Hãy tưởng tượng một viễn cảnh. Bạn thức giấc vào một buổi sáng tháng 9 giữa đợt cách ly chống dịch lần thứ bao nhiêu bạn không thể nhớ nổi. Bạn đeo một cặp kính thông minh và ngay lập tức, to-do-list trong ngày hiện ngay trước mắt bạn cùng những thông báo về thời tiết, dịch bệnh. Sau đó, bạn cảm thấy muốn uống một cốc cafe trên đỉnh núi Fansipan, chỉ một chớp mắt, bạn đã thấy mình đang ngồi trên một quán cafe đỉnh núi, bạn thậm chí có thể cảm nhận được cơn gió lạnh buốt (dù thực tế lúc đó bạn vẫn đang ở trong căn phòng giãn cách của bạn). 9h sáng, bạn tham gia một phòng virtual meeting cùng 5 đồng nghiệp khác, bạn biết được rằng những ai đang ngồi cạnh mình trong phòng họp, họ mặc trang phục như thế nào. 12h nghỉ trưa, bạn đến một trung tâm thương mại ảo, bước vào cửa hàng của Gucci, mua cho mình một chiếc túi mới và thanh toán bằng một loại tiền ảo trên thế giới này. 

Nếu quá khó hình dung, bạn có thể xem video dưới đây (từ giây 2:01 đến 3:58)

Viễn cảnh trên giống như một bộ phim giả tưởng. Thế nhưng, viễn cảnh này đang đến gần với chúng ta hơn bao giờ hết. Nó được gọi là Metaverse - Vũ trụ kỹ thuật số. 

Metaverse là từ ghép của 2 yếu tố: “meta” - vượt ra khỏi, và “universe” - vũ trụ. Có thể hiểu, Metaverse là một phiên bản cấp tiến của Internet, một vũ trụ ảo nơi con người thật sự “tồn tại” trong đó. Người tham gia vào không gian thực tế ảo này có thể “sống” cuộc đời thứ hai với một nhân dạng ảo - avatar. Nhân dạng ấy có tính cách, sở thích, lối sống rõ ràng, có thể kết bạn, mua sắm, xây dựng nhà cửa,…tất cả đều trên môi trường ảo. 

Mark Zuckerberg - Chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành của Facebook, có đưa ra lời giải thích về Metaverse như sau:

“Metaverse là một môi trường ảo nơi bạn có thể hiện diện cùng mọi người trong không gian kỹ thuật số. Đây là một thế giới ảo mà bạn thực sự ở bên trong, thay vì chỉ nhìn vào”. 

“Mục đích chính của Metaverse không phải để mọi người dùng Internet nhiều hơn, mà là cho phép mọi người tham gia vào Internet một cách tự nhiên hơn".  

Facebook đang có sự đầu tư lớn để phát triển thế giới Metaverse

Sở dĩ, Mark Zuckerberg và nhiều chuyên gia khác khẳng định Metaverse là tương lai của Internet bởi tại vũ trụ kỹ thuật số này, bạn không chỉ đến để giải trí hay làm việc, và mọi hoạt động thương mại, mua sắm, bất động sản,...đều có thể diễn ra. Sự phát triển của công nghệ NLT (Non-fungible Tokens) là một phần quan trọng trong việc phát triển mô hình kinh tế, buôn bán trao đổi trên thế giới ảo này.

Và không ngạc nhiên, sự phát triển của Metaverse cũng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cách hoạt động và làm marketing của các thương hiệu trong thời đại mới. 

Trên thực tế, Metaverse không phải một định nghĩa mới. Đây là một thuật ngữ khoa học viễn tưởng được Neal Stephenson nhắc đến trong cuốn tiểu thuyết Snow Crash năm 1992 của ông. Trong đó, cuốn sách mở ra một bối cảnh trong tương lai, nơi mọi người sử dụng kính thực tế ảo để tương tác trong thế giới kỹ thuật số. Đó là “một vũ trụ do máy tính tạo ra tồn tại song song với thế giới thực, nơi con người có thể viết lại các chuẩn mực xã hội mới". 

Ý tưởng này cũng đã đi vào nhiều bộ phim khoa học viễn tưởng, ví dụ như Ready Player One của Ernest Cline, được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên năm 2018. Bộ phim vẽ ra viễn cảnh vào năm 2045, phần lớn các trung tâm dân cư trên Trái Đất trở thành thành phố của những khu nhà ổ chuột. Để trốn tránh thực tại ấy, con người bắt đầu tham gia vào thế giới thực tế ảo mang tên OASIS, đây là nơi họ tham gia nhiều hoạt động như giáo dục, giải trí. 

Thế giới ảo trong Ready Player One đang trở thành hiện thực

Trong phim ảnh và tiểu thuyết, Metaverse thường được xây dựng như một thế giới mới, nơi con người tìm đến đến trốn tránh thực tại khắc nghiệt. Còn trong thế giới của chúng ta hiện nay, giữa năm 2021 với rất nhiều sự phức tạp và khó khăn của dịch bệnh, Metaverse đang được coi là một ý tưởng đột phá, một môi trường ảo có rất nhiều tiềm năng phát triển, và chúng ta đang ở giai đoạn đầu tiên trong việc kiến tạo vũ trụ ảo này. 

Ngay khi bạn đang đọc bài viết này, Metaverse đã có sự tham gia của không ít thương hiệu, nhà đầu tư, và sự xuất hiện của không ít chương trình giải trí. Trong giai đoạn đầu tiên này, ai cũng đều muốn có mặt trên vũ trụ ảo này và trở thành những người tiên phong. Cùng kể tên một hoạt động nổi bật đang diễn ra tại thế giới Metaverse:

• Gucci bán túi trên game online Roblox

Gần đây, Gucci bán các sản phẩm chính hãng như túi xách, kính mắt, mũ,... (tất nhiên là ở dạng kỹ thuật số) trên nền tảng game online Metaverse có tên Roblox. Người chơi có thể sắm những sản phẩm này cho nhân vật trong game của mình. Ngay cả trong thế giới ảo, người chơi cũng mong muốn thể hiện cái tôi của mình. Việc Gucci hợp tác với Roblox sẽ đáp ứng nhu cầu này. 

Một chiếc túi kỹ thuật số Gucci Dionysus Bag with Bee đang được bán lại với giá hơn $4100 đô, thậm chí cao hơn giá một chiếc túi Gucci Dionysus ngoài đời thật với giá $3400, và cao hơn gấp nhiều so với giá gốc lần đầu bán trên Roblox. 

• RTFKT bán giày ảo trị giá 10.000 USD. 

RTFKT Studios là thương hiệu đứng sau hàng loạt mẫu giày ảo đình đám. Gần đây, họ ra mắt dòng sản phẩm kết hợp cùng nghệ sĩ ảo Fewocious, tung ra 3 thiết kế sneakers với 3 mức giá: 10.000 USD, 5.000 USD và 3.000 USD cho một đôi. Chỉ trong 7 phút, hơn 600 đôi giày kỹ thuật số được mua sạch, giúp nhãn thu về 3,1 triệu USD. Người mua được chứng nhận quyền sở hữu bằng NFT. 

• Rapper Travis Scott tổ chức concert ảo thu hút 27 triệu lượt xem

Việc các nghệ sĩ xuất hiện trong các buổi biểu diễn ảo trên các nền tảng game trực tuyến ngày càng tổ biến. Rapper người Mỹ Travis Scott đã hoá thân thành một nhà du hành vũ trụ phiêu trong cõi huyền ảo với màn biểu diễn kéo dài gần 10 phút trên tựa game đình đám Fornite. Theo nhà quản lý game, hơn 27,7 triệu khán giả đã xem buổi phát sóng đầu tiên và 4 buổi phát lại màn trình diễn của Travis Scott. Giữa giai đoạn khắp thế giới đang chịu tác động của các lệnh phong toả, các buổi biểu diễn ảo đang bùng nổ với sức hút đáng kinh ngạc. 

Không dừng ở đó, nhiều fashion show cũng đang được tổ chức trên thế giới Metaverse, với những bộ sưu tập được bán với giá trên $130.000. Hai đơn vị đấu giá nổi tiếng là Sotheby's và Christie’s cũng mở văn phòng đại diện trên Decentraland (một nền tảng blockchain thực tế ảo dựa trên Ethereum, nơi người dùng có thể mua đất ảo và xây dựng các hoạt động trên nền tảng này). CNN cũng đã xuất hiện trên Metaverse, khi họ bán những khoảnh khắc đẹp nhất theo dạng NFT. 

Một trong những lĩnh vực thú vị và có tiềm năng cao nhất khi Metaverse phát triển là việc làm marketing của các thương hiệu và hoạt động của cộng đồng creator/ influencer. Theo thời gian, khi ngày càng nhiều người tham gia vào các vũ trụ ảo, các thương hiệu cũng cần xây dựng sự hiện diện của mình - tạo ra một cặp song sinh kỹ thuật số. Chúng ta sẽ thấy những cửa hàng của Gucci, Dior,...trên không gian ảo, nơi nhân vật đại diện của chính chúng ta có thể đến đó, mua sắm, và sở hữu những chiếc túi chính hãng dạng kỹ thuật số. 

Nền tảng influencer marketing Post for Rent, đã xây dựng một trụ sở cho những digital influencer ở đất ảo trên Decentraland, với hy vọng trở thành “cầu nối" cho những influencer giữa thế giới thật và thế giới ảo. Vậy hoạt động của influencer marketing có thể có những thay đổi nào trong thế giới Metaverse: 

• Metaverse cung cấp cho các creator/ influencer cách thức để tương tác và giao tiếp hoàn toàn mới, không chỉ với tập fan, mà còn giữa chính các influencer với nhau. Các food blogger từ nhiều nước có thể nấu ăn cùng nhau, những travel influencer cũng có thể du lịch cùng nhau. Metaverse mở ra một sân chơi thực tế ảo không bị giới hạn bởi thời gian, không gian, hình thức sáng tạo nội dung, cách thức tương tác…
• Influencer/ creator có thể bán những sản phẩm kỹ thuật số trên môi trường Metaverse, bằng công nghệ NFT. Điều này đã và đang diễn ra khá sôi nổi trên thế giới, và bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam. Ví dụ, ngày 06/08, Xèo Chu - một hoạ sĩ 14 tuổi người Việt Nam đã bán đấu giá thành công tác phẩm trị giá 22,899 USD (tương đương với 557 triệu đồng) dưới dạng NFT. 
• Số lượng digital influencer trên các nền tảng Metaverse ngày càng nhiều: Nhiều chuyên gia dự đoán rằng, xu hướng tạo avatar - các nhân dạng ảo cho nghệ sĩ, ca sĩ, người mẫu, influencer sẽ ngày càng trở nên phổ biến. Đứng đằng sau các digital influencer không nhất thiết phải là một người thật, mà có thể là một thương hiệu, một công ty,...

Nói tóm lại

Metaverse là một thị trường cực kỳ tiềm năng. Tại Việt Nam, dù rằng sẽ có một độ trễ nhất định so với tốc độ của thế giới, Metaverse và NFT đang từng bước tiếp cận hoạt động của các nghệ sĩ/ influencer. Các virtual influencer đầu tiên cũng bắt đầu xuất hiện. Không ai có thể đoán trước được mức độ phát triển và thành công của xu hướng này tại Việt Nam, nhưng giai đoạn này vẫn là thời điểm vàng cho những thương hiệu, cùng nghệ sĩ/ influencer muốn đón đầu thị trường này.