Dấu ấn Việt tại LHP Cannes: Chờ 12 năm cho một Giấc mơ gỏi cuốn

Liên hoan phim Cannes là một trong những liên hoan phim quốc tế có uy tín nhất thế giới, được tổ chức thường niên vào tháng 5 tại Cannes của Pháp. Đây là nơi quy tụ những tên tuổi hàng đầu trong làng điện ảnh thế giới, được góp mặt tại LHP danh giá này là một vinh dự vô cùng to lớn.

Phim của đạo diễn Việt Nam (hoặc gốc Việt) được chọn tranh giải tại LHP Cannes mới chỉ đếm trên đầu ngón tay. Lần đầu tiên là vào năm 1993, đạo diễn gốc Việt Trần Anh Hùng đã thắng giải Camera D'or (Phim đầu tay xuất sắc nhất) tại Cannes với bộ phim Mùi đu đủ xanh. Đến năm 2000, Trần Anh Hùng tiếp tục tham dự Cannes với Mùa hè chiều thẳng đứng ở hạng mục Un Certain Regard, nhưng không đoạt giải. Cũng trong năm này điện ảnh Việt Nam còn có thêm đạo diễn Bùi Thạc Chuyên góp mặt ở hạng mục tranh giải phim ngắn tại Cinéfondation với Cuốc xe đêm. Năm 2010, Bi, đừng sợ của Phan Đăng Di tiến vào vòng tranh giải tại hạng mục Tuần lễ phê bình phim (Critics Week) và được vinh danh tại giải thưởng do hiệp hội kịch bản và đạo diễn của SACD bầu chọn cùng với giải ACID/CCAS. 

Mùi đu đủ xanh

Và Bi, đừng sợ là những đại diện Việt Nam hiếm hoi ghi dấu thành công tại LHP Cannes

Và rồi ngót nghét 12 năm đợi chờ, phải đến LHP Cannes trong năm nay, cái tên Việt Nam mới một lần nữa ghi dấu ấn. Spring Roll Dream (Giấc mơ gỏi cuốn) của Mai Vũ đã được tuyển lựa từ hơn 1500 bộ phim gửi về dự thi để lọt vào top 16 phim tranh giải tại hạng mục La Cinéf  - hạng mục phát hiện các tài năng mới đến từ các trường điện ảnh trên thế giới.. Tuy không phải là người chiến thắng cuối cùng nhưng Mai Vũ lại được xướng tên tại một giải thưởng khác - Lights on Women. Đây là giải thưởng dùng để tôn vinh những nữ đạo diễn trong ngành làm phim, khuyến khích họ theo đuổi khát vọng sáng tạo của mình. 

Chờ đợi hơn một thập kỷ, Việt Nam mới lại có một bộ phim nữa được đem đi tranh giải tại Cannes - Spring Roll Dream của Mai Vũ (Ảnh: rgb.vn)

Giấc mơ gỏi cuốn: Ấp ủ văn hóa Việt, cuộn tròn những yêu thương

Giấc mơ gỏi cuốn là một phim hoạt hình stop-motion dài 9 phút lấy hình ảnh món ăn gỏi cuốn làm trung tâm để kể câu chuyện về khoảng cách văn hóa, khoảng cách thế hệ và tình yêu gia đình. Phim xoay quanh một gia đình người Việt tại Mỹ. Linh (Elyse Dinh lồng tiếng) là bà mẹ đơn thân đang xây dựng cuộc sống ổn định cho mình và con trai Alan (Jarlan Bogolubov). Gia đình hai người bị đảo lộn khi bố cô - ông Sang (NSND Bùi Bài Bình lồng tiếng) từ quê nhà sang thăm. Trong một lần nấu ăn, ông nhất quyết làm món gỏi cuốn cho cháu trai nhưng Linh lại muốn nấu mì ống và phô mai. Hai bố con bất đồng quan điểm về việc chọn món ăn, cũng chính lúc này, khoảng cách thế hệ lộ rõ.

Chia sẻ lý do tại sao lại chọn gỏi cuốn làm đề tài, Mai Vũ đã chia sẻ: “Văn hoá ẩm thực của người Việt mình vô cùng đặc sắc mà chỉ khi ra nước ngoài em mới nhận thức được. Nghe các bạn bè nước ngoài yêu thích đồ ăn Việt, em nhận ra mình được thừa hưởng một gia tài lớn từ văn hoá dân tộc mình… Nhưng có lẽ điểm mấu chốt để chọn gỏi cuốn là vì hình ảnh cuốn gỏi nó gợi đến hình ảnh ôm ấp của người mẹ với con mình”. (Theo Vietcetera)

Câu chuyện về gia đình là một đề tài Mai luôn tâm huyết, kịch bản phim vì thế được lấy cảm hứng từ chính gia đình gia đình nữ đạo diễn. Nhân vật ông bố được xây dựng trên hình tượng của bố Mai, một ông bố người miền Bắc có phần thô ráp, không biểu lộ cảm xúc nhưng tràn đầy tình yêu thương. Ngay cả khi chọn lựa người lồng tiếng Mai cũng nghĩ ngay đến NSND Bùi Bài Bình bởi chất giọng của ông gắn liền với hình tượng ông bố đã ăn sâu trong đầu Mai ngày nhỏ khi xem VTV.

Việc phải làm việc với một ekip rất chuyên nghiệp đến từ khắp nơi trên thế giới đem lại nhiều lợi thế cho Mai nhưng ban đầu cô cũng có những nghi ngại, việc lan toả văn hóa, tinh thần Á Đông đến toàn bộ ekip sẽ gặp phải nhiều thách thức.Nhưng thực tế lại không quá khó khăn để ekip có thể hiểu nhau và hiểu bộ phim vì dù có cách biệt văn hoá nhưng mọi người đều giống nhau về tình yêu với gia đình. Thực tế việc dùng văn hoá Việt lại trở thành một cuộc chơi thú vị cho ekip cùng nhau tìm hiểu và sáng tạo thêm cách kết hợp những chất liệu văn hóa của cả phương Đông và phương Tây. Để rồi tạo nên một bộ phim không chỉ đưa câu chuyện và văn hóa Việt Nam ra thế giới mà hơn thế còn kể một câu chuyện đầy tinh tế, vượt qua ranh giới về văn hóa để bất cứ ai cũng cảm nhận được một thông điệp mạnh mẽ về tình yêu thương gia đình.

Light on Women: Để Mai Vũ tỏa sáng, thắp lên giấc mơ hoạt hình Việt

Đạo diễn Mai Vũ sinh năm 1992 tại TP Hồ Chí Minh, yêu thích và làm các bộ phim hoạt hình thể loại stop-motion từ năm 2011. Cột mốc đáng nhớ trong sự nghiệp làm phim của Mai đến vào năm cô 19 tuổi, cô cùng những người bạn của mình đã tạo ra chuỗi phim hoạt hình Xin chào bút chì trên HTV. Mai Vũ tham gia làm nhiều khâu, từ biên kịch, chụp ảnh cho đến dựng phim, đạo diễn cho hơn 70 tập phim từ năm 2012 đến 2015. 

Chân dung nữ đạo diễn Mai Vũ

Đến năm 2020, Mai Vũ lên đường sang Anh học làm hoạt hình tại Trường Điện ảnh và truyền hình quốc gia Vương quốc Anh (National Film and Television School - NFTS). Chính nhà nhà trường đã cấp kinh phí sản xuất khoảng 9.000 Bảng Anh để Mai thực hiện Giấc mơ gỏi cuốn. Nữ đạo diễn trẻ đã mất gần 2 năm cho dự án này, với 6 tháng cho phần tiền kỳ xây dựng kịch bản, tạo hình nhân vật và mất 8 tháng ghi hình. Khâu lồng tiếng cũng là một phần thách thức lớn, khi 3 nhân vật ở 3 nơi khác nhau với những múi giờ khác nhau. Mai Vũ dậy lúc 3h ở Anh, nghệ sĩ Bùi Bài Bình đến phòng thu lúc 10h ở Hà Nội, Elyse Dinh làm phòng thu tại gia lúc 21h ở Los Angeles. 

Trong hành trình dài đằng đẵng đó, Mai đôi khi muốn dừng bước và tự hỏi "liệu rằng mình có đang đi đúng đường hay không?". Nhưng sau mỗi lần nhìn lại những thước phim đã làm, Mai Vũ lại nỗ lực tiếp tục để rồi tới khi tạo nên kỳ tích tại Cannes. Đúng như tên gọi giải thưởng mà cô đã đạt được Light On Women, cái tên Mai Vũ đã được thắp sáng, rất nhiều báo chí đưa tin về một cô gái trẻ làm rạng danh nước nhà. Không chỉ dừng lại ở Cannes, nữ đạo diễn còn dự định sẽ đưa Giấc mơ gỏi cuốn tới Liên hoan phim người Việt tại Mỹ và đem phim về với khán giả Việt Nam vào dịp Tết âm lịch sang năm.

Nữ minh tinh Kate Winslet trao giải Light on Women cùng tiền thưởng trị giá 30.000 euro cho Mai Vũ

Cùng với sự tỏa sáng của Mai Vũ đồng thời cô cũng đã thắp lên hy vọng rạng rỡ hơn cho phim hoạt hình Việt. Như lời Mai nói: "Cứ tin vào bản thân, đừng sốt ruột, đừng quá quan tâm vào kết quả... Thành quả không đến ngay đâu, mà phải là một quá trình. Tôi có niềm tin và lạc quan về thị trường phim hoạt hình Việt Nam, tương lai Việt Nam cũng sẽ có những bộ phim hoạt hình không thua kém bất cứ bộ phim hoạt hình nào của thế giới”. (Theo Tuổi trẻ)