạo ra biển lightstick màu tím trên toàn cầu; hay BLACKPINK với chiếc búa màu hồng đen được BLINK yêu thích sử dụng. 

Được biết, văn hóa Fandom của các thần tượng Hàn Quốc khởi đầu từ thập niên 1970, xuất phát từ ca sĩ Nam Jin và Nahuna. Bước sang thập kỷ 1990 với sự nổi lên của Seo Taiji, nền văn hóa này càng trở nên thịnh hành hơn đối với khán giả trẻ tại đất nước này. Cho đến tận thời điểm hiện tại, văn hóa Fandom đã trở thành một trong những “vũ khí” mang lại thành công cho thần tượng. Họ cùng chung tay ủng hộ các sản phẩm âm nhạc, lấp kín các sân vận động trong buổi concert, sáng tạo ra các nội dung viral trên toàn thế giới, mang về rất nhiều thành tích và vị thế cho thần tượng của mình.

Đọc thêm: Gen 2 Kpop - Từ tượng đài văn hóa đại chúng Hàn Quốc nay trở thành kỷ niệm

Tại thị trường Việt Nam, nền văn hóa Fandom không quá nổi bật và dành được sự chú ý, tuy nhiên điều này cũng không cản bước sự phát triển của cộng đồng này. Một số Fandom của nghệ sĩ hàng đầu Việt Nam như FC Mỹ Tâm hay Sky (Sơn Tùng M-TP) cũng tạo dựng được chú ý khi thường xuyên tổ chức các sự kiện ủng hộ nghệ sĩ, tạo dựng được sức ảnh hưởng nhất định tại thị trường âm nhạc Việt.

Sức mạnh của Fandom 

BTS - nhóm nhạc thần tượng hàng đầu Hàn Quốc hiện đang giữ kỷ lục với nhiều con số choáng ngợp. Sở hữu buổi concert với hơn 200.000 người hâm mộ tham dự tại Los Angeles, số lượng tiêu thụ album lên tới hàng triệu bản, lượng theo dõi trên mạng xã hội đạt mức hàng trăm triệu - rõ ràng những thành công này đều đến từ fandom của BTS - ARMY. Không chỉ dừng lại ở những thành tích vô tiền khoáng hậu trong lĩnh vực âm nhạc, chính ARMY đã mang lại thành công cho BTS khi lấn sân sang địa hạt thời trang.

Jungkook - thành viên thuộc BTS đã có cú bắt tay cùng Calvin Klein và mang về thành công không tưởng cho hãng. Theo chia sẻ của hãng, cổ phiếu của Calvin Klein đã tăng vọt 20% sau khi nghe tin về màn hợp tác này. Cùng với đó, những hình ảnh của Jungkook kèm từ khóa liên quan đều trending nhiều giờ liền trên Twitter. Mọi sản phẩm liên quan đến nam ca sĩ trong bộ ảnh mới ra mắt cũng ngay lật tức sold-out chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngủi, khiến trang web chính thức của Calvin Klein sập ngay sau đó. 

Cùng với BTS, BLACKPINK cũng là cái tên gây sốt trên khắp thế giới. Thông qua sức ảnh hưởng của mình, Lisa đã tạo ra cơn sốt Labubu, từ đó mang về doanh thu ấn tượng cho thương hiệu Pop Mart. Các thương hiệu cao cấp của thế giới như Celine cũng tăng 955% mức EMV (Giá trị truyền thông kiếm được) nhờ màn hợp tác cùng nữ rapper người Thái này; Bulgari hay M.A.C đều kiếm được bộn tiền khi tin tưởng mời cô vào vị trí Đại sứ thương hiệu toàn cầu.

Phần lớn "vé vào cửa" các buổi fansign đều đến từ việc mua album của người hâm mộ

Và rõ ràng, những con số này đều có sự góp mặt của Fandom. Để con số album có thể tiêu thụ đến hàng triệu bản, một fan hâm mộ có thể mua đến hàng chục - hay thậm chí hàng trăm album. Điều này vừa giúp nghệ sĩ có được thành tích cao trên bảng xếp hạng, vừa mang đến cơ hội được chạm tay cùng thần tượng trong các buổi fan meeting. Không chỉ dừng lại ở đó, việc người hâm mộ trong vai trò là khách hàng của một thương hiệu, chi một số tiền lớn và trở thành khách hàng V.I.P cũng mang đến cơ hội được gặp gỡ nghệ sĩ yêu thích trong các buổi tiệc private mà thương hiệu tổ chức. Có thể thấy, độ chịu chi của khán giả cùng với sự ủng hộ trên mọi nền tảng sẽ mang đến thành công cho cả nghệ sĩ và thương hiệu.

Đọc thêm: K-pop partnerships - Mối quan hệ win-win hay hình thức bị lợi dụng?

Cuộc chơi mới đối với nghệ sĩ Việt

Mùa hè năm nay, Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai (ATVNCG) là chương trình nhận được sự quan tâm đông đảo của khán giả trẻ. Không chỉ dừng lại với vai trò là khán giả thưởng thức các tiết mục, giờ đây nghệ sĩ Việt đã có riêng cho mình cộng đồng fan hâm mộ với vô vàn sự kiện được tổ chức.

Rất nhiều fandom đã gửi foodtruck đến ATVNCG

Với ATVNCG, foodtruck là món quà mà người hâm mộ thường xuyên gửi tặng đến 33 Anh Tài. Từ những chiếc xe với đa dạng concept, món quà kỷ niệm cùng những lời nhắn gửi yêu thương, những chuyến foodtruck này nhanh chóng nhận về sự ủng hộ của người hâm mộ cũng như nghệ sĩ tham gia chương trình, thông qua đó thể hiện tình yêu thương và tinh thần cổ vũ đối với thần tượng. Cùng với đó, rất nhiều sự kiện nhỏ khác cũng được tổ chức nhằm thể hiện tình cảm đối với các Anh Tài. Nổi bật như việc trồng cây dưới danh nghĩa nghệ sĩ, ủng hộ đồng bào bão lũ, chung tay gửi các món quà nhỏ thay lời cảm ơn đến với chương trình.

Meet & Greet của Thạch Trang với đông đảo fan hâm mộ (Nguồn ảnh: Tun Đi Heal)

Không chỉ tạo dựng cộng đồng người hâm mộ đối với nghệ sĩ Việt, rất nhiều nhà sáng tạo nội dung cũng có riêng cho mình một tệp khán giả với tên gọi và nhiều sự kiện đáng chú ý. Nổi bật như ShiNinh của Ninh Tito hay Lilachs của Thạch Trang. Đáng chú ý, Thạch Trang cũng từng có 2 lần tổ chức Meet & Greet (một dạng fan meeting) với sự tham gia của đông đảo người hâm mộ. Đồng thời, nữ content creator còn tạo ra các sản phẩm quần áo thiết kế riêng (merchandise) và sold-out nhanh chóng chỉ trong khoảng thời gian ngắn.

Thiết kế các sản phẩm dành cho người hâm mộ, merchandise của Thạch Trang thường sold-out trong thời gian ngắn

Có thể thấy, fandom là một trong những yếu tố quan trọng mang lại thành công cho các nghệ sĩ cũng như influencer. Không chỉ ủng hộ sản phẩm của nghệ sĩ, việc tạo ra các sự kiện hay hoạt động cũng mang lại sức ảnh hưởng không nhỏ, từ đó tạo ra liên kết giữa người hâm mộ và thần tượng.