Ngày 06/08/2021, Xèo Chu - một hoạ sĩ 14 tuổi người Việt Nam bán đấu giá thành công bức hoạ có tên “Hoa mai may mắn” với giá 22,899 USD. Đáng chú ý, bức hoạ được bán dưới dạng NFT. Theo đại diện sàn giao dịch tiền điện tử Binance, đây là bức tranh có giá cao nhất đến từ Việt Nam trên sàn NFT này. 

Tại sao có người sẵn sàng bỏ hơn 500 triệu để mua một bức tranh mà họ chẳng thể trực tiếp cầm nắm? Từ thương vụ này, cộng đồng nhà đầu tư cũng như giới nghệ sĩ/ influencer Việt Nam bắt đầu tò mò và tìm hiểu nhiều hơn về NFT cũng như cách vận hành của hình thức này. Để thực sự hiểu sâu về NFT, chúng ta sẽ cần một thời gian để nghiên cứu và quan sát thị trường. Ở bài viết này, The Influencer sẽ giải thích NFT ở mức độ cơ bản và dễ hiểu nhất, đồng thời phân tích tiềm năng của hình thức này với công việc của một influencer/ content creator. 

1, NFT là gì?

NFT là chữ viết tắt của Non-fungible token - “mã không thể thay thế”, là một loại mã hoá trên Etherum blockchain (Etherum cũng là một loại tiền ảo như bitcoin hoặc dodgecoin). Hiểu đơn giản, NFT là một dạng vật phẩm độc nhất, không thể thay thế bởi bất cứ thứ gì khác. NFT có thể dùng để đại diện cho bất cứ thứ gì trên môi trường kỹ thuật số, như một bức tranh, một video, một bài hát, hay thậm chí là tweet, GIF,…

NFT có 3 đặc tính nổi bật:

• Không thể phân chia

NFT đặc biệt ở chỗ không thể chia sẻ nhỏ hơn. Đặc tính này khác với tiền mã hoá, bởi bạn có thể chia chúng và giao dịch dưới dạng phân số. 

• Là độc nhất

Mỗi NFT đều là độc nhất, không thể làm nhái, cũng không thể phá huỷ. Tất cả dữ liệu được lưu trên nền tảng blockchain thông qua hợp đồng thông minh và không phụ thuộc vào bất kỳ công ty nào. 

Như thế nào là độc nhất? Một tờ 100,000VNĐ không phải là độc nhất, vì trên đời này có hàng tỷ tờ 100,000VNĐ và giá trị của mọi tờ là như nhau. Thế nhưng, bức tranh Mona Lisa của Leonardo de Vinci thì là độc nhất, dù ngoài kia có rất nhiều bức tranh nhái, nhưng trên đời chỉ có duy nhất một bức “chính chủ”. 

• Có thể xác minh

Bất kỳ ai cũng có thể truy vấn ngược lại chủ sở hữu của một NFT mà không cần bên thứ ba. Có được điều này là nhờ vào việc lưu trữ dữ liệu trên nền tảng blockchain. 

2, Điểm danh những thương vụ mua bán NFT đình đám

Để bạn có cái nhìn gần hơn về việc giao dịch NFT, dưới đây sẽ là những ví dụ nổi bật đang diễn ra trên thế giới: 

• NBA Top Shot, NBA là một trong những giải đấu thể thao lớn đầu tiên bước chân vào thế giới của NFT. NBA cho phép người hâm mộ mua và bán những khoảnh khắc đáng nhớ nhất trong các trận đấu đã diễn ra dưới dạng NFT. Tính đến cuối tháng 2/2021, nền tảng NBA Top Shot đã đạt doanh số bán hàng 230 triệu USD, với thương vụ giá trị nhất là 208 nghìn USD cho một NFT ghi lại khoảnh khắc cầu thủ bóng rổ LeBron James úp rổ bằng một tay trong trận chung kết Western Conference 2019. 

Khoảnh khắc đẹp của Lebron James được bán với giá 208,000 USD trên sàn NFT NBA Top Shot

• Jack Dorsey, nhà sáng lập của Twitter, screenshot dòng tweet đầu tiên của mình và bán với giá 2,9 triệu USD. 
• Kings of Leon, gần đây đã trở lại sau 4 năm nghỉ ngơi, bằng việc bán album độc quyền dưới dạng một chuỗi NFT. Bản thân album sẽ được phát hành trên các nền tảng truyền thống như Spoify và iTunes, trong khi phiên bản NFT có sẵn thông qua nền tảng bán vé phi tập trung Yellowheart. Đây là dự án đầu tiên trên thế giới bán một album nhạc dưới dạng NFT.
• RTFKT Studios là thương hiệu đứng sau hàng loạt mẫu giày ảo đình đám. Gần đây, họ ra mắt dòng sản phẩm kết hợp cùng nghệ sĩ ảo Fewocious, tung ra 3 thiết kế sneakers với 3 mức giá: 10.000 USD, 5.000 USD và 3.000 USD. Chỉ trong 7 phút, hơn 600 đôi giày kỹ thuật số được mua sạch, giúp nhãn thu về 3,1 triệu USD. Người mua được chứng nhận quyền sở hữu bằng NFT.

3, Tại sao mua bán NFT lại nhộn nhịp đến thế? 

Theo số liệu từ Reuters, doanh số thị trường NFT đạt mức cao kỷ lục trong quý 2/2021 vừa rồi, với 2,5 tỷ USD trong nửa đầu năm nay, tăng lên từ 13,7 triệu USD trong nửa đầu năm 2021. Doanh số hàng tháng trên OpenSea, một thị trường NFT lớn với sản phẩm giao dịch chính là tranh ảnh, đã đạt mức cao kỷ lục vào tháng 6 năm nay.

Doanh thu NFT trên OpenSea - một sàn giao dịch NFT lớn

Vậy điều gì khiến cho thị trường giao dịch NFT lại sôi động đến thế? Về nguyên nhân NFT trở thành cơn sốt, Dan Kelly - chủ tịch nền tảng Nonfungible.com cho rằng, các nhà đầu tư mua NFT gắn với một sản phẩm nào đó với mục đích là trở thành người sở hữu duy nhất, hoặc hy vọng giá của sản phẩm sẽ tăng để bán kiếm lời. Nói cách khác, khả năng sử dụng của NFT không nằm ở những vật phẩm (như một video, bức tranh, hay dòng tweet,…) mà nằm ở quyền sở hữu độc quyền của chúng, được chứng nhận bởi chuỗi mã NFT.

Ví dụ: Bạn quyết định đầu tư 500 triệu để mua một video 30 giây hậu trường của BlackPink dưới dạng NFT vì bạn quá đam mê 4 cô gái này. Sau khi hoàn thành giao dịch, bạn nhận được một mã NFT - một file chứng nhận rằng video hậu trường đó chính thức thuộc quyền sở hữu của bạn và chỉ có mình bạn là chủ của nó mà thôi. Hơn nữa, giao dịch này đã được ghi lại trên blockchain toàn cầu, nên ai cũng phải công nhận cái video đó đã thuộc quyền sở hữu của bạn. Sau một thời gian, bạn giao bán video 30 giây NFT đó với giá 1 tỷ và có người mua lại, bạn mất quyền sở hữu độc quyền mã NFT đó, nhưng đã thu lời 500 triệu.

4, Influencer/ content creator được hưởng lợi gì từ trào lưu NFT này? 

Ở một khía cạnh đơn giản và rõ ràng nhất, NFT là một công cụ kiếm tiền mới cho nghệ sĩ và những nhà sản xuất nội dung. Trước đây, thu nhập của một influencer/ content creator chủ yếu đến từ các hợp đồng quảng cáo cho các nhãn hàng, chứ không đến trực tiếp từ các sản phẩm sáng tạo của mình. Với NFT, họ có cơ hội kiếm được thu nhập từ chính những video, ảnh chụp, meme, bài hát,...do họ sáng tạo ra. Thu nhập không chỉ dừng lại ở giá bán sản phẩm ban đầu, mà NFT có thể được mã hoá để thiết lập nguồn doanh thu định kỳ. Tức là, nếu NFT nào càng được giao dịch nhiều lần, nghệ sĩ càng có thêm nhiều thu nhập (từ 2.5% đến 10% phí hoa hồng trên giá bán mỗi khi NFT của họ được giao dịch).

Gần đây, Cổng Trời (tên miền: www.congtroi.org) - sàn giao dịch NFT của Việt Nam cũng đã được ra mắt. Theo đó, tác phẩm của các nghệ sĩ được NFT hóa và do một đội ngũ giám tuyển mỹ thuật chọn lọc. Những tác phẩm đạt chất lượng sẽ được đăng tải lên sàn đi kèm chữ ký số của chính tác giả.

Trong cuối tháng trước, TikTok cho ra mắt bộ sưu tập NFT với cảm hứng từ những người tạo xu hướng hàng đầu.

Cổng Trời - Một sàn giao dịch NFT tại Việt Nam

Vào ngày 30/9, công ty này công bố TikTok Moments, một dự án mới cho phép người sáng tạo nội dung được công nhận và tặng thưởng cho phần nội dung mà họ sáng tạo ra. NFT này sẽ ra mắt trên Ethereum và vận hành bởi Immutable X. TikTok Top Moments sẽ là bộ sưu tập 6 video TikTok từ mạng lưới người sáng tạo nội dung có ảnh hưởng nhất trong mạng lưới. Công ty cho biết lợi nhuận từ việc bán NFT sẽ được đưa trực tiếp cho người tạo nội dung và nghệ sĩ NFT. 

Ngoài ra, influencer/ content creator cũng có thể tận dụng NFT để tương tác với cộng đồng follower của mình. Ví dụ, bạn có thể giveaway một NFT mà cộng đồng quan tâm và yêu thích. Nghệ sĩ cũng có thể sử dụng NFT để gây quỹ cho những dự án nghệ thuật hoặc dự án từ thiện của mình. 



Tạm kết

Tất nhiên, còn quá sớm để khẳng định xu hướng NFT có bền vững hay không. Cùng với đó, không phải sản phẩm sáng tạo nào cũng phù hợp để bán kiếm tiền dưới dạng NFT. Influencer cũng như nghệ sĩ Việt sẽ còn cần thời gian thử nghiệm, quan sát thị trường, học hỏi cộng đồng nước ngoài để dần sản xuất được những content có tiềm năng giao dịch trên NFT. Thế nhưng tính đến thời điểm này, NFT vẫn đang là một xu hướng có tốc độ phát triển nhanh và hứa hẹn tạo ra nhiều sự thay đổi bước ngoặt cho thị trường influencer. 

The Influencer sẽ tiếp tục quay trở lại chủ đề này, đi sâu hơn vào câu chuyện sản xuất nội dung của influencer nếu muốn tham gia giao dịch NFT, sự thay đổi trong cách brand hợp tác cùng influencer bằng NFT và nhiều kiến thức chuyên sâu hơn nữa.