Năm 2022, Hứa Kim Tuyền vẫn tiếp tục là cái tên hàng đầu trong danh sách những nhạc sĩ trẻ của Vpop. Hàng loạt bản hit có sức công phá khủng, từ nhạc Tuyền viết cho mình, nhạc Tuyền viết cho nghệ sĩ, và thậm chí là cả nhạc Tuyền viết cho nhãn hàng. Dường như, không bài toán nào là quá khó với Tuyền. Nhưng sự thành công đấy không đến từ may mắn. Đó là cả một quá trình làm việc chăm chỉ với một thái độ cầu thị, chuyên nghiệp và kỷ luật. Còn chưa kể, để thành công còn là học cách hạ cái tôi xuống để đi được xa hơn.
Năm vừa rồi, tôi làm nhiều đến ngạc nhiên! Đầu năm, tôi bắt đầu dự án “Về nghe mẹ ru” của nghệ sĩ Bạch Tuyết/ Hoàng Dũng và 14Casper. Tôi thật sự đã phải vắt óc suy nghĩ và tìm hiểu cặn kẽ về văn hóa dân tộc, đặc biệt là cải lương - để làm sao có thể lồng ghép những thứ âm nhạc dân gian và hiện đại một cách hài hòa nhất. Đây thực sự là một bài toán khó, tôi thậm chí đã định… bỏ cuộc mấy lần. Nhưng cuối cùng, may sao vẫn tìm ra lời giải đáp.
Tiếp theo, tôi cho ra mắt chuỗi dự án đã ấp ủ từ lâu COLOURS. Mỗi bài hát trong album là một sự kết hợp đặc biệt. “Một ngày tôi quên hết” với giọng hát bất diệt của cô Cẩm Vân cùng con gái - CeCe Trương. “hai mươi hai” với AMEE, “Lucy” với chị Nguyên Hà, “Dưới ánh đèn sân khấu” với Orange và “Mang ghế ra sân ngồi hát” với chị Tóc Tiên.
Sau COLOURS, lại là một chuỗi single cho các ca sĩ. Có thể kể đến “Chưa quên người yêu cũ” - Hà Nhi, “Anh chưa thương em đến vậy đâu” của Myra Trần trong The Masked Singer và “Một ngàn nỗi đau” của Văn Mai Hương. Ngoài sáng tác thì tôi còn đảm nhiệm vị trí giám đốc âm nhạc của chương trình “Vote For Five” và “Xuân, hạ, thu, đông, rồi lại xuân”. Nhưng cuối năm - vẫn chưa hết - tôi làm… nốt chiếc EP để tri ân khán giả đã ủng hộ mình trong XHTDRLX. Quả là một năm năng suất. Tôi vốn chẳng suy nghĩ gì mà cứ thế cắm đầu vào làm thôi. Đến lúc này nhìn lại cả 1 năm mới giật mình: “Ồ! Mình chăm chỉ ra phết!”.
Ngày xưa, chị Giáng Son từng nói với tôi: Một chiếc lá rơi cũng có thể khiến em viết nhạc. Cảm hứng đến với tôi từ tất cả những thứ hiện diện quanh mình.
Ví dụ như câu chuyện về Lucy. Tôi vô tình đọc được trên Facebook, thường người ta đọc thấy thương thôi rồi lướt qua. Nhưng câu chuyện đó cứ ám ảnh trong đầu tôi hoài, đến mức tôi phải ngồi xuống và đặt bút viết. Rôi một ngày nọ, tôi chat với người bạn ở bên Mỹ. Nghe bạn nói: “Tao mệt quá”, tôi ngạc nhiên vì lần đầu tiên tôi thấy bạn mình thở than sau 4 năm sang Mỹ. “Không biết bây giờ, nếu vẫn ở Việt Nam thì tao sẽ như nào ha? Ở đây chán quá, mệt quá”. Trong tuần, bạn vẫn phải đi học. Sáng thì đi làm ở quán sushi, cuối tuần qua tiệm nails làm tiếp.Tất cả những điều đó trở nên quá tải với bạn, tôi thấy bất lực vì dẫu cảm thông nhưng chẳng thể làm được gì. Vậy nên, tôi quyết định viết “Hoa kỳ” với lời nhắn: “Khi nghe bài hát này, mày sẽ luôn có cảm giác là tao đang ở bên”.
Thật ra, không phải tất cả những bài hát tôi đã ra mắt đều được viết trong năm. Tất cả đến từ một quãng thời gian và hành trình rất dài. Những cảm xúc tôi góp nhặt từ trải nghiệm trong quá khứ đã giúp tôi nhào nặn nên bài hát của riêng mình. Một phần nữa do 2 năm dịch tôi bị “kìm” lại khá nhiều, biết bao dự án dở dang chưa được tung ra. Vậy nên, 2022 giống như một đợt “xả kho” ồ ạt. Tôi thấy không chỉ riêng mình đâu, còn rất nhiều anh chị em ca sĩ khác nữa. Năm nay là một năm bùng nổ của album, của các single, rất nhiều sản phẩm âm nhạc đã được ra mắt.
Chắc chắn sẽ là abum “COLOURS”. Thứ nhất, đó là sản phẩm cá nhân của tôi. Thứ hai, tôi không viết những bài hát trong đó về tình yêu, tôi viết về những thứ xung quanh mình. Tôi viết cho những người hơi “thiểu số” một chút. Như chị vừa nói, một người mẹ bị Alzheimer, một du học sinh ở Mỹ,... Rồi tôi viết về người mẹ với “Ước mơ của mẹ” và “hai mươi hai”. Và gần đây, “Dưới ánh đèn sân khấu” cũng bất ngờ được mọi người yêu quý. Với tôi, đó là thành công siêu lớn.
Tôi đã xem hết tất cả sản phẩm của anh chị em đồng nghiệp và trân trọng tất cả. Nhưng nếu để chọn - cá nhân mà nói - tôi thích nhất Waiting for you của MONO. Đó là bài hát tôi replay nhiều nhất vào mỗi sáng và mỗi tối. Một bài hát hội tủ đủ các yếu tố: Giai điệu hay, beat hay, phối hay và vô tình nó rất hợp với MONO. Khi nhìn MONO diễn, ta cũng có thể nhìn thấy ở đó sự tươi mới và thoải mái. Tôi rất thích các bạn nghệ sĩ mới, với 3 gương mặt nam nổi bật là MONO, GreyD và Wren Evans. Mỗi người lại mang đến một phong cách khác nhau và đều cực kỳ thú vị.
Không phải khác đâu, mà là khó đoán. Khán giả bây giờ có gout nghe nhạc rất đa dạng, vậy nên người làm nhạc khó nắm bắt nó sẽ diễn biến như thế nào, chỉ biết cố gắng hết sức thôi chị à. Năm nay, tôi có 3 trường hợp… tự nhiên hit mà cũng chẳng biết vì sao.
Đầu tiên là “Về nghe mẹ ru”, đó là một trải nghiệm quá mới mẻ vậy nên cũng chẳng biết nó sẽ đi về đâu. Làm một thứ mới, tôi không tự tin và phải học quá trời để thực hành mà chưa có sự thẩm thấu, vậy nên tôi lo lắng lắm! Thật may mắn là mọi người đón nhận.
Thứ hai là “Chưa quên người yêu cũ” - Hà Nhi. Tôi vốn nghĩ đây là một bản ballad thì sẽ có khán giả thôi, chứ chưa dám nghĩ là hit. Chưa kể là khi hát bài đó, Hà Nhi chưa phải là cái tên mà mọi người sẽ click ngay vào để nghe. Cho đến khi bạn hát và nó trở thành hit.
Thứ 3 là “Anh chưa thương em đến vậy đâu” - Lady Mây (Myra Trần). Trời ơi, nó quá hot, tới mức tôi không thể tượng tưởng được nó lại có sức công phá đến vậy.
Có lẽ là tôi chưa làm được COLOURS show, dù tôi đã làm rất nhiều show. Nhưng thôi hãy để cho đến lúc tôi ra mắt COLOURS 2 đi, khi đó COLOURS show sẽ xuất hiện.
Tôi muốn COLOURS sẽ trở thành một bản thể của mình, nhưng đến bao giờ làm tiếp thì tôi chưa nghĩ đến vì thời điểm chưa tới. COLOURS 1 tôi viết năm 25 tuổi, cho đến năm 27 tuổi thì ra mắt. Vậy hãy chờ đến năm 30 tuổi cho COLOURS 2 ha! Biết đâu, khi đó sự quan sát của tôi về cuộc sống đã khác đi, điều đó sẽ khiến âm nhạc của tôi không bị lặp lại.
Tôi nghĩ mình là một người có tinh thần trách nhiệm. Tôi luôn nghiêm túc bám sát những kế hoạch trong cuộc sống. Tôi cũng cố gắng luôn chủ động trong mọi việc nữa. Ví dụ, khi làm việc với ekip ST.319, tôi chủ động trực tiếp làm việc với báo chí, với Tiktok, các nhà phát hành, đối tác hỗ trợ.
Yes! Chỉ khi có kỷ luật ta mới có thể đi xa được. Tôi nghĩ, mọi người cần coi việc làm nghệ thuật là một nghề. Mà nghề là gì? Là đi làm. Đi làm phải có gì? Trên, dưới, lớp, lang, kỷ luật, thời gian, giờ giấc và cả đối tác. Làm nghệ thuật cũng đâu khác những công việc khác? Người ta có đức tính nào tốt trong công việc thì làm nghệ thuật hãy cũng có đức tính tốt như vậy. Nếu không có ai ở bên để nhắc nhở thì sự tự kỷ luật lại càng quan trọng nữa. Tôi may mắn là chẳng bao giờ thấy chán viết nhạc, công việc đó đã trở thành hơi thở. Có những khi thấy chán thì chuyển qua làm show. Làm show chán thì lại quay lại… viết.
Đầu tiên là do tôi quá bận. Làm show, làm album, rồi làm EP nữa. Có rất nhiều hợp đồng và thương hiệu đã tiếp cận nhưng tôi phải từ chối vì không có thời gian. Bản thân tôi cũng chọn lọc hơn trước những lời đề nghị. Tôi sẽ nhận lời với những brief khiến tôi có cảm giác thú vị, cảm thấy đây sẽ là một dự án mình có thể thoải mái sáng tạo và vui vẻ để làm. Có thể kể đến như “Shay nắnggg” của AMEE, tôi đã có cơ hội được gọi cho anh Quốc Bảo - xin sample và phối lại. Để rồi cuối cùng nó go viral thêm một lần nữa.
Những chiến dịch quảng cáo năm vừa rồi của tôi là vậy! Tôi không thể “nhắm mắt” làm cho xong bởi tôi vốn là đứa luôn dốc hết sức trong công việc. Đôi lúc, sẽ có trường hợp tôi đã nhận làm nhưng có một vài vấn đề khiến mình lấn cấn và khó chịu. Khi ấy, tôi sẽ giải thích thẳng thắn với khách hàng về cảm xúc của mình.
Tôi luôn làm rất kĩ theo hướng: Đích đến của chúng ta là gì? Và làm thế nào để ra một sản phẩm cả 2 bên cùng vui vẻ? Với các sản phẩm làm với thương hiệu, tôi luôn ngồi họp cùng các bên sau mỗi round để cùng chốt và thống nhất một cách rõ ràng. Từ đó mỗi bên đều có thể đưa ra ý kiến của mình và tìm hướng giải quyết.
Tôi nghĩ mình có rất nhiều nguyên tắc khi làm việc với thương hiệu. Nhưng cốt lõi bao giờ cũng là: Đối thoại. Trong mọi buổi họp, trừ khi agency là người quyết định đầu ra của sản phẩm thì tôi đều mong muốn có sự góp mặt của đại diện thương hiệu. Tôi muốn được lắng nghe tâm tư, tình cảm của họ. Đôi lúc, việc truyền đạt nhiều lớp lang có thể khiến “tam sao thất bản”, vậy nên sự đối thoại giữa các bên để tìm ra mẫu số chung là điều phải có. Sau nhiều lần áp dụng, tôi thấy việc đấy cực kỳ hiệu quả!
Nó vẫn là câu chuyện chúng ta phải đối thoại cùng nhau! Khi gửi một tin nhắn hay một bức email, chúng khó mà thể hiện được cái thái độ của từng bên. Tôi thường thuyết phục thương hiệu bằng chia sẻ rằng ngôn ngữ âm nhạc/ ngôn ngữ của riêng tôi thì sản phẩm sẽ được diễn đạt như thế nào. Dĩ nhiên, thương hiệu cũng có lý lẽ riêng của họ. Nhưng thật ra, các nhãn hàng rất tôn trọng nghệ sĩ, chỉ cần ta thuyết phục được họ thì mọi chuyện sẽ ổn thôi!
Tôi cũng có cảm giác như vậy. Đôi khi, nó còn nằm ở việc ta phải chứng minh rằng mình đúng. Thật ra, với ai cũng vậy, khi bạn làm ra một sản phẩm thành công thì vị thế của bạn sẽ khác. Khi bạn làm ra nhiều sản phẩm thành công thì vị thế của bạn lại càng ở một đẳng cấp khác nữa. Khi bạn tin vào bản thân mình, tin vào những thành quả mình đã có, chính bản thân bạn sẽ có cái để thuyết phục được người khác. Và nếu trong tay bạn chưa có gì, thì hãy tự tin mà nói rằng: “Dù như vậy, nhưng tôi sẽ làm sản phẩm này hết mình để nó thành công”. Đó là một cách hay để thuyết phục.
Ngay cả Tuyền, dù đã có rất nhiều bản hit, nhưng khi vào một bàn đàm phán, tôi vẫn cần đặt cái tôi của mình xuống để lắng nghe. Điều gì đúng - tôi rất trân trọng, tôi sẵn sàng sửa theo ý muốn của khách hàng. Điều gì chưa đúng - ví dụ tôi cảm thấy brief này không có ngôn ngữ âm nhạc - tôi sẽ thẳng thắn chia sẻ. Và thường thì khách hàng sẽ lắng nghe!
Nếu có công thức đó, dĩ nhiên tôi sẽ bán với giá rất cao! Để có một công thức chắc chắn cho sự thành công thì tôi không có. Nhưng tôi nghĩ mình có một thứ giác quan, một trực cảm để cảm nhận được. Trực cảm đó đến từ đâu? Thứ nhất: Phải hiểu được nhu cầu của brand và nhu cầu của khán giả? Trung điểm của nó ở đâu? Khán giả thì muốn bài hát hay của brand thì muốn bài hát hay và có tên thương hiệu của mình? Viral trên MXH? Ok, vậy điểm chung là “bài hát hay”, vậy thì mình sẽ tạo ra bài hát hay.
Còn nếu nhu cầu của brand là “vừa đầy tên thương hiệu của tôi và vẫn viral” - có nghĩa là họ đang muốn 2 thứ. Lúc này tôi sẽ bắt họ chỉ chọn một thôi! Ta không thể hát một bài mà tên thương hiệu nằm ngay đoạn hook và cứ lặp đi lặp lại. Bạn cần để nó khéo léo ở những nơi khác trong bài hát thì khán giả mới có thiện cảm. Còn nếu, thương hiệu có mục đích: “Làm một bài hát để giới thiệu cho mọi người sản phẩm này là gì?” - thì từ đó, tôi sẽ tìm mọi cách để khán giả cảm nhận được điều họ muốn.
Tôi luôn giải thích cho brand về những việc đó và hầu hết đều rất cởi mở đón nhận. Thật ra, các brand đều tôn trọng chuyên môn nên mới gửi lời mời làm việc cùng họ. Vậy nên, nếu muốn thuyết phục họ, hãy dùng khả năng chuyên môn của mình để làm việc đó. Và quan trọng nhất: Hãy bỏ cái tôi xuống để lắng nghe.
Tôi ứng xử với viết nhạc như một công việc. Mà công việc nào cũng cần lý trí, vậy nên khi làm việc đòi hỏi sự lắng nghe từ nhiều phía. Tôi không phải người ôm mọi thứ về mình, tôi vẫn có thẻ vừa viết nhạc/ phối nhạc/ thu âm/ mix master… nhưng tôi không chọn điều đó. Tôi làm việc với nhiều producer khác nhau trong nhiều công đoạn khác nhau để thấy sự đa dạng trong các màu sắc.
Việc đó giúp tôi vừa san sẻ bớt được gánh nặng công việc, lại tranh thủ được chất xám của những anh em tài năng khác. Lại có thể tạo được thêm thu nhập cho những người làm việc cùng mình. Chưa kể, tôi có thể tiếp thu cách làm việc nhóm trong suốt quá trình đó. Bản thân việc đó cũng đã giúp tôi hạ cái tôi xuống để làm sản phẩm. Tôi hiểu rằng đích đến không phải là để chứng minh bản thân nữa mà chỉ đơn giản là tạo ra một bài hát hay thôi!
