Hiếm ai được nhiều người quan tâm, chú ý sát sao như các KOL; và cũng hiếm có nghề nào dễ bị hiểu sai, hiểu lầm như nghề này. “Phải xinh đẹp mới mong nổi tiếng”, “Ai giàu sẵn mới nghĩ đến chuyện làm KOL”, hay “Cứ nháy mắt, nhảy 15s là thành KOL”... Những định kiến như vậy đã vô tình phủ nhận cái tâm làm nghề chân chính của một bộ phận lớn các KOL/ Influencer - những người luôn nỗ lực tạo ra nội dung chất lượng và lan tỏa giá trị tích cực đến với cộng đồng, thay vì “làm cho vui”.
Hiểu một cách đơn giản, KOL (Key Opinion Leader) được định nghĩa là những người có sức ảnh hưởng. Cụ thể, ý kiến (opinion) của KOL trong lĩnh vực của họ có thể tác động đến quyết định mua sắm, sử dụng sản phẩm/ dịch vụ của followers. Tuy nhiên, tiêu chuẩn đánh giá KOL của mỗi follower mỗi khác. Có những người follow KOL vì những review chân thực, dễ hiểu; có những follower ngưỡng mộ, yêu thích những KOL có bằng cấp, chứng chỉ hay hiểu biết chuyên sâu về lĩnh vực họ tham gia. Dĩ nhiên, cũng có những người follow KOL vì thấy họ xinh đẹp, ăn diện, trang điểm lung linh, có cuộc sống “hoàn hảo” đáng mơ ước. Nhưng thẳng thắn mà nói, Trinh nghĩ một KOL trong lĩnh vực làm đẹp không nhất thiết phải đẹp. Điều cốt lõi trong công việc của một KOL là khả năng cung cấp những nội dung chính xác, chất lượng, tạo ra giá trị thiết thực cho độc giả từ nội dung mà KOL tạo ra.
Điều này trái với suy nghĩ của nhiều người, rằng bạn buộc phải có tài năng hoặc tài lẻ ấn tượng nếu muốn trở thành KOL. Trên thực tế, những tài năng như hát, nhảy, diễn xuất… chỉ cần thiết với những nghệ sĩ theo đuổi từng loại hình nghệ thuật. KOL không nhất thiết phải biết hát, biết múa, cũng như KOL không nhất thiết phải xinh đẹp rạng ngời. Điều quan trọng là KOL phải xác định được đam mê, và biết cách lan tỏa đam mê ấy tới độc giả một cách dễ hiểu và gần gũi. Còn lại, những kỹ năng cần thiết như quay chụp, chỉnh sửa video… có thể được trau dồi trong quá trình làm nghề.
Trải qua 7 năm làm KOL, Trinh quan sát được sự chuyển dịch trong đam mê của mình. Hồi mới làm Beauty Blogger, Trinh đam mê chia sẻ các mẹo về trang điểm, làm đẹp cho chị em. Biết cái gì, học được gì, Trinh đều hào hứng chia sẻ tất cả cho cộng đồng của mình. Khi ấy, mình chỉ mong sao người xem video của mình sẽ biết thêm những cách để trau dồi sự tự tin cho chính mình. Sau đó, đam mê của mình mở rộng sang mua đồ makeup và sản phẩm dưỡng da. Một cách rất tự nhiên, mình cũng muốn chia sẻ những sản phẩm tốt nhất, xứng tiền nhất, hiệu quả nhất để ai cũng sở hữu một làn da khỏe mạnh, thay vì tốn tiền cho những sản phẩm không chất lượng, không tác dụng.
Sau 7 năm, Trinh trưởng thành hơn, đam mê lớn nhất là lan tỏa năng lượng tích cực tới những bạn followers của mình. Ngày trước mình “thật” lắm, đôi khi bực tức hay buồn bã mình cũng thể hiện với mọi người. Nhưng bây giờ Trinh lựa chọn chỉ chia sẻ những điều vui vẻ, vì mình muốn khi ghé thăm fanpage và Youtube Trinh Phạm, mọi người đều có thể tìm thấy niềm vui sau một ngày dài.
Những đam mê cứ lớn lên, những chủ đề Trinh thực hiện cũng được mở rộng. Thực ra, ngay từ đầu Trinh đã chủ động làm rất nhiều nội dung khác nhau, phần vì nếu chỉ nói mãi về các sản phẩm làm đẹp thì… khô khan lắm. Ngoài ra, mình cũng cân nhắc đến chuyện không phải ai cũng có điều kiện kinh tế dư dả để mua nhiều đồ làm đẹp, hay sở hữu những sản phẩm quá sang xịn, đắt đỏ. Vậy là mình bắt đầu làm nội dung về các mẹo trang điểm, chăm sóc da tiết kiệm, đơn giản hơn để chứng minh rằng: Không phải cứ có nhiều tiền mình mới làm đẹp, mới tự tin được.
Theo quan sát của Trinh, các bạn làm nghề KOL/ Influencer rất dễ bị “đóng khung” trong 2 tính từ: Xinh đẹp & Giàu có . Thật lòng, hồi mới làm Youtube Trinh… không có cả 2 thứ trên. Chiếc máy ảnh Trinh dùng những ngày đầu là do bố mình mua cho, chân máy thì mượn ở thư viện trường. Để làm được những video đầu tiên, Trinh tự lọ mọ tìm hướng dẫn trên Youtube chứ không thuê video editor xịn làm giúp mình. Về sau, khi kênh Youtube của mình phát triển hơn và bắt đầu tạo ra thu nhập, Trinh mới mua thêm các thiết bị phụ trợ như đèn, mic, lens secondhand trên Amazon. Phải đến 5 năm sau khi bắt đầu làm Youtube, Trinh mới có người quay video giúp mình, từ đó mở rộng thành một team như hiện tại.
Sự tự tin ấy, trước hết, phải đến từ những thông tin KOL truyền tải. Nếu chính KOL không chắc chắn, không tin tưởng vào những nội dung thực hiện, chắc chắn KOL không thể chia sẻ một cách tự tin, và càng không thể thuyết phục khán giả của mình.
Sự tự tin ấy cũng toát lên từ chính tính cách và sự khác biệt của mỗi KOL. Có một sự thật thú vị về mạng xã hội, nơi đây chính là một cộng đồng thu nhỏ với rất nhiều cá nhân, cá tính và phong cách khác nhau. Nhưng chúng ta không thể so sánh ai hay hơn ai, ai xứng đáng được yêu mến hơi ai. Mỗi người đều đặc biệt theo cách riêng của mình. Sự tự tin mà Trinh muốn nhấn mạnh là “bạn phải là chính mình”, đừng cố gắng sao chép hay thay đổi bản thân theo một hình mẫu có sẵn. Làm vậy, bạn dễ đánh mất bản thân, tự hạn chế cơ hội và rút ngắn “tuổi nghề” của chính mình trên hành trình này.
Nói chung, nghề KOL cũng như muôn nghề khác, luôn luôn tồn tại áp lực nhất định. Không nói đâu xa xôi, áp lực lên đôi mắt và cột sống của mình là dễ nhận thấy nhất. 7 năm sự nghiệp làm Beauty Blogger đã để lại cho Trinh căn bệnh… thoái hóa đốt sống cổ do thói quen ngồi edit video không đúng tư thế.
Sức khỏe tinh thần của Trinh, cũng như nhiều bạn KOL khác, cũng bị ảnh hưởng ít nhiều. Đôi khi đọc được những comment hay phản hồi tiêu cực, mình cũng buồn và nản lắm chứ. Nhưng so với hồi mới làm KOL, Trinh đã quản lý cảm xúc của mình tốt hơn nhiều rồi. Trinh tin vào một nguyên lý:
Nếu để bản thân đắm chìm mãi trong tầng tầng lớp lớp những bình luận tiêu cực, những nhận xét chỉ nhằm mục đích công kích mà không mang tính xây dựng, chẳng mấy chốc mà tự mình sẽ nghĩ xấu về bản thân. Nên Trinh phải học cách sàng lọc những thứ mình đọc và những nội dung mình chia sẻ để tự bản thân trở nên tích cực, từ đó lan tỏa năng lượng ấy đến các bạn followers, giúp các bạn vui vẻ và hạnh phúc hơn khi tiếp xúc với Trinh qua những nội dung mình thực hiện.
Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc KOL có nghĩa vụ duy trì hình ảnh tích cực, vui vẻ trên mạng xã hội. KOL cũng là một con người bình thường với những hỉ nộ ái ố rất tự nhiên, có ngày vui, ngày buồn. Đôi khi, việc chia sẻ cảm xúc với followers cũng là một ý hay, bởi có thể ai đó cũng đang trải qua những việc giống bạn và đang tìm kiếm một nguồn an ủi. Sự đồng cảm cũng là một chất kết dính để mối quan hệ giữa KOL và followers khăng khít hơn. Vấn đề chỉ nằm ở việc KOL chọn lọc những điều nên chia sẻ, và có cách chia sẻ phù hợp.
Với nhiều người, nghề KOL luôn sánh đôi với thị phi. Nhưng thẳng thắn mà nói, dù là ai, làm bất cứ ngành nghề nào, bạn cũng phải chuẩn bị tâm thế rằng có thể những thị phi không mong muốn sẽ “rơi vào đầu”. Đừng coi đó là cái gì quá to tát. Chỉ cần bạn không làm trái đạo đức, không vi phạm pháp luật, còn lại, hãy bình tĩnh chấp nhận khi chuyện đó đến và xử lý một cách khéo léo nhất.
Nếu không may vướng vào chuyện ồn ào, mỗi người sẽ có một cách giải quyết riêng. Có người sẽ muốn nói ra những suy nghĩ của mình, chứng minh những đồn đoán ngoài kia là sai lầm. Có người sẽ không phát ngôn trên mạng xã hội, có chăng, họ chỉ chia sẻ với những người thực sự thân cận, gần gũi. Cá nhân Trinh không muốn đánh giá phương án nào là đúng, là sai; bởi với từng chuyện, tùy từng người, các bạn sẽ làm điều bản thân cho là phải. Bây giờ nhìn lại những ồn ào mình từng đi qua trên hành trình sự nghiệp, Trinh vẫn nghĩ mình không cần thay đổi cách xử lý, bởi đó chính là lúc mình tự rút ra bài học cho bản thân để những lần sau có cách làm tốt hơn. Đó cũng là một trải nghiệm cần thiết cho KOL.
Trong nhiều trường hợp, im lặng chính là vàng. Hầu hết những tin đồn, ồn ào về Trinh đều đến từ những người mình không hề quen biết ngoài đời. Số lượng những người ấy chắc chắn không phải chỉ một người. Vậy thì để giải thích một sự việc với những người bạn không hề quen, những người đó cũng không hề biết bạn ngoài đời, Trinh thấy hơi vô nghĩa và mất sức, mất thời gian. Hơn nữa, nếu những người đó vốn đã không thích bạn, việc bạn phản ứng lại thậm chí còn giúp họ thỏa mãn vì đạt được mục đích, nên nếu là Trinh, Trinh chọn dành thời gian đó cho việc khác ý nghĩa hơn.
