“Nếu mình có thể thoải mái sáng tạo ra những gì mình thích mà không cần quan tâm đến thuật toán, đấy là một thành công cực lớn…”
Ghé thăm kênh YouTube Her86m2 từ ba năm trước, tới nay cảm nhận của tôi về kênh và Thuỷ Đào vẫn hệt như những ngày đầu tiên mà kênh bắt đầu ra mắt. Đó chính là cảm giác: dẫu năm tháng có bộn bề đến đâu, chỉ cần trái tim đủ tĩnh lặng thì vườn cây vẫn sẽ ngát xanh, căn bếp vẫn có thể ngập nắng và cuộc sống vẫn sẽ tràn đầy sự dịu dàng.
Trong bài viết thuộc series How I Got Here lần này, hãy cùng The Influencer tìm hiểu con đường Thuỷ Đào trở thành một content creator hiếm hoi tại Việt Nam sở hữu gần 2 triệu người đăng ký kênh YouTube và thực sự sống tốt với sự lựa chọn này.
Thứ in sâu nhất trong mỗi người Việt Nam xa nhà hẳn đều là ẩm thực. Thuỷ nhớ rất nhiều những bữa cơm nhà mẹ nấu, những món ăn vặt trên phố với bạn bè. Nhiều người bạn cùng thời sang Đức với Thuỷ đã quyết định về Việt Nam vì chán cuộc sống bình ổn đến “nhàm chán” ở Đức nhưng mình lại thấy khá hợp cuộc sống ở đây. Mọi thứ ổn định và không phải lo nghĩ về những vấn đề nghe thì “tụt mood” nhưng cực quan trọng trong cuộc sống như trả tiền bệnh viện khi mình bị bệnh, giáo dục miễn phí cho con.
Bây giờ việc quay video cũng khá đơn giản. Thuỷ cứ bảo chồng, em muốn làm cái này cái kia và trong lúc mình làm thì chồng tự quay nên rất nhanh. Khi mình bắt đầu và tự quay thì video sẽ mang tính “dàn dựng” nhiều hơn khi cứ phải làm, dừng lại, đổi máy sang góc tiếp, làm tiếp. Bây giờ chồng mình đảm nhiệm vị trí quay phim nên mình có thể làm việc mình thích mà không bị ngắt quãng. Từ đó việc quay vlog trở nên uyển chuyển và tự nhiên, giống “home video” thập niên 70 80 vậy, các ông chồng mới sắm được 1 chiếc máy quay phim và quay lại mọi hoạt động trong nhà.
Thường mình ra video 1 hoặc 2 tuần 1 lần, nên những gì xuất hiện trên Youtube là phần rất nhỏ trong cuộc sống của mình. Có rất nhiều khoảnh khắc quý giá mà mình không thể (hoặc không thấy cần thiết) quay lại nhưng cũng không sao cả. Việc chụp ảnh gần 10 năm qua đã giúp mình củng cố tư duy: Tận hưởng khoảnh khắc sẽ tạo ra nội dung. Thêm nữa, vào thời điểm hiện tại, đa phần những vlog do chồng mình quay nên mình có thể tập trung hơn vào việc sửa sang căn nhà và khu vườn.
Người xem kênh của Thuỷ chủ yếu là người nước ngoài với top 3 địa lý là Mỹ, Nhật, Đức. Theo thống kê của YouTube Studio thì số lượng view Việt Nam chỉ chiếm tầm 7-8% thôi. Vậy nên các nhãn hàng chọn làm việc với mình hầu hết ở nước ngoài, cho đến hiện nay Thuỷ mới làm việc với một nhãn hàng Việt Nam duy nhất. Mình nghĩ là việc sống ở nước ngoài cộng với tệp người xem nước ngoài khiến các thương hiệu Việt Nam cũng “ngại” chủ động liên lạc hơn thương hiệu quốc tế. Tuy nhiên, Thuỷ cũng nhận được khá nhiều lời đề nghị hợp tác do Facebook cá nhân và Instagram của Thuỷ - trái ngược với kênh YouTube cũng có lượng tương tác rất lớn đến từ Việt Nam. Dù vậy đa phần mình phải từ chối vì thông điệp và triết lý làm việc của hai bên không phù hợp.
Trước Thuỷ đã có rất nhiều người làm rồi nên mình không nghĩ đến từ tiên phong. Các YouTuber Hàn Quốc, Nhật Bản hay người nổi tiếng nhất: Lý Tử Thất. Nhưng ngay cả trước Lý Tử Thất thì các bộ phim Nhật dạng này cũng đã tồn tại từ rất lâu: những bộ phim chậm thật chậm, không nói nhiều, chẳng đầu chẳng đuôi về những lát cắt cuộc sống, sự giao thoa giữa vẻ tấp nập nơi phố thị và nét bình yên chốn thôn quê.
Video chuyển nhà số 48 là một trong những video cá nhân, ý nghĩa và cảm xúc với Thuỷ nhất. Mỗi khi nghe lại đoạn nhạc phân cảnh mình sờ tay lên bức tường trống đã dọn hết đồ trước khi sơn trắng trả lại chủ nhà, Thuỷ có thể cảm thấy nước mắt có thể trào ra bất cứ lúc nào.
Cơ hội mà mình đánh giá quan trọng nhất đó chính là thời gian và sự tự do. Tất nhiên khi mình làm tự do, giai đoạn phát triển ban đầu sẽ mất rất nhiều thời gian. Nhưng khi công việc đi theo quỹ đạo ổn định, Thuỷ tự chủ được thời gian biểu cuộc sống của mình hơn là đi làm. Thuỷ thích trồng rau, nấu ăn, sửa nhà, làm đồ thủ công và ghi lại những công việc ấy với Thuỷ tuy vẫn là làm, nhưng mang ít tính làm việc hơn là đi làm từ sáng tới tối ở văn phòng.
Thời gian là thứ tài nguyên hữu hạn của mỗi người và mình cảm thấy biết ơn khi trong lúc con lớn và cần bố mẹ nhất, chúng mình có thể dành nhiều thời gian bên con.
Có lý do khiến chúng ta luôn thích Hỏi Đáp, vì sâu thẳm trong bản tính con người, mình và bạn đều tò mò muốn biết cuộc sống của người khác như nào. Và mình nghĩ, video Hỏi Đáp là một cách tương tác hai chiều rất tốt giữa người sáng tạo nội dung và những người ủng hộ họ. Một lời cảm ơn đến từ phía Thuỷ cho điều này.
Hôm nay là 15.5.2023, ngày mình trả lời những câu hỏi của The Influencer - cũng là ngày Thuỷ làm YouTube được tròn 3 năm. 15.05.2020 mình up video teaser đầu tiên lên YouTube với tựa đề “#0 New Journey” chỉ dài một phút - video mình mất tới cả một buổi chiều mới có thể biên tập và chỉnh sửa xong. Ngay lúc ấy mình đã nghĩ tới việc bỏ cuộc vì thấy khó và mất quá nhiều thời gian để hoàn thành một video.
Tua nhanh đến ba năm sau, 15.05.2023 mình đã có một chiếc nút bạc, một chiếc nút vàng, cả kênh được 100 triệu lượt xem, có sự ủng hộ của 1.757.797 người - gần 1.8 triệu người từ 181 quốc gia đang theo dõi…cuộc sống đời thường của mình. Dù vậy cột mốc quan trọng nhất, về mặt tinh thần với Thuỷ, là ngày kênh của mình qua cột mốc 100k theo dõi sau khi vlog vườn rau trên ban công “viral” nhẹ.
Có rất nhiều YouTuber sống rất tốt (về mặt tài chính) với công việc của họ. Nhưng YouTuber cũng như bao công việc khác, khi ta thấy 1 ai đó thành công thì đằng sau đó cũng có 99 trường hợp thất bại. Thực tế là thế.
Nên Thuỷ nghĩ nếu một ai đó hỏi mình lời khuyên về việc làm YouTube mà mình cổ vũ họ một cách mù quáng hay tích cực độc hại theo khuôn mẫu rằng: Hãy cứ theo đuổi những gì mình muốn, thà thất bại còn hơn sau này hối hận rằng mình đã không cố gắng. Mình sẽ không nói đơn giản thế, mình sẽ bảo bạn ấy rằng: Hãy theo đuổi những gì mình thích làm, đừng làm gì nửa vời, nhưng hãy có kế hoạch dự phòng! Có một khoản tiết kiệm nhất định của công việc hiện tại trước khi bắt đầu một dự án mạo hiểm, hãy tính toán những con số cụ thể trong đầu, ra giấy. Làm thế nào để đạt được A, làm thế nào để đạt được B, chi phí cá nhân một tháng, khoản tiền tiết kiệm của mình dù dùng trong bao lâu nếu nghề nghiệp mới không mang lại thu nhập…
Cảm xúc có thể nói dối nhưng số liệu thì không bao giờ, và khi mình biết kể cả thất bại, mình cũng vẫn có phương án khác để kiếm sống, công việc khác để đi làm, mình sẽ không còn sợ thất bại nữa.
Nhiếp ảnh gia Ansel Adams từng nói: “Ta không tạo ra một bức ảnh chỉ với chiếc máy ảnh. Bạn mang vào hành động chụp ảnh những bức tranh mình đã ngắm, những cuốn sách đã đọc, bản nhạc đã nghe, những người ta đã yêu.” Cuộc sống tràn đầy cảm hứng để ta lấy ra. Thuỷ nghĩ kỹ thuật máy móc là thứ có thể học được trong thời gian ngắn, nếu không biết ta cắp sách đi học. Quản lý thương hiệu và phát triển các kênh mạng xã hội, nếu ta không biết làm, có thể thuê người. Kỷ luật có thể rèn. Nhưng cái quan trọng và hấp dẫn nhất với người xem, chính là bản thân content creator. Có người là kiến thức sâu trong mọi việc mình làm, có người là nét duyên dáng trong lời nói kể chuyện. Tự học hỏi, nâng cấp bản thân mình không bao giờ là khoản đầu tư lỗ.
Nếu thành thật với bản thân và thành thật với tất cả, mình sẽ nói thành công với công việc này đương nhiên trước tiên là phải sống được với nghề đã. Có thực mới vực được đạo, và hơn nữa khi ta ổn định về kinh tế, ta mới có những yêu cầu gắt gao hơn về chất lượng của những gì mình tạo ra. Nhưng nếu ngoài kinh tế ra, điều Thuỷ nghĩ thành công nhất của một content creator là được sống đúng với những phương châm và triết lý cuộc sống của mình. Điều này không dễ, khi mà các mạng xã hội đang bị thao túng bởi cái chúng ta gọi là “thuật toán” - phải sản xuất những loại nội dung nhất định theo một phong cách nhất định thì mới được đề xuất đến người xem. Khi những gì mình sống/nghĩ và những gì mình tạo ra không khớp, sự đứt gãy và sụp đổ trong tinh thần sẽ chỉ là vấn đề thời gian. Vậy nên nếu mình có thể thoải mái sáng tạo ra những gì mình thích mà không cần quan tâm đến thuật toán, đấy là một thành công cực lớn.
Thuỷ không phải trải qua những bài học làm nghề đắt giá nào vì như Thuỷ vốn hay nửa đùa nửa thật, việc của Thuỷ chỉ là làm những gì mình giỏi, còn lại có “người chồng siêu nhân” biết tuốt dạy hoặc làm cùng tất cả. Anh là nhiếp ảnh gia, quay phim, trợ lý cá nhân, quản lý thương hiệu, “trùm sò” về social media…. Thật sự rằng nếu không có anh đứng sau hỗ trợ thì cũng sẽ không mình của ngày hôm nay.
