Tôi nghĩ điều mộc mạc, đơn sơ nhất của tôi chỉ đơn thuần là tôi muốn tạo ra niềm vui và hạnh phúc cho mọi người một cách vô điều kiện. Như mọi người thường nói là "cả nể". Ngay cả khi họ tìm đến tôi vào lúc tôi đang không ổn lắm, tôi vẫn muốn tìm cách giúp đỡ để chính mình thấy nhẹ lòng, không cần họ hoàn trả cho mình điều gì. Tôi sợ làm người khác phật lòng, tôi sợ sự từ chối của mình khiến họ không vui. Tôi sẽ rất vui nếu biết rằng trong mắt mọi người, mình luôn luôn là một chỗ dựa, mình luôn luôn được nhớ đến, mình không bị bỏ quên; kể cả khi giúp họ xong mình lại… lao đao, nhưng tôi vẫn muốn làm. Nếu tôi không trực tiếp giúp được người ta, tôi cũng tìm được một người có khả năng làm điều đó. Nhiều người thân bên cạnh tôi cũng nhắc cái tính đấy của tôi, nhưng tôi đành… kệ, vẫn không tính toán quá nhiều. Tôi không nghĩ ở mình còn điều gì mộc mạc hơn vậy.

Tôi thấy mình bây giờ rất đơn giản, đôi khi còn hơi xuề xòa. Nhưng tôi của mười mấy năm trước thì khác, có rất nhiều điều không hề đơn sơ chút nào. Tôi để ý vẻ ngoài và mỗi lần xuất hiện trước công chúng. Tôi khao khát những thứ không nằm trong khả năng của mình; bằng một cách nào đó tôi có được nó, tôi flexing về nó. Tôi chạy theo những hào nhoáng bên ngoài và tự đắp lên những thứ vốn dĩ không thuộc về mình. 

Nhưng rồi khi gia đình tôi gặp biến cố và cuộc sống của tôi không còn dư dả như xưa, tôi bỗng thấy như xa hoa kiểu cách đó không còn cần thiết nữa. Ngày xưa kiểu gì thì kiểu tôi cũng phải mua lấy một cái ô tô để đi lại, bây giờ thì tôi… "đóng họ" cho tài xế công nghệ suốt mấy năm nay. Hôm nào không book được xe ô tô đi diễn, tôi cũng vui vẻ mặc bộ đồ diễn diêm dúa leo lên yên sau xe máy, không vấn đề gì cả. Xưa thì mình câu nệ thật.

Chính xác. Ví dụ mình có một cái áo xanh, thì mình lại phải mua thêm một cái mũ xanh, một cái quần xanh, một đôi giày xanh, một cái khăn xanh. 

Nhưng tất nhiên việc làm đẹp là quyền tự do của mỗi người thôi. Nhưng nói rộng ra, đúng thật là đôi khi ta cứ thỏa mãn những cái "muốn" viển vông, nhưng có thật sự cần thiết không? Bạn nói một chữ rất hay, đó là chữ "đủ". Phải trải qua rất nhiều ta mới hiểu được đúng cái ý nghĩa của chữ "đủ". Tôi cũng đang trên con đường thực hành để mình luôn cảm thấy thoải mái, đủ đầy. Nếu mình hài lòng với những gì đang có và những gì mình đang tạo ra, thì mình sẽ cảm thấy đủ thôi mà.

Có lẽ là thời điểm gia đình gặp khó khăn, và bản thân tôi cũng đang ở trong một giai đoạn tăm tối. Tôi mất lửa với ước mơ và đam mê của mình, tôi dè dặt hơn khi tiếp xúc với mọi người vì… tự ti. Trước giờ nói thật tôi vẫn hơi ỷ lại vào gia đình: Nếu tôi ngã, tôi sai lầm, thì mình vẫn có chỗ dựa là gia đình và mình có thể làm lại được. Nhưng biến cố gia đình khiến tôi phải nhìn nhận thực tế hơn. Nếu còn tiếp tục ỷ lại vào sự giúp đỡ của gia đình, sẽ rất khó để tôi tự tạo dựng một con đường riêng của mình. Đó là động lực để tôi đặt ra mục tiêu rõ ràng hơn cho cả sự nghiệp lẫn cuộc sống cá nhân. 

Tôi liệt kê tất cả những vấn đề của mình, bắt đầu giải quyết từng thứ một, đi từ những cái dễ nhất và nhanh nhất. Tôi tạo những thói quen mới để cuộc sống bớt khổ. Mình khổ nhiều vì mình kỳ vọng nhiều. Mình kỳ vọng nhiều thì mình dễ đưa ra những lựa chọn sai lầm. Có điều, tôi vẫn không đủ dũng khí để đưa ra những quyết định khắc nghiệt, khốc liệt hơn. Tôi chỉ có thể lựa chọn quay đầu làm lại.

Có, tôi cảm thấy hài lòng và hạnh phúc hơn, cũng tự tin hơn với con đường mình đang đi. Tôi đi vào bên trong mình nhiều hơn, thấu hiểu sâu sắc hơn bản tâm và tư tưởng của mình. Nhưng đồng thời tôi cũng biết rằng cuộc chiến sẽ không kết thúc một cách đơn giản như thế. Nó sẽ luôn ở đó thử thách mình.

Lúc đầu vẫn chưa có chữ “Đơn Sơ” đâu. Tôi chỉ biết mình muốn làm một album về những giá trị của Việt Nam. Tôi nghĩ đến những khu tập thể cũ mà giờ đây không còn nhiều. Với tôi, cuộc sống bên trong khu tập thể là minh chứng cho một giai đoạn phát triển cân bằng ở thủ đô, khi nhiều dân lao động dưới quê lên thành phố tìm công ăn việc làm và tạo dựng ước mơ của mình trên một mảnh đất mới. Cùng nhau, những hộ gia đình nhỏ trong khu tập thể cũng kể cho ta nghe rất nhiều câu chuyện về tình yêu, gia đình, cha mẹ, về những ngày trẻ thơ, về tình làng nghĩa xóm. Quán trà đá của bà già đầu khu hay sân chơi của tụi trẻ nào có khác gì một xã hội thu nhỏ. Một khu tập thể, vì thế, chứa đựng rất nhiều giá trị tinh thần của người Việt - thứ ngày nay đã dần mai một đi. Bây giờ các khu tập thể đã dần bị thay thế bởi những tòa nhà cao tầng hiện đại khang trang; nhưng tôi tin chúng ta đều nhận thấy rằng đời sống của những căn hộ đã cách biệt hơn rất nhiều so với ngày xưa. Sự cách biệt ấy cũng khiến cho hệ giá trị của người Việt chuyển hóa sang một giai đoạn khác. 

Khi gặp gỡ nhạc sĩ trẻ Thanh Tùng và các bạn producer, tôi bày tỏ mong muốn được phác họa những câu chuyện như vậy trong một khu tập thể. Ban đầu, hình dung của tôi vẫn tương đối mơ hồ, và chúng tôi cũng chỉ định làm một EP gồm 3 bài: “I will call it love" - một bài hát hai anh em làm với nhau từ 7-8 năm trước, “Món quà" - một sáng tác mới của Thanh Tùng vào năm 2021, và “Ta đâu một mình". Một lần, Tùng mở cho mình nghe thêm bài “Đơn Sơ". Rồi tôi nghe được câu hook: “Làm ơn xin nhỏ lại nữa những điều đơn sơ”. Hay quá! Tôi quyết tâm đưa Đơn Sơ vào EP và chọn làm bài hát chủ đề.  

Đến đây, tôi lờ mờ cảm thấy EP là chưa đủ; chúng tôi phải hoàn thiện một album và nói rộng ra những giá trị khác sâu sắc hơn nữa. Thay vì chỉ mô tả cuộc sống trong một khu chung cư, chúng tôi muốn vẽ nên những chuyển động, câu chuyện, ký ức thực sự với những giá trị gần gũi với người Việt. 

Tôi trao đổi ý tưởng với Tùng, và bạn tiếp tục sản xuất thêm một số demo để chúng tôi lựa chọn. Cuối cùng, album Đơn Sơ được ra mắt với tổng cộng 8 bài hát. Khi tôi hát và cảm nhận từng câu từ trong lời nhạc, tôi cảm tưởng như bên trong mình xuất hiện một luồng ánh sáng. Có lẽ tôi đã đi quá xa khỏi bản tâm của mình, và đây là thời điểm tôi trở về để lắng nghe cái tôi của mình thực sự muốn gì: Nó tĩnh lặng, giản đơn, và quan trọng nhất là cảm thấy bình an. Tôi vẫn đang đi trên con đường của mình, tôi vẫn tiến đến nơi mình cần đến. Một hành trình bớt đi rất nhiều những cạm bẫy, chông gai.

Chúng tôi bắt tay vào làm demo từ nửa cuối năm 2021. Trước đó anh em còn đi cùng nhau lên Đà Lạt gặp gỡ, trò chuyện để tìm cảm hứng. Đến ngày 27/3 chúng tôi mới chính thức hoàn thành và ra mắt khán giả. Quá trình chuẩn bị mất khoảng 2 năm.

“Ôi, cuối cùng cũng xong” (cười) 

2 tháng đầu tiên chúng tôi háo hức kinh khủng. Cảm tưởng như chúng tôi có thể bắt tay vào làm và hoàn thiện sản phẩm ngay lập tức. Nhưng hiện thực đâu như là mơ! Phải đến tháng 4 năm ngoái chúng tôi mới tiến hành sản xuất từ bộ demo khung. 

Tôi cứ tưởng rằng từ đây sẽ nhanh thôi, nhưng bản demo lại có phần mộc mạc và u sầu hơn chúng tôi mường tượng. Nó có cái hay riêng, nhưng tôi cảm thấy với giai điệu và chất liệu âm nhạc ấy thì thông điệp đưa đến đại chúng sẽ bị nặng nề. Chúng tôi nghĩ cách tạo ra một màu nhạc nhẹ nhàng và vỗ về hơn để dẫn dắt khán giả đi qua cả 8 câu chuyện một cách thật êm ả và tự nhiên. 

Chúng tôi cũng có phần chủ quan trong việc tính toán deadline. Ban đầu, chúng tôi dự kiến hoàn thiện xong tất cả trong vòng 3-4 tháng. Nhưng thực tế các anh em phải chạy hết tốc lực trong… 8 tháng mới xong. Quá trình sáng tạo không đơn giản là ngồi xuống làm một lần là xong. Chúng tôi phải thử đi thử lại, nghe đi nghe lại, tinh chỉnh rất nhiều vòng, thay đổi rất nhiều bản phối để ra được một bài nhạc như ý. Nhưng với cả tôi và ekip, những ý nghĩa tốt đẹp của album này xứng đáng để chúng tôi đầu tư thời gian, công sức như vậy. Tôi muốn đứa con của mình phải “ra đời” trong dáng hình đẹp đẽ nhất.

Lần đó thì cảm xúc của tôi khác hơn một chút, hào hứng và mong chờ hơn. Nhưng có lẽ cũng bởi vì đó là album đầu tiên của mình, cộng với áp lực của việc làm mới nhạc Trịnh và những dự liệu về phản ứng của khán giả. Có rất nhiều câu hỏi tôi chưa biết, chưa thể trả lời. Nhưng với Đơn Sơ, tôi có cảm giác mình đang thực sự làm ra thứ âm nhạc của mình, dành cho tập khán giả của riêng mình - vốn đã quen thuộc với màu sắc âm nhạc của Hà Lê. Tôi cũng mong ngóng, cũng hồi hộp đấy; nhưng nhiều hơn cả là sự chờ đợi được chia sẻ với mọi người thông điệp trong album lần này.

Ước mơ đầu tiên của tôi là trở thành một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp. Nhưng sau một lần chấn thương gãy tay và gãy chân, cộng với việc bố mẹ tôi muốn con cái tập trung học thật giỏi trên trường, mà ước mơ trở thành cầu thủ của tôi bị… dập tắt. Lớn hơn một chút tôi lại muốn trở thành vận động viên cầu lông chuyên nghiệp, tôi cũng được chọn vào đội tuyển để đi đánh giải. Nhưng không khác gì ước mơ làm cầu thủ, bố mẹ tôi tiếp tục ngăn cấm. Hồi đó tôi còn nhỏ, buồn bực uất ức lắm, cũng khóc lên khóc xuống rồi tỏ thái độ đủ kiểu. Nhưng mãi sau này tôi lại thấy biết ơn, vì nếu không có giai đoạn học hành chăm chỉ (dù tôi vẫn học trong một trạng thái hơi… chống đối), tôi sẽ không có cái căn cơ vững chắc để xây dựng sự nghiệp của riêng mình. 

Còn ước mơ ca hát đến với tôi vào những năm cấp 2. Đó là thời điểm trào lưu boyband - girlband bắt đầu rộ lên ở Việt Nam, với những cái tên cực kỳ nổi tiếng như Quả Dưa Hấu, Tam Ca 3A, Tik Tik Tak, rồi ban nhạc Sắc Màu, nhóm New Star… Tôi bèn rủ mấy anh em trong lớp thành lập một nhóm nhạc nhỏ để diễn trong trường và nhận cả show diễn ngoài, lấy tên là Chewing Gum Boys. “Sự nghiệp” của chúng tôi kết thúc sau 3 show diễn - 2 show ở trường, 1 show diễn tại Nhà văn hóa Sinh viên. Lần diễn ở Nhà văn hóa, 5 anh em chúng tôi thậm chí còn bị khán giả… chê bai, đến mức BTC phải lên sân khấu tặng hoa, “nói khéo” để mời lui vào trong cánh gà. Chúng tôi ngồi thẫn thờ, biết là mình đã thất bại nặng nề rồi. Đấy, kỷ niệm đi diễn lần đầu tiên bị khán giả đuổi xuống, buồn cười lắm.

Nếu nói về cảm xúc, thì với tôi đó là “Nằm mơ giữa ban ngày”. Chỉ cần ca từ được cất lên, thì ngay lập tức những ký ức với bà tôi sẽ ùa về. Tôi xúc động bởi thời gian hữu hạn mình cùng những người thân thương chia sẻ trong kiếp sống này, xúc động khi nghĩ đến lúc họ không còn ở đây nữa, và mình sẽ nhớ nhung họ đến thế nào.

Có, tôi rất muốn và cũng thấy rằng đã đến lúc phải thực hiện một liveshow của mình. Concept tôi cũng đã có, chất liệu âm nhạc cũng được tích lũy đủ đầy. Giờ tôi sẽ suy nghĩ xem phải hiện thực hóa nó như thế nào. 

Tôi cũng tính toán xem nên thực hiện liveshow trong năm nay hay năm sau. Trùng hợp là năm nay chính là kỷ niệm 20 năm tôi hoạt động nghệ thuật, còn sang năm đánh dấu cột mốc tròn 10 năm tôi đi hát. Nhưng thôi, có lẽ tôi sẽ thực hiện liveshow trong năm sau cho thư thả, cũng phải xem tình hình “tích cóp tài chính” đi về đâu đã (cười).

Nói thật lòng, điều lo lắng duy nhất của tôi là sức lan tỏa của Đơn Sơ không được rộng rãi. Tôi nghĩ Đơn Sơ không phải một sản phẩm mang tính thương mại để trở thành hit này hit kia, mặc dù chất liệu và thông điệp - như tôi đã nói - đều rất ổn và vừa ý tôi. Nhưng đâu đấy tôi vẫn vững lòng rằng dù Đơn Sơ có thể khó tiếp cận quá nhiều khán giả, nhưng ai đã biết đến và nghe được sẽ cảm thấy được an ủi, được chia sẻ. Thôi thì mình cứ đi từ từ vậy đi. 

Còn với cá nhân tôi và những thành viên trong dự án này, Đơn Sơ là một dự án để đời, là âm nhạc mình có thể để lại cho nhiều thế hệ sau cùng lắng nghe, chiêm nghiệm, thay vì là một sản phẩm mang tính thời điểm.

Đúng rồi, âm nhạc của chị Mỹ Linh và anh Anh Quân ở thời điểm đó là thứ âm nhạc đi trước thời đại. Nên đến đúng thời của nó, chắc chắn khán giả sẽ đón nhận và lắng nghe. Thôi thì cũng hy vọng Đơn Sơ của mình được một phần như vậy (cười).

Giờ thì không, vì tôi thấy bài nào của mình cũng hay như nhau cả. Tôi có 4 bài tạm gọi là hit mà khán giả yêu cầu nhiều nhất, là Đông cuối, Mưa hồng, Ở trọ và Thành phố buồn. Tôi cũng hy vọng trong album Đơn Sơ cũng sẽ có những bài được khán giả yêu mến và yêu cầu nhiều như thế. 

Nhưng ngày xưa, thời tôi còn làm việc với Phúc Bồ, anh em lại rất hay… cố viết để cho ra hit. “Nào, con này hit chưa?” “Hit rồi!”, xong cuối cùng lúc ra mắt thì… không ai nghe cả (cười). Đến bài “Đông cuối” anh em làm với nhau, không ai bảo ai cả thì lại thành hit. Đấy, hiện thực không như ước mơ mà!

Và thật ra tôi nghĩ nhé, những người làm nghệ thuật như tôi hẳn sẽ cảm thấy, được làm nghệ thuật thôi đã là rất may mắn rồi. Nghệ sĩ ai cũng mong có một bản hit để thành công, nhưng thị trường này rất rộng lớn, và mỗi người lại có một vai trò riêng của mình. Với Hà Lê, sứ mệnh thực sự với âm nhạc là để phục vụ cho khán giả, để chia sẻ cùng họ những tâm tư, triết lý trong đời. Những câu từ của nhạc sĩ khi đến với tôi sẽ trở thành câu chuyện của tôi, do tôi dùng sự đồng cảm để kể lại, và tiếp tục gửi gắm đến quý vị khán giả. Nếu họ có thể tìm thấy điểm chạm với tác phẩm, thì đó là thành công của tôi. Mỗi lần đọc được những bình luận như “Hà ơi, nghe nhạc của em xong, anh cảm thấy mình được sống trở lại”, thì có đang nhụt chí và rối ren đến đâu, tôi cũng thấy được tiếp thêm năng lượng trở lại. Thì với tôi, như vậy là đủ là thành hit rồi. 

Tôi không có tâm tư tranh đấu, không mưu cầu phải triệu view, lọt top trending. Tôi nghĩ đã có những bạn khác nắm giữ vai trò đó, còn tôi sẽ tập trung làm tốt vai trò của mình.