BTS - “Công cụ” giúp Hàn Quốc đạt quyền lực mềm
1, Quyền lực mềm là gì?
Giáo sư Joseph Nye Jr. của Đại học Havard định nghĩa: “Quyền lực mềm là một loại năng lực, có thể giúp đạt được mục đích thông qua sức hấp dẫn chứ không phải ép bức hoặc dụ dỗ. Sức hấp dẫn này đến từ quan điểm giá trị về văn hoá, chính trị và chính sách ngoại giao của một nước.” Hiểu đơn giản, quyền lực mềm là khả năng tạo ra tính hấp dẫn khiến người khác tự nguyện quy thuận và đi theo.
Tại Hàn Quốc, thúc đẩy quyền lực mềm thông qua văn hóa ngoại giao là mục tiêu chung của các tổ chức chính phủ và phi chính phủ, trong đó khuyến khích việc sản xuất và quảng bá văn hóa các nội dung thuộc văn hóa Hallyu. Bên cạnh đó, vai trò của các doanh nghiệp tư nhân có trách nhiệm sản xuất và quảng bá các nội dung này cũng được đề cao, chẳng hạn như với công ty giải trí Big Hit Entertainment - công ty quản lý của nhóm nhạc BTS. Trong một bài phát biểu năm 2019, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-In đã dành lời khen cho BTS với thành công vang dội khi mang văn hóa Hàn Quốc ra thế giới.
2, BTS - 7 chàng trai mang niềm tự hào Hàn Quốc ra thế giới
7 chàng trai của nhóm nhạc BTS - Bangtan Sonyeondan - đã tạo nên một “cơn sốt” chưa từng có tại địa hạt âm nhạc và giải trí toàn cầu kể từ khi ra mắt vào năm 2013. Sự nổi tiếng của BTS đã lan tỏa từ Hàn Quốc đến toàn thế giới. Năm 2018, BTS đã trở thành nhóm nhạc nam nổi tiếng nhất, với 2 album lọt bảng xếp hạng danh giá Billboard Top 2. BTS cũng nhận được giải thưởng Top Social Artist. Mattel, hãng sản xuất đồ chơi của Mỹ, đã chính thức ký thỏa thuận cấp phép sản xuất phiên bản búp bê của 7 chàng trai BTS, và sau đó, giá trị cổ phiếu của Mattel đã tăng 7,7%. Theo Viện nghiên cứu Hyundai (Hyundai Research Institute), ước tính số tiền mà BTS mang lại cho nền kinh tế Hàn Quốc hàng năm rơi vào khoảng 3,6 tỷ USD.
Cho đến nay, BTS được xem là biểu tượng thành công vang dội nhất, ấn tượng nhất của nền văn hóa Hallyu - một thị trường xuất khẩu văn hóa đại chúng với đa dạng sản phẩm như K-Pop, phim truyền hình, phim điện ảnh… Ban đầu, sự lan truyền của văn hóa Hallyu trong khu vực Đông Á được thúc đẩy bởi những tương đồng về văn hóa và tư tưởng giữa những nước trong khu vực này; đồng thời vẫn có sức hút bí ẩn nhất định với người tiêu dùng tại các nước khác trong khu vực Châu Á nói chung. Phải đến khi văn hóa Hallyu bùng nổ ở quy mô toàn cầu, văn hóa đương đại của Hàn Quốc mới chính thức đạt đến một đỉnh cao thành công mới.
BTS được xem là “nhóm nhạc toàn cầu”, là ví dụ điển hình cho thấy sự gia tăng mạnh mẽ của quyền lực mềm Hàn Quốc thông qua việc tạo ra một hình ảnh và một thông điệp thực sự có “sức nặng”, có ảnh hưởng sâu rộng bất kể khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa, chủng tộc. Vị thế của BTS đã được khẳng định khi vào năm 2018, 7 thành viên BTS xuất hiện tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, Mỹ, và phát biểu nhân chương trình Thế hệ không giới hạn (Generation Unlimited) - sự kiện thúc đẩy giáo dục, tạo cơ hội đầu tư cho thiếu nhi và người trẻ của quỹ nhi đồng UNICEF.
BTS phát biểu trong chương trình Thế hệ không giới hạn tại Liên Hợp Quốc
Năm 2021, BTS tiếp tục tham dự Hội nghị SGDs Moment (các mục tiêu phát triển bền vững) trong phiên họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lần thứ 76 với tư cách Đặc phái viên của Tổng thống Hàn Quốc. Trong hội nghị này, BTS đã đưa ra tiếng nói của mình thông qua bài phát biểu mang tên Thế hệ trẻ trong thời kỳ Covid-19. Đồng thời, BTS cũng là nhóm nhạc đầu tiên của Hàn Quốc có vinh dự được biểu diễn ca khúc mới nhất - Permission To Dance - ngay tại trụ sở Liên Hợp Quốc.
3, Vai trò của BTS trong việc thúc đẩy quyền lực mềm tại Hàn Quốc
Có một sợi dây kết nối giữa sự nổi tiếng của BTS với chiến lược của chính phủ Hàn Quốc. Vai trò của văn hóa Hallyu trong chính sách kinh tế của Hàn được đề cập lần đầu vào năm 2001, trong bài phát biểu của Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung - người đã gọi Hallyu là “ngành công nghiệp không khói”, là động lực phát triển kinh tế với khả năng tạo ra giá trị gia tăng rất cao mà không tốn nhiều tài nguyên như các ngành công nghiệp khác. Chính quyền Tổng thống Roh Moo-hyun (2003-2007) đã đề ra mục tiêu quốc gia là đưa Hàn Quốc trở thành một trong “năm cường quốc với sức mạnh nội dung hàng đầu thế giới vào năm 2010” (“the world’s top five content powers in 2010”). Năm 2009, Cơ quan Nội dung Sáng tạo Hàn Quốc (Korean Creative Content Agency - KOCCA) đã được thành lập với mục tiêu thúc đẩy và hỗ trợ việc sản xuất những nội dung văn hóa nổi bật của quốc gia này. Các chaebol (đại tập đoàn gia đình) của Hàn Quốc - những nhân vật có quan hệ mật thiết với chính phủ - cũng bắt đầu chú ý đến truyền thông và sáng tạo.
Trong bối cảnh đó, với vị thế của “người truyền bá văn hóa Hàn Quốc thành công nhất”, BTS đã cho thấy những đóng góp đáng kể vào nền kinh tế quốc gia của xứ sở kim chi. Bên cạnh doanh thu đến từ các sản phẩm âm nhạc, merchandise, vé concert, con số mà BTS đem lại cũng được phản ánh thông qua lượng khách du lịch đến Hàn Quốc vì sự quan tâm của họ đến nhóm nhạc. Năm 2017, ước tính có khoảng 800.000 khách du lịch (tương ứng với 7% tổng du khách) ghé thăm Hàn Quốc vì tình yêu và sự mến mộ của họ với BTS.
Các thành viên BTS đã được công nhận danh hiệu Đại sứ Du lịch Danh dự của Seoul, với những sáng kiến sáng tạo như “Live Seoul Like I Do” trong nỗ lực thu hút du khách đến các điểm đến yêu thích của từng thành viên trong thành phố. Trang web chính phủ “Imagine Your Korea” cũng cung cấp danh sách các vị trí của MV và bìa album BTS, khuyến khích du khách tự mình đến thăm những địa điểm này để “tự mình tái tạo lại những khung cảnh xuất hiện trong MV, hoặc đơn giản là biết được bias của họ cũng từng một lần đứng tại cùng một điểm với bạn, cùng hít thở chung một bầu không khí, và cùng ngắm nhìn một khung cảnh”.
4, Hoạt động ngoại giao nhân dân thể hiện qua sự gắn kết cảm xúc giữa BTS và người hâm mộ
Ngoài các chính sách quảng bá của chính phủ và các tập đoàn, câu chuyện của BTS còn thể hiện sức mạnh của ngoại giao nhân dân (people-to-people diplomacy) trong việc thúc đẩy quyền lực mềm. Ngoại giao nhân dân, theo định nghĩa, là khái niệm dùng để “các hoạt động đối thoại không thuộc ngoại giao nhà nước và đối ngoại của Đảng, do các đoàn thể quần chúng, tổ chức chính trị - xã hội, nghề nghiệp và các cá nhân thuộc mọi tầng lớp nhân dân thực hiện”. Khi đó, những cảm xúc tích cực về một quốc gia, một nền văn hóa được lan tỏa bằng những trải nghiệm chung giữa những cá nhân ở các khu vực văn hóa khác nhau. Cộng đồng fan hâm mộ cuồng nhiệt của BTS - ARMY - chính là nhân tố then chốt trong việc mang độ nhận diện của BTS đến toàn cầu.
Điểm đặc biệt trong những sản phẩm âm nhạc của BTS là phần lời ý nghĩa, khơi gợi tình yêu bản thân và sự tự ti thể hiện tiếng nói cá nhân. Thông qua mạng xã hội, các fan hâm mộ đã mang đến những bản dịch lời các bài hát và video của BTS, cũng như những câu chuyện, tin tức, bài viết về 7 chàng trai. Fan cũng sử dụng các nền tảng trực tuyến để tạo ra các chiến dịch quảng bá và ủng hộ thần tượng, cũng như xây dựng các hoạt động offline.
Ngoài những sáng kiến của người hâm mộ, một yếu tố quan trọng khác tạo nên sự gắn kết giữa BTS và cộng đồng người hâm mộ toàn cầu của mình là các hoạt động tích cực của mỗi thành viên trên mạng xã hội. Họ thường xuyên đăng tải các hình ảnh và video về cuộc sống hàng ngày, về những thông tin mới, cùng những lời nhắn nhủ mà họ muốn gửi gắm tới người hâm mộ của mình. Với công chúng, 7 chàng trai BTS mang hình ảnh ấm áp, chân thành, và cởi mở, là những người thật tâm quan tâm đến nhau, và dành tình cảm cho người hâm mộ. Tháng 4/2018, tài khoản Twitter của BTS đã đạt kỷ lục Guinness với lượng tương tác lớn nhất. Với người hâm mộ, BTS không chỉ là idol. 7 chàng trai là 7 người bạn thân, là 7 thành viên trong một gia đình lớn.
5, Nói tóm lại
BTS đóng một vai trò quan trọng trong việc lan tỏa những giá trị ý nghĩa, tích cực của văn hóa đương đại Hàn Quốc ra toàn thế giới. Không chỉ sở hữu những bài hát bắt tai, những màn trình diễn hút mắt hay những sản phẩm merchandise sáng tạo, BTS còn thể hiện được sức ảnh hưởng thực sự với nền kinh tế, văn hóa, chính trị Hàn Quốc nói chung. Làn sóng ngoại giao văn hóa nhân dân rộng lớn đã thúc đẩy danh tiếng và tầm ảnh hưởng của BTS, từ đó mang lại sự tăng trưởng kinh tế ngày một nhiều cho nhiều mặt của nền kinh tế xứ kim chi.
Theo The Diplomat.
