1. Mô hình Tam giác Hùng biện (Rhetorical Triangle) là gì?

Mô hình Tam giác Hùng biện (Rhetorical Triangle), là một khái niệm cổ điển trong nghệ thuật hùng biện, được phát triển từ thời Hy Lạp cổ đại bởi nhà triết học Aristotle. Mô hình này dựa trên ba yếu tố chính: Ethos, Pathos, và Logos.

Ethos đại diện cho uy tín và độ tin cậy của người nói/ người viết. Đây là yếu tố mà khán giả dựa vào để xác định liệu họ có nên tin tưởng thông điệp của bạn hay không. Ethos liên quan đến cách bạn xây dựng hình ảnh cá nhân, thương hiệu, và mức độ chuyên môn của bạn trong lĩnh vực mà bạn đang nói đến. 

Pathos liên quan đến khả năng khơi gợi cảm xúc của khán giả. Đây là yếu tố giúp bạn tạo ra một kết nối tình cảm với người xem, khiến họ cảm thấy được thấu hiểu và đồng cảm với những gì bạn chia sẻ. Pathos là công cụ mạnh mẽ để làm cho thông điệp của bạn trở nên có sức ảnh hưởng hơn, bởi vì nó đánh vào trái tim của người nghe/người đọc.

Logos là yếu tố logic của thông điệp. Đây là phần mà bạn sử dụng lý lẽ, dữ liệu, và bằng chứng để thuyết phục khán giả về tính hợp lý của thông điệp. Logos giúp củng cố sức mạnh của Ethos và Pathos bằng cách cung cấp những luận điểm rõ ràng, có cơ sở.

Mô hình này hoạt động như một tam giác đều, với mỗi đỉnh đại diện cho một yếu tố. Để có một thông điệp mạnh mẽ và thuyết phục, cả ba yếu tố này cần phải được cân bằng và liên kết chặt chẽ với nhau.

Chúng tôi đã thực hiện một thí nghiệm nhỏ với ChatGPT (bản trả phí) để xem cỗ máy AI này có thể sử dụng mô hình Tam giác Hùng biện này như thế nào trong quá trình sản xuất nội dung. Ở lượt yêu cầu đầu tiên, đề bài là “Hãy giúp tôi viết một bài đăng Facebook 200 từ về chủ đề: TikToker và hội chứng burnout (kiệt sức)”. Đây là kết quả mà ChatGPT trả về: 

Ở lượt yêu cầu thứ hai, đề bài là: “Hãy giúp tôi viết một bài đăng Facebook 200 từ về chủ đề: TikToker và hội chứng burnout (kiệt sức). Hãy sử dụng mô hình Rhetorical Triangle để triển khai bài viết này”.

Bạn quan sát được gì từ hai bản nội dung này? Đương nhiên, còn rất nhiều điều cần chỉnh sửa ở cả hai bài viết, nhưng khi ChatGPT được yêu cầu sử dụng mô hình Tam giác Hùng biện, bài viết có sự sáng tỏ và cân bằng hơn ở cả 3 khía cạnh: tính uy tín, tính logic, tính cảm xúc). 

2, Cách content creator ứng dụng mô hình Rhetorical Triangle để sáng tạo nội dung

Mô hình Tam giác Hùng biện (Ethos, Pathos, Logos) không chỉ giúp nội dung trở nên thuyết phục và hấp dẫn hơn mà còn có thể được tích hợp vào quá trình lập kế hoạch nội dung một cách chiến lược. Dưới đây là cách content creator có thể áp dụng cả ba yếu tố này từ bước lập kế hoạch cho đến khi tạo ra nội dung hoàn chỉnh.

Ethos - Xây dựng uy tín từ đầu

Ethos đóng vai trò như nền tảng của nội dung, thể hiện qua việc xây dựng uy tín và thương hiệu cá nhân. Uy tín này không chỉ đến từ thông tin chính xác mà còn từ cách bạn tạo dựng giá trị và hình ảnh cá nhân trong mắt khán giả.

Cụ thể trong quá trình lập kế hoạch và sáng tạo nội dung:

• Chia sẻ kiến thức chuyên sâu: Khi lập kế hoạch, hãy xác định rõ những lĩnh vực mà bạn có thể thể hiện sự chuyên môn của mình. Ví dụ, nếu bạn là một food blogger, bạn có thể lên kế hoạch tạo ra những nội dung liên quan đến nguồn gốc thực phẩm, dinh dưỡng và các mẹo nấu ăn ít người biết. Điều này giúp khán giả thấy bạn là người có uy tín trong lĩnh vực này.
• Xây dựng thương hiệu cá nhân: Khi lập kế hoạch, hãy quyết định phong cách và giá trị mà bạn muốn thể hiện. Điều này bao gồm cả giọng điệu, cách tương tác với khán giả, và những gì bạn sẽ truyền tải. Một YouTuber về fitness như Chloe Ting không chỉ chia sẻ kiến thức chuyên sâu về thể thao mà còn giữ cho hình ảnh của mình luôn nhất quán với lối sống lành mạnh.
• Sử dụng testimonials và bằng chứng uy tín: Trong kế hoạch, bạn có thể dự trù việc sử dụng phản hồi từ người dùng, đánh giá tích cực hoặc phỏng vấn chuyên gia để nâng cao sự tin cậy.

Pathos - Kết nối cảm xúc với khán giả qua câu chuyện

Pathos là yếu tố quan trọng trong việc tạo dựng mối liên kết cảm xúc với khán giả. Khán giả dễ dàng bị thu hút khi nội dung chạm đến cảm xúc của họ, khiến họ cảm thấy được đồng cảm và hiểu rõ hơn thông điệp của bạn.

Cụ thể trong quá trình lập kế hoạch và sáng tạo nội dung:

• Nghiên cứu đối tượng mục tiêu và xác định nỗi đau (pain points): Khi lập kế hoạch, hãy xác định rõ đối tượng mục tiêu và các vấn đề họ đang gặp phải. Nếu đối tượng mục tiêu của bạn là những người trẻ khởi nghiệp – thường đối mặt với áp lực tài chính, thời gian và sự thiếu ổn định – bạn có thể lập kế hoạch cho nội dung như: chia sẻ các chiến lược quản lý tài chính cá nhân để giúp họ tối ưu hóa chi phí, tạo các bài viết hoặc video về cách duy trì động lực và vượt qua thất bại, hoặc kể câu chuyện thành công từ những doanh nhân nổi tiếng để truyền cảm hứng. Bằng cách tập trung vào những vấn đề thực tiễn này, bạn sẽ giải quyết được nỗi đau của họ và xây dựng mối gắn kết lâu dài với khán giả.
• Lên kế hoạch cho storytelling: Một phần quan trọng của Pathos là storytelling (kể chuyện). Hãy lên kế hoạch kể lại những câu chuyện cá nhân hoặc trải nghiệm có thể khơi gợi cảm xúc từ khán giả. Ví dụ, một travel blogger có thể kể câu chuyện về một hành trình đầy cảm xúc khi gặp gỡ người dân địa phương trong một vùng đất xa xôi.
• Sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh gợi cảm xúc: Trong giai đoạn lập kế hoạch, hãy chọn những yếu tố thị giác và ngôn ngữ có thể chạm đến trái tim người xem. Nếu nội dung của bạn mang tính truyền cảm hứng, bạn có thể sử dụng âm nhạc cảm động và hình ảnh với tông màu ấm áp để khơi gợi cảm xúc.

Logos - Tăng cường tính logic và bằng chứng thuyết phục

Logos giúp đảm bảo nội dung của bạn có cơ sở lý luận vững chắc và đáng tin cậy. Đây là phần mà bạn trình bày các luận điểm, số liệu và bằng chứng rõ ràng để thuyết phục khán giả.

Cụ thể trong quá trình lập kế hoạch và sáng tạo nội dung:

• Xác định các luận điểm chính và lập luận hỗ trợ: Khi lập kế hoạch, hãy phác thảo các luận điểm bạn muốn truyền tải, đồng thời chuẩn bị bằng chứng hoặc dữ liệu để củng cố thông điệp của mình. Ví dụ, nếu bạn muốn thuyết phục khán giả về lợi ích của việc tập thể dục, bạn có thể lên kế hoạch sử dụng số liệu về sức khỏe hoặc các nghiên cứu khoa học liên quan.
• Sử dụng số liệu và ví dụ thực tế: Trong quá trình lập kế hoạch, hãy chuẩn bị các dữ liệu, ví dụ hoặc câu chuyện thực tế để tăng tính thuyết phục cho thông điệp. Ví dụ, một YouTuber chuyên về dinh dưỡng có thể trình bày nghiên cứu khoa học về tác dụng của chế độ ăn uống lành mạnh, kèm theo ví dụ từ những người đã cải thiện sức khỏe nhờ thay đổi thói quen ăn uống.
• Cấu trúc nội dung logic và mạch lạc: Khi lập kế hoạch, hãy lên khung nội dung theo một trình tự hợp lý, như giới thiệu vấn đề, đề xuất giải pháp, và kết thúc bằng các minh chứng. Một nội dung có cấu trúc logic sẽ giúp khán giả dễ dàng theo dõi và tiếp nhận thông tin hơn.

Tích hợp Ethos, Pathos và Logos trong kế hoạch nội dung

Khi cả ba yếu tố Ethos, Pathos, và Logos được kết hợp chặt chẽ từ khâu lập kế hoạch, nội dung của bạn sẽ trở nên thuyết phục và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ. Ethos xây dựng lòng tin và uy tín, Pathos tạo ra sự kết nối cảm xúc, trong khi Logos giúp thông điệp trở nên logic và thuyết phục.