Theo Hãng tin Reuters, khoảng 22h45 đêm 18/01 (giờ Washington D.C), mạng xã hội TikTok tạm ngừng hoạt động trên lãnh thổ Mỹ. Ban lãnh đạo của Oracle, công ty cung cấp dịch vụ điện toán đám mây cho hoạt động của TikTok tại Mỹ, đã yêu cầu nhân viên ngắt nguồn các máy chủ của mạng xã hội này từ khoảng 21 giờ ngày 19-1. Cùng lúc đó, Apple và Google cũng đã xóa TikTok khỏi hai kho ứng dụng lớn nhất dành cho iOS và Android.

Được biết, TikTok hiện có 170 triệu người dùng tại Mỹ, tức chiếm khoảng một nửa dân số, là đối tác lớn của các nhà cung cấp dịch vụ về lưu trữ dữ liệu, ứng dụng, hay dịch vụ tiếp thị.

Mời bạn cùng The Influencer nhìn lại diễn biến toàn cảnh sự việc cho đến ngày hôm nay - chiều 19/01/2024. 

Diễn biến sự việc

• 19 tháng 1, 2025: Lệnh cấm TikTok trên toàn nước Mỹ có hiệu lực, chính thức cấm các nhà cung cấp dịch vụ internet và cửa hàng ứng dụng (app store) cung cấp nền tảng mạng xã hội TikTok.
• 18 tháng 1, 2025: TikTok tự đóng cửa tại Hoa Kỳ vào trước 11 giờ tối (giờ chuẩn miền Đông), thông báo với người dùng Mỹ rằng “bạn không thể sử dụng TikTok lúc này” do “luật cấm TikTok” dự kiến có hiệu lực vào Chủ nhật – nhưng nền tảng này lưu ý rằng Trump “đã bày tỏ rằng ông sẽ làm việc với chúng tôi để tìm giải pháp khôi phục TikTok khi ông nhậm chức.”
• 18 tháng 1, 2025: Trump ra dấu hiệu rằng ông “rất có thể” sẽ gia hạn lệnh cấm TikTok thêm 90 ngày, nói rằng một thông báo “có thể” sẽ được đưa ra vào thứ Hai, mặc dù ông không nói rõ liệu có thực hiện điều này hay không.
• 17 tháng 1, 2025: TikTok cho biết họ sẽ phải "ngừng hoạt động" vào ngày 19 tháng 1, trừ khi chính quyền Biden cam kết không trừng phạt Apple, Google và các nhà cung cấp dịch vụ khác vì tiếp tục hỗ trợ ứng dụng này. Trước đó, chính quyền Biden từng tuyên bố rằng TikTok "nên được tiếp tục sử dụng ở Mỹ" nếu thuộc sở hữu của một công ty Mỹ.

• 17 tháng 1, 2025: Tòa án Tối cao phán quyết rằng luật không vi phạm quyền Tu chính án thứ nhất của ứng dụng và người dùng, ủng hộ lập luận của chính phủ liên bang về an ninh quốc gia, và giữ nguyên khả năng TikTok bị cấm vào ngày 19 tháng 1 trừ khi được bán cho một công ty Mỹ.
• 17 tháng 1, 2025: Trump, người đã công khai ủng hộ việc giữ TikTok tại Hoa Kỳ, cho biết quyết định của tòa án là “được dự đoán trước” và rằng quyết định của ông về ứng dụng này “sẽ được đưa ra trong tương lai không xa, nhưng tôi cần thời gian để xem xét tình hình.”
• 16 tháng 1 năm 2025: Chính quyền Biden không có kế hoạch can thiệp để ngăn chặn luật buộc TikTok phải bán hoặc ngừng hoạt động trước ngày 19 tháng 1, theo nhiều nguồn tin. Điều này diễn ra chỉ một ngày sau khi NBC News đưa tin nhóm của Biden đang "xem xét các phương án" để tránh việc ứng dụng bị đóng cửa. Tuy nhiên, ABC lại cho biết Biden cũng sẽ không thực hiện bất kỳ hành động nào nhằm áp dụng lệnh cấm đối với các cửa hàng ứng dụng hoặc các nhà cung cấp dịch vụ internet.
• Ngày 16 tháng 1 năm 2025: Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Chuck Schumer nói rằng "rõ ràng cần thêm thời gian để tìm một công ty mua lại," sau khi các thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ thất bại trong nỗ lực thông qua dự luật gia hạn thời hạn ngày 19 tháng 1. Ông cũng kêu gọi các nhà lập pháp tìm một giải pháp vừa giữ TikTok ở lại Mỹ vừa bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu của người dân. (Luật cấm TikTok trừ khi ByteDance bán ứng dụng này đã được thông qua vào năm ngoái với sự ủng hộ từ cả hai đảng.)
• 15 tháng 1 năm 2025: Trump — người sẽ nhậm chức một ngày sau khi TikTok bị cấm — đang cân nhắc ban hành một lệnh hành pháp để hoãn thực thi lệnh cấm từ hai đến ba tháng, theo báo cáo của The Washington Post.
• 15 tháng 1 năm 2025: CEO của TikTok, Shou Zi Chew, dự kiến sẽ tham dự lễ nhậm chức của Trump, theo The New York Times.
• 14 tháng 1 năm 2025: Nhà phân tích Dan Ives của Wedbush ước tính ByteDance có thể mong muốn mức giá từ 40 tỷ đến 50 tỷ USD cho hoạt động của TikTok tại Mỹ. (Một số nhà phân tích khác đưa ra các con số khác nhau về giá trị của TikTok, tùy thuộc vào việc thỏa thuận có bao gồm thuật toán nội dung mạnh mẽ của TikTok hay không).
• 13 tháng 1 năm 2025: Các quan chức chính phủ Trung Quốc đã cân nhắc việc bán hoạt động của TikTok tại Mỹ cho tỷ phú Elon Musk, người được cho là có mối quan hệ thân thiết với Trump, nếu Tòa án Tối cao không ngăn chặn lệnh cấm có hiệu lực vào ngày 19 tháng 1, theo báo cáo của Bloomberg trích dẫn các nguồn tin giấu tên. Tuy nhiên, các nguồn tin này cho biết cuộc thảo luận vẫn đang ở giai đoạn sơ bộ và các quan chức Trung Quốc ưu tiên giữ TikTok thuộc quyền sở hữu của ByteDance có trụ sở tại Trung Quốc. (Khi được Forbes hỏi về báo cáo của Bloomberg, ByteDance trả lời rằng họ "không thể bình luận về những suy đoán vô căn cứ.")
• 10 tháng 1 năm 2025: Tòa án Tối cao đã nghe các tranh luận về luật yêu cầu TikTok phải được bán cho một công ty Mỹ hoặc đối mặt với lệnh cấm. Theo The New York Times, các thẩm phán dường như "có khuynh hướng" ủng hộ luật này sau khi bày tỏ sự đồng tình với trọng tâm của luật về quyền sở hữu gây tranh cãi của công ty mẹ TikTok tại Trung Quốc.
• 9 tháng 1 năm 2025: Dự án Project Liberty của tỷ phú Frank McCourt đã công bố một đề xuất mua lại hoạt động của TikTok tại Mỹ — nhưng không bao gồm thuật toán của ứng dụng — bằng cách chuyển người dùng Mỹ sang một hạ tầng kỹ thuật số được vận hành tại địa phương. McCourt cho rằng thỏa thuận này có thể trị giá 20 tỷ USD, với sự quan tâm từ các nhà đầu tư khác như Kevin O’Leary, ngôi sao của chương trình Shark Tank. (Hiện không rõ liệu ByteDance có đang xem xét đề xuất này hay không).
• 6 tháng 1 năm 2025: Kevin O’Leary, một thành viên trong nhóm The People's Bid for TikTok, nói với Martha MacCallum của Fox News rằng ông có kế hoạch mua lại ứng dụng này và sẽ cần sự hỗ trợ của Trump để thực hiện điều đó.
• 3 tháng 1 năm 2025: Bộ Tư pháp đã yêu cầu Tòa án Tối cao giữ nguyên luật buộc TikTok phải bán hoặc bị cấm, bất chấp sự ủng hộ của Trump đối với ứng dụng này. Bộ Tư pháp lập luận rằng TikTok chưa đưa ra đủ lý do thuyết phục để biện minh cho việc tạm hoãn ngày luật có hiệu lực, và rằng Trump cũng chưa trình bày được một lập luận khả thi để hoãn thực thi luật.
• 27 tháng 12 năm 2024: Trump phản đối khả năng TikTok bị cấm trong một hồ sơ gửi tòa án, lập luận rằng nếu Tòa án Tối cao can thiệp, ông có thể đạt được một "giải pháp chính trị" sau lễ nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 để giữ ứng dụng này ở lại Hoa Kỳ.

• 18 tháng 12 năm 2024: Tòa án Tối cao thông báo sẽ xem xét vụ kiện của TikTok chống lại luật liên bang có thể dẫn đến việc cấm ứng dụng này, và đã lên lịch tranh luận vào ngày 10 tháng 1 — chỉ vài ngày trước khi luật dự kiến có hiệu lực.
• 16 tháng 12 năm 2024: TikTok đã yêu cầu Tòa án Tối cao ban hành lệnh ngăn chặn lệnh cấm đối với ứng dụng này cho đến khi tòa án với đa số thẩm phán bảo thủ ra phán quyết về tính hợp pháp của TikTok hoặc bác bỏ vụ kiện. TikTok lập luận rằng việc tạm hoãn sẽ “tạo khoảng trống để tòa án tiến hành xem xét một cách trật tự... trước khi kênh giao tiếp quan trọng này giữa người Mỹ với đồng bào của họ và thế giới bị đóng cửa.”
• Ngày 6 tháng 12 năm 2024: Tòa Phúc thẩm Hoa Kỳ khu vực D.C. đã bác bỏ kiến nghị của TikTok về việc xem xét lại luật chống TikTok. Hội đồng ba thẩm phán của tòa cho rằng các mối lo ngại về an ninh quốc gia lớn hơn quyền Tu chính án thứ nhất của TikTok. Sau đó, tòa cũng từ chối yêu cầu của TikTok về việc tạm ngừng phán quyết ủng hộ luật này.
• Ngày 14 tháng 5 năm 2024: Tám người dùng TikTok đã kiện chính phủ liên bang, cáo buộc rằng luật này vi phạm quyền Tu chính án thứ nhất và gọi lệnh cấm là “quá rộng một cách vi hiến.”
• Ngày 7 tháng 5 năm 2024: TikTok đã kiện chính phủ liên bang, thách thức tính hợp hiến của lệnh cấm và lập luận rằng ứng dụng này cùng người dùng Mỹ đang bị vi phạm quyền Tu chính án thứ nhất.
• Ngày 24 tháng 4 năm 2024: Tổng thống Joe Biden đã ký thông qua dự luật yêu cầu TikTok phải được bán hoặc bị cấm, dẫn đến phản ứng từ TikTok, trong đó tuyên bố rằng họ đã “đầu tư hàng tỷ USD để bảo vệ dữ liệu của người Mỹ và giữ cho nền tảng của chúng tôi (TikTok) không bị ảnh hưởng hay thao túng từ bên ngoài.”
• 23 tháng 4 năm 2024: Thượng viện đã bỏ phiếu với tỷ lệ 80-19 để thông qua dự luật. Thượng nghị sĩ Maria Cantwell, đảng Dân chủ, bang Washington, cho biết việc này nhằm “ngăn chặn các đối thủ nước ngoài thực hiện hoạt động gián điệp, theo dõi, các chiến dịch thao túng ác ý, gây hại cho những người Mỹ dễ bị tổn thương, quân nhân và phụ nữ của chúng ta, cũng như nhân sự chính phủ Hoa Kỳ.”
• Ngày 20 tháng 4 năm 2024: Hạ viện đã thông qua luật chống TikTok với kết quả áp đảo 360-58. Lãnh đạo phe thiểu số Hakeem Jeffries, đảng Dân chủ, bang New York, tuyên bố trong một thông cáo rằng luật này được “thiết kế để giải quyết các mối lo ngại hợp lý về an ninh quốc gia và quyền riêng tư.” 

Đọc thêm: Khi nào TikTok đối diện với lệnh cấm tại Mỹ?

Các câu hỏi liên quan đến vụ việc

Lệnh cấm TikTok có hiệu lực khi nào?

 Lệnh cấm TikTok có hiệu lực vào Chủ nhật, ngày 19 tháng 1, nhưng nền tảng này dường như đã tự ngừng hoạt động vài phút trước đó.

Trump có thể ngăn TikTok bị cấm không?

Có khả năng. Trump — người phản đối việc cấm TikTok mặc dù trước đây từng ủng hộ điều này — sẽ nhậm chức một ngày sau thời hạn cấm, vì vậy ông không thể ngăn luật có hiệu lực hoàn toàn. Tuy nhiên, ông cho biết rất có thể sẽ gia hạn lệnh cấm thêm 90 ngày, tạm thời cho phép ứng dụng quay trở lại thị trường Mỹ. Ngoài ra, Trump được cho là đang cân nhắc tạm hoãn lệnh cấm bằng một sắc lệnh hành pháp, nhưng vẫn chưa rõ động thái này sẽ có tác động như thế nào, vì các công ty như Apple và Google có thể vẫn cắt quyền truy cập TikTok do họ sẽ đối mặt với các hình phạt tài chính nếu tiếp tục để ứng dụng hoạt động. Cựu quan chức Bộ Tư pháp Alan Rozenshtein đã viết trong một bài bình luận trên Lawfare rằng Trump cũng có thể vận động Quốc hội hủy bỏ lệnh cấm, mặc dù để làm được điều đó, ông sẽ phải vượt qua sự ủng hộ của cả hai đảng đối với luật này.

Điều gì xảy ra với TikTok, người dùng và nhà sáng tạo nội dung nếu ứng dụng bị cấm?

TikTok đã bị xóa khỏi các cửa hàng ứng dụng tại Mỹ, và ứng dụng cũng như trang web phiên bản máy tính tại Mỹ đã ngừng hoạt động kể từ tối muộn thứ Bảy (18/01/2025).

Tôi có thể dùng VPN để truy cập TikTok không?

Có thể. Dịch vụ mạng riêng ảo (VPN) cho phép người dùng internet chuyển hướng lưu lượng truy cập của mình qua một vị trí khác, giúp họ có vẻ như đang ở một quốc gia khác ngoài Hoa Kỳ. Điều này có nghĩa là người dùng tại Mỹ có thể truy cập TikTok thông qua VPN.

Điều gì sẽ xảy ra với dữ liệu TikTok của tôi?

TikTok cho biết người dùng vẫn có thể đăng nhập để tải xuống dữ liệu của mình. Toàn bộ dữ liệu người dùng TikTok tại Mỹ có thể được chuyển về Trung Quốc nếu ứng dụng bị cấm tại Mỹ. Một tiền lệ đã được thiết lập vào năm 2020 khi TikTok ngừng hoạt động tại Ấn Độ, để lại ứng dụng và ByteDance quyền truy cập vào dữ liệu của hàng triệu người dùng Ấn Độ nhiều năm sau khi dịch vụ bị ngừng, theo Forbes.

Tại sao TikTok bị cấm?

Quốc hội đã thông qua một đạo luật vào năm ngoái cấm TikTok và các nền tảng kỹ thuật số tương tự do “đối thủ nước ngoài” kiểm soát, trừ khi chủ sở hữu của chúng — trong trường hợp này là ByteDance có trụ sở tại Trung Quốc — thoái vốn. Vấn đề cốt lõi mà chính phủ liên bang lo ngại với TikTok là an ninh quốc gia và quyền riêng tư dữ liệu liên quan đến ByteDance.

TikTok phủ nhận các cáo buộc rằng họ bị kiểm soát bởi chính phủ Trung Quốc, khẳng định họ chưa bao giờ cung cấp dữ liệu cho chính phủ Trung Quốc. CEO của nền tảng này cũng nói với Quốc hội rằng ông “không đồng ý với cách diễn giải” cho rằng TikTok đang theo dõi người Mỹ và nhấn mạnh TikTok cam kết bảo vệ dữ liệu của người dùng Mỹ. ByteDance đã cố gắng xoa dịu những lo ngại bằng cách tuyên bố rằng kể từ năm 2022, 100% lưu lượng truy cập của TikTok tại Mỹ đã được chuyển qua cơ sở hạ tầng của Oracle và Dịch vụ Kỹ thuật số Mỹ ngay tại Hoa Kỳ.

Công ty Mỹ nào có thể mua lại TikTok?

Một số công ty đã bày tỏ sự quan tâm hoặc được đồn đoán có khả năng mua lại TikTok. Dự án Project Liberty của McCourt — nhóm dẫn đầu The People’s Bid For TikTok — đã xây dựng một liên minh mua lại TikTok, bao gồm O’Leary và Guggenheim Securities. Trung Quốc được cho là đang cân nhắc cho phép Musk mua ứng dụng này, nhưng chưa rõ ông có quan tâm hay không.

Amazon cũng được xem là một ứng viên tiềm năng, khi các chuyên gia chỉ ra mối quan hệ ngày càng chặt chẽ giữa TikTok và Amazon, chẳng hạn như việc công bố hợp tác trong năm nay cho phép người dùng TikTok duyệt và mua sắm các sản phẩm từ Amazon. Amazon cũng trở thành nhà quảng cáo lớn thứ ba trên TikTok tại Mỹ trong năm nay.

Oracle và Walmart có thể hợp lực để đưa ra một đề xuất chung, vì hai công ty này đã từng hợp tác để mua lại TikTok vào năm 2020 trước khi được cho là bị chính quyền Biden ngăn cản do lo ngại về an ninh. Microsoft cũng có thể quay lại bàn đàm phán để mua TikTok sau khi từng thử mua ứng dụng này vào năm 2020, mặc dù CEO Microsoft, Satya Nadella, đã nói rằng ông “hài lòng với những gì mình có” sau khi các cuộc đàm phán thất bại.

Nền tảng chia sẻ video Rumble từng công khai đề nghị mua lại TikTok vào đầu năm nay và có thể quay lại cuộc đàm phán. Trước đó, Rumble cho biết họ “sẵn sàng tham gia một liên minh với các bên khác muốn mua và vận hành TikTok tại Mỹ.”

ByteDance có thể bán TikTok không?

Mặc dù có nhiều nhà đầu tư bày tỏ sự quan tâm đến việc mua lại TikTok, nền tảng này cho rằng việc bán sẽ gặp nhiều khó khăn. Sau khi Tổng thống Biden ký thông qua luật chống TikTok trong năm nay, ứng dụng này tuyên bố rằng yêu cầu phải tự bán mình là "ảo tưởng đến mức không còn là một lựa chọn khả thi." Các chuyên gia và báo cáo từ Forbes chỉ ra rằng ByteDance và TikTok có sự gắn kết chặt chẽ. Cựu cố vấn pháp lý của Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA), Glenn Gerstell, đã nói với Forbes trong năm nay: “Không có cách nào để tách riêng phần hoạt động tại Mỹ của TikTok và bán nó cho một ai đó.”

Ai sở hữu TikTok và ByteDance?

TikTok thuộc sở hữu của ByteDance, công ty cho biết khoảng 60% cổ phần của họ thuộc về các nhà đầu tư tổ chức, bao gồm Carlyle Group, General Atlantic và Susquehanna International Group của Yass. TikTok cho biết thêm 20% cổ phần thuộc về các nhà sáng lập công ty và 20% còn lại thuộc về nhân viên.