“Mỗi sáng thức dậy, tôi vẫn cảm thấy rất hạnh phúc khi thấy mình vẫn đang ở Sài Gòn. Tình yêu Sài Gòn của tôi vẫn mãnh liệt và bền bỉ như vậy”.

Nguyên – người đứng đằng sau trang blog ảnh “Ở Đâu Cũng Chụp” (ODCC) – đã mang trọn vẹn tình yêu ấy vào những bức ảnh đời thường, những câu chữ dung dị mà anh chia sẻ trên MXH. Không nhiều người biết rằng, chàng trai có một tình yêu rất đỗi thân thương và sâu sắc với Sài Gòn này, lại vốn là người con của vùng núi Đắk Lắk. Giữa MXH tưởng như rất thị phi, những bức hình của Nguyên khiến chúng ta phải rung động vì những quan sát và cảm nhận rất gần gũi, về cuộc sống, về con người, vể những khoảnh khắc ngẫu hứng giữa lòng thành phố ồn ào này. Có lẽ đó cũng là lý do khiến ODCC luôn được người ta nhớ đến với một cảm xúc rất riêng khi nói về các Influencer/ KOL lĩnh vực du lịch, đời sống.

Trò chuyện cùng The Influencer, Nguyên đã chia sẻ rất nhiều về cảm xúc anh dành cho Sài Gòn, về hành trình trải nghiệm và phát triển nội dung cho ODCC, cũng như về những bài học anh rút ra cho bản thân trong vai trò một người làm sáng tạo nội dung trên MXH.

Đó là một ngày năm 2018, trong lúc đi ngắm hoàng hôn với một người bạn, tôi ngẫu hứng kể cho bạn nghe việc tôi rất thích chụp hình Sài Gòn, chụp xong lại cất vào một folder trong máy tính và thỉnh thoảng tự xem một mình. Kể chuyện xong thì hai đứa tự nhiên có ý tưởng lập một trang Instagram để khi nào thích thì chia sẻ với mọi người những tấm hình, những quan điểm đời thường trong cuộc sống. Biết đâu từ đó, ta lại tìm thấy thêm những người bạn đồng điệu. Nói đến đó, tôi nhìn qua nhìn lại và thấy rằng cái gì mình cũng thích chụp, nên tôi quay sang bảo bạn rằng: thế thôi mình đặt tên là “Ở Đâu Cũng Chụp” đi!

Tối hôm đó về, bạn tôi âm thầm lập luôn tài khoản Instagram, xong “ném” sang cho tôi rồi bảo: “Lập rồi đó. Giờ mày tự lo mà làm đi”. Vậy là tôi làm thật. Đôi khi mình có những dự định tưởng là nói cho vui thôi, nhưng lại có thêm những nguồn động lực bên ngoài thúc đẩy khiến mình bắt tay thực hiện ngay lập tức. Điểm khởi đầu của ODCC đến tự nhiên, ngẫu hứng như vậy đấy.

Những ngày đầu tiên, tôi đăng những góc nhỏ nhỏ lạ lạ mà tôi tình cờ chụp được cùng vài câu thơ vui vui bật ra ngẫu hứng. Sau đó một thời gian, thấy mọi người tình cờ biết đến kênh và yêu thích những thứ mình đăng, tôi mới bắt đầu đòi hỏi bản thân chỉn chu hơn, nâng tầm những bức hình mình chụp, cố gắng khai thác những câu chuyện thật hơn, đời hơn.

Nhiều người nói với tôi rằng cái tên ODCC hơi mang tính cộng đồng, dễ gây nhiều hiểu nhầm, khiến mọi người nghĩ rằng đây sản phẩm của một nhóm chứ không phải một cá nhân, và như vậy thì sẽ khó viral. Cá nhân tôi lại chẳng nghĩ nhiều đến thế đâu.

Mục đích ban đầu của tôi khi lập kênh cũng chỉ để thoả đam mê chụp ảnh, để lưu giữ những khoảnh khắc đời thường mà mình có dịp được chứng kiến mỗi ngày. Tôi cũng không hề có ý định tập trung xây dựng hình ảnh cá nhân, hay phải thể hiện bản thân như này như khác. Đến bây giờ, mục đích đó vẫn hoàn toàn như vậy.

Ý tưởng về kênh hay cái tên ODCC đến với tôi như một cái duyên vậy, và tôi muốn gắn bó với nó thật lâu. Tôi cũng không có mong cầu mình sẽ nổi tiếng, chỉ đơn giản là một đam mê, một dự án cá nhân mà mình cảm thấy thảnh thơi và dễ chịu khi thực hiện.

18 tuổi tôi bắt đầu lên Sài Gòn học Đại học, có lẽ tình cảm với Sài Gòn cũng bắt đầu từ đó. Không có người thân gia đình, nên hầu hết những bữa cơm của tôi đều là ăn hàng quán lề đường. Mấy dì bán hủ tiếu, mấy cô bán cơm tấm cho tôi cảm giác thân thuộc, đôi khi còn cho tôi cảm giác như gia đình. Tôi đi ăn ở đâu cũng chọc vô vài câu, nói chuyện giỡn giỡn với mấy cô mấy dì cho hai bên đều vui, không còn khoảng cách giữa khách hàng với người bán nữa mà chỉ còn lại những cảm xúc chân thật. Nhiều cô chú còn nhất quyết coi tôi như con cháu trong nhà, không bao giờ lấy tiền hết á. Khắp nơi ở Sài Gòn tôi đều có những điểm thương để quay về, để lúc nào trở lại đó cũng thấy cuộc đời nhẹ nhàng hơn. Người ta vào quán ăn một bữa cơm dân dã bình thường đôi khi chỉ để no bụng, nhưng đối với tôi, những bữa cơm ấy còn đong đầy cảm xúc.

Tôi cũng hay nói với bọn bạn Sài Gòn rằng, chính những đứa tỉnh lẻ như tôi sẽ không bao giờ lạc đường và còn biết nhiều ngõ ngách thành phố hơn cả những người sinh ra ở nơi đây. Chúng tôi ở tỉnh lẻ lên, không có những sinh hoạt cùng gia đình, ở trong phòng trọ thì bức bối nên tối ngày lê la hàng quán. Con người, kiến trúc, văn hoá, vốn sống, tất cả vun đắp dần lên, tích tụ trong tôi những cảm xúc rất lạ. Bây giờ, nhìn đâu tôi cũng thấy những điểm dễ thương. Đi trên đường nhìn thấy một cô nhổ tóc bạc cho một chú, lúc chờ đèn đỏ lại thấy một chú chó đang được gia đình chở đi chơi,... Những khoảnh khắc rất nhỏ, nhưng lại là thứ đem đến cho tôi niềm vui và nhiều năng lượng mới.

Hồi còn ở với ba mẹ dưới quê thì chẳng cần phải suy nghĩ gì, lên Sài Gòn thì phải tự bươn chải mọi thứ, Sài Gòn cho tôi đủ cung bậc cảm xúc hỉ nộ ái ố. Thành ra, thời gian lặn lội ở vùng đất xa lại ý nghĩa và gắn chặt mình hơn cả khoảng thời gian yên bình ở quê hương cùng ba mẹ. Cho đến bây giờ, dù đã sống ở đây nhiều năm, cảm xúc của tôi với Sài Gòn vẫn mạnh mẽ và bền bỉ như vậy, mỗi buổi sáng thức dậy, tôi vẫn cảm thấy hạnh phúc vì mình vẫn còn thức dậy ở Sài Gòn.

Thực ra mọi ý tưởng đều đến với tôi rất bất ngờ, không có chỉ đích, cũng không có kế hoạch. Ở đâu cũng chụp mà, nên đi đâu tôi cũng lia mắt khắp mọi nơi. Ví dụ như khi đến những chung cư cũ hay những quán cafe cóc có tuổi đời lâu lâu một chút, nhìn xuống chân sẽ thấy miếng gạch bông có lẽ còn già hơn hơn cả mình. Tôi thấy ấn tượng nên đi đâu thấy gạch bông cũng chụp lại một tấm. Dần dà gom lại thì được một album.

Hay việc đi bảo tàng tôi cũng làm rất ngẫu nhiên, không mặt mục tiêu là mỗi tháng hay mỗi tuần phải ra một số. Khi nào tôi thực sự muốn trải nghiệm, hoặc có cơ hội được trải nghiệm thì tôi sẽ ghi lại những khoảnh khắc đó để chia sẻ với mọi người. Thành ra mọi thứ trên page tôi đôi khi nhìn cũng bị lộn xộn, không được quá chau chuốt về tông màu, về bố cục trang. Lộn xộn theo cảm xúc cá nhân tôi, và cũng lộn xộn như những lúc kẹt xe ở Sài Gòn vậy.

Tôi thấy về bản chất, ODCC có nhiều điểm khác biệt.

Thứ nhất là về mục tiêu. Ngay từ đầu tôi đã không đặt nặng rằng mình phải xây dựng hình ảnh cá nhân, hay phải phát triển page thành một kênh thành công, nên mọi thứ tôi tạo ra đều ngẫu hứng, không bị ràng buộc. Tôi nghĩ đó là thứ tạo nên sự tươi mới và những cảm xúc rất thật của ODCC.

Thứ hai, trong khi nhiều influencer khác tập trung vào những nội dung thuần du lịch như lộ trình, giá tiền, review hàng quán…, hay chia sẻ những tấm hình selfie ở một thành phố mới, thì tôi lại thích chụp mọi thứ xung quanh hơn, tập trung vào những thứ mình đã trải nghiệm, những điều cho mình những góc nhìn mới mẻ về cuộc sống.

Hơn nữa, thói quen du lịch của tôi cũng khác biệt. Có nhiều bạn sẽ lên kế hoạch rất kỹ, còn tôi thì chẳng bao giờ. Khi tới một vùng đất mới, tôi cứ thế mà đi thôi. Đến nơi thì tuỳ tâm trạng sẽ hỏi han người dân địa phương và lựa chọn hướng đi theo những hướng dẫn của họ. Vì không có chuẩn bị trước, nên cảm xúc tôi mang vào mỗi chuyến đi cũng rất tươi mới.

Trong những chuyến đi gần đây, tôi hay kiếm một người bạn đồng hành là người dân bản địa. Họ với tâm thế muốn giới thiệu mọi thứ về quê hương, muốn chia sẻ về bản sắc văn hoá vùng đất họ, sẽ mang lại cho ta những trải nghiệm hoàn toàn mới. Như chuyến đi An Giang, tôi được hai người bạn bản địa dẫn vào sâu trong làng Chăm để quan sát cuộc sống của người dân tộc. Hay như chuyến đi Phan Thiết, tôi được một người bạn quê ở đây chỉ rằng phải dậy sớm ra cảng cá coi khung cảnh sản xuất cực kỳ tấp nập của mọi người. Ra đến nơi thì tôi choáng ngợp luôn. Các cô các dì ai cũng mặc áo hoa, một sự đồng bộ rõ ràng đập ngay vào mắt. Một buổi sáng đó mà tôi chụp hết hai cuộn phim vì có quá nhiều khoảnh khắc ấn tượng. Tôi cũng rất vui khi bộ ảnh về “pattern cảng cá” đó được mọi người đón nhận tốt. Đúng là, khi có người bản địa đồng hành, tôi như được bước sâu vào cuộc sống, vào văn hóa từng vùng đất, có những trải nghiệm đặc biệt mà không phải khách du lịch nào cũng có được.

Lúc nào trong cặp tôi cũng có máy ảnh. Tôi chụp rất nhiều, đi làm về cũng chụp, đi chơi cũng chụp, đôi khi đang dừng đèn đỏ tôi cũng xuống xe để chụp vì tự nhiên thấy khoảnh khắc đó đẹp quá. Vậy nên, số lượng hình tôi có rất nhiều.

Thế nhưng, tôi hoàn toàn không lập kế hoạch trước theo kiểu tuần này đăng bài này bài kia, mà tuỳ theo cảm xúc. Hồi xưa tôi có thói quen đăng ảnh lẻ. Tuỳ tâm trạng, mò vào sấp hình thấy muốn kể câu chuyện nào thì sẽ đem đăng lên MXH, còn lúc nào không muốn thì thôi. Còn bây giờ, khi đã tạo được thói quen cho mọi người là hay đăng những bộ ảnh có concept câu chuyện rõ ràng một chút (như bộ ảnh gạch bông, bộ ảnh hoàng hôn…), thì tôi sẽ cần chỉn chu hơn chút xíu, suy nghĩ kỹ hơn trước khi đăng bài.

Trong sân chơi MXH rất rộng lớn này, tôi nghĩ điều quan trọng đầu tiên là phải tự sản xuất content mang dấu ấn riêng. Bây giờ, mọi người “xào nấu” content rất nhiều, thản nhiên sử dụng hình ảnh chữ nghĩa của người khác. Tôi thấy rằng những bạn làm như vậy sẽ không thể có điểm sáng nổi bật được. Các bạn không hiểu bản thân mình, nên phải đi vay mượn content của người khác. Khán giả bây giờ rất thông minh, họ sẽ nhận ra ngay rằng bạn có đem lại điểm khác biệt gì hay không, hay chỉ đi copy nội dung từ trang khác. Trong thời đại đòi hỏi sự sáng tạo của các content creator rất nhiều, việc đầu tiên bạn cần làm là thấu hiểu bản thân mình, sau đó mới thể hiện ra bên ngoài xem bạn là ai, bạn có điểm gì khác biệt. Tôi nghĩ đó là yếu tố quan trọng đầu tiên để khiến một content creator có chỗ đứng trên không gian mạng.

Thứ hai, tôi cho rằng trải nghiệm thật là chất liệu quý giá nhất làm nên những content chất lượng. Khi chụp một tấm hình, tôi thực sự đứng trước ống kính để trải nghiệm và bắt được khoảnh khắc đó. Khi kể một câu chuyện, tôi thực sự đã trò chuyện cùng mọi người để hiểu, để cảm, để lưu trong mình cũng xúc động rất thật. Đó là điều mấu chốt thứ hai, chỉ có trải nghiệm thật mới làm nên những content chân thật và có chiều sâu.

Thứ ba, chạy theo xu hướng không phải bao giờ cũng tốt. Càng nhiều người làm theo xu hướng, content sẽ ngày càng na ná giống nhau, và không còn nhiều cái tôi của người làm sáng tạo. Khi sản xuất bất cứ nội dung gì, tôi cho rằng mọi thứ vẫn phải quay về bản thân mình: Bạn là ai? Bạn muốn tạo ra những nội dung gì? Điều gì khiến bạn lựa chọn hướng nội dung đó ngay từ đầu. Cuộc sống mỗi người đều có những điểm sáng đặc biệt, tại sao chúng ta không khai thác những điểm đặc biệt đó mà lại phải chạy theo xu hướng của xã hội?

Hồi xưa tôi còn quan tâm, còn giờ lười quá rồi. Trước đây nhiều bên sử dụng hình ảnh của tôi bất chấp, mọi người cứ tự lấy về “xào nấu” thêm content, phá hỏng mọi khuôn khổ bức hình, thậm chí tự chế câu chuyện của họ vào bức hình luôn. Thành ra, rõ ràng hình ảnh của tôi dùng để kể một câu chuyện tích cực, mà qua tay các bạn lại thành một câu chuyện tiêu cực, thậm chí mang tính “cà khịa”, động chạm chính trị…. Chưa kể đến chuyện nhiều bên bê nguyên content về, mà lại không hề ghi credit. Tôi đã nhiều lần phải trực tiếp inbox các trang đó, nói thẳng rằng tôi không có nhu cầu cần các bạn chia sẻ lại content, và yêu cầu các bạn ghi rõ nguồn nếu có sử dụng. Sau một thời gian thì tình hình này cũng hạn chế được phần nào, nhưng đâu đó vẫn còn nhiều mà tôi cũng chẳng thể chạy theo giải quyết mãi được. Từ Facebook, Instagram, TikTok,… đi đâu tôi cũng gặp content của mình bị copy sử dụng. Vì lý do này, tôi vẫn ưu tiên dùng Instagram nhiều hơn vì bản quyền hình của trên đó là an toàn nhất.

Có một chuyện buồn cười là tôi có một đứa bạn làm agency nhưng không biết tôi là người làm ODCC, một hôm tự dưng nó bảo tôi là: Page ODCC khó tính lắm, muốn book cũng chẳng book được. Thực ra tôi khá kỹ tính trong việc nhận các lời đề nghị hợp tác, có khi phải cân nhắc cả ngày xem có đồng ý hay không.

Tôi thường sẽ xem xét nhiều nhất ở việc lời đề nghị này có phù hợp với content hiện tại và hình ảnh kênh mà mình đang muốn hướng đến hay không. Dù thế nào đi nữa, tôi luôn muốn giữ chất riêng của ODCC, không muốn bị thương mại hóa. Vì vậy, các hợp đồng quảng cáo tôi cũng nhận rất vừa đủ. Có khi cả tháng tôi chỉ nhận vài ba hợp đồng, còn lại từ chối hết. Hiện tại trên ODCC, tỷ lệ nội dung thông thường đang cao hơn rất nhiều so với nội dung quảng cáo. Hơn nữa, khi làm nội dung quảng cáo, tôi cũng luôn suy nghĩ đắn đo xem mình nên làm như thế nào để quảng cáo mà vẫn thú vị, để post đó không mang dáng dấp rõ ràng của một bài post thương mại. Bản thân mình phải đặt ra chừng mực rõ ràng, có những quy định riêng để không bị sa lầy vào những content quảng cáo, vào những giá trị lợi nhuận mà đánh mất chất riêng.

Trong quá trình hợp tác, tôi luôn chia sẻ quan điểm rất rõ ràng với nhãn hàng ngay từ đầu để họ hiểu được phong cách riêng của mình, sau đó mới nói đến chuyện đồng ý hay từ chối. Đôi khi, nhãn hàng hay áp đặt quá nhiều, dù có thể tốt cho thương hiệu của họ nhưng thực ra họ đang chiếm quyền sáng tạo của các content creator. Và rồi khi đăng bài post đó lên, mặc dù mang tiếng là đăng trên trang của creator, nhưng content lại do brand sản xuất. Cách làm này chắc chắn sẽ phản tác dụng vì phần lớn follower sẽ bỏ đi ngay lập tức. Vì vậy, ngay từ đầu, tôi thường chia sẻ rõ ràng rằng: tôi sẽ quảng cáo cho sản phẩm/ thương hiệu/ chiến dịch, nhưng trên phương diện góc nhìn của cá nhân tôi, và cài cắm các yếu tố thương hiệu một cách tinh tế và vừa đủ nhất. Nếu họ đồng ý thì hai bên có thể làm với nhau, còn nếu không tôi sẽ từ chối ngay, tránh những cãi vã tranh luận không cần thiết sau này.

Nếu chẳng may chuyện đó xảy ra, tôi sẽ rất tiếc những tháng ngày lười biếng. Tôi sẽ tiếc rằng tại sao lúc trước mình không đi chụp nhiều hơn, khám phá Sài Gòn nhiều hơn để có thêm nhiều câu chuyện chia sẻ cùng các bạn.

Cảm ơn Nguyên và chúc bạn có thêm thật nhiều trải nghiệm ý nghĩa trên hành trình sắp tới!