‘Explained’ - một series phim tài liệu tài liệu trên Netflix - đã đề cập tới sự chênh lệch về mức lương giữa nam và nữ. Tập phim đã làm sáng tỏ những nguyên nhân đằng sau một thực tế: Trung bình, mức lương của những nhân viên nữ vẫn kém hơn so với các đồng nghiệp nam của mình khi họ cùng làm một công việc. Có lẽ việc mang thai cùng những quan điểm về vai trò của người đàn ông và người phụ nữ trong gia đình là những yếu tố hàng đầu khiến người phụ nữ có mức lương thấp hơn, và thậm chí có ít cơ hội thăng tiến hơn so với đàn ông. 

Nhưng với lĩnh vực Influencer Marketing - với hơn 84% influencers là nữ - liệu sự phân biệt giữa hai giới có tồn tại? Với đặc thù môi trường làm việc tương đối linh động, khi các influencers không bắt buộc phải làm việc tại văn phòng hay phải tuân theo một giờ làm việc cố định, những vấn đề như mang thai hay trách nhiệm gia đình có còn là một yếu tố ảnh hưởng đến sự khác biệt về mức lương - nếu có - giữa influencers nam và influencers nữ hay không? 

1, Tính nam trong lĩnh vực influencer marketing và sự khác biệt về mức lương của hai giới 

Có một sự thật mà hiện nay ít người biết đến: Ngành IT vốn được xem là “ngành công nghiệp của nữ giới” tại Thụy Điển, trước khi nó trở nên phổ biến và chuyển dịch thành một lĩnh vực do nam giới “chiếm lĩnh” vào những năm 70 và 80. Khi công nghệ máy tính còn đang ở giai đoạn sơ khai trong giai đoạn năm 40 - năm 60, lập trình viên không phải một nghề được đánh giá cao hay được nhiều người mơ ước. Người ta không coi trọng tính chuyên môn hay vị thế xã hội của những chuyên gia làm trong lĩnh vực này, và việc lập trình gần như chỉ đi theo một công thức cố định. Do đó, lập trình đã trở thành một nghề tiêu biểu của nữ giới. 

Tuy nhiên, theo thời gian, tình thế thay đổi: Ngành công nghiệp máy tính trở nên vô cùng quan trọng và hợp thời. Việc số hóa các lĩnh vực đa dạng đã trở thành một xu hướng mới. Kéo theo đó là nhu cầu ngày một tăng về lực lượng lập trình viên, cùng sự tăng trưởng trong mức lương, uy tín và tầm ảnh hưởng của họ. Nói cách khác, công việc chuyên gia máy tính đã trở thành một nghề mang “tính nam” điển hình. Ngày nay, tỷ lệ phụ nữ làm công nghệ thông tin ở các vị trí kỹ thuật, chuyên môn chỉ chiếm dưới 15% tại các nước châu Âu, và họ cũng thường kiếm được ít hơn so với những đồng nghiệp nam của mình.

Chúng ta cũng đang được chứng kiến một công thức tương tự trong ngành influencer marketing - tuy không giống hoàn toàn. Mặc dù influencer marketing đã có từ thời xa xưa - thậm chí đã xuất hiện ở những quốc gia cổ đại khi các đấu sĩ Rome lên tiếng khen ngợi các sản phẩm trên thị trường - thì sự bùng nổ của influencer marketing mới thực sự bắt đầu vào những năm 2010, với sự xuất hiện và phát triển mạnh mẽ của Instagram. Ban đầu, nữ giới là những người “làm chủ” ngành này. Tuy nhiên, càng ngày càng có nhiều celeb, KOLs và influencers là nam tham gia vào “miếng bánh” mang tên influencer marketing. 

Danh sách 10 influencers được trả cao nhất thế giới hiện nay có sự góp mặt của cả những influencers nam và nữ. Tuy nhiên, hai influencers được trả cao nhất là hai ngôi sao nam - Cristiano Ronaldo và Dwayne Johnson. 

Nguồn: Influencer Marketing Hub

Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể thấy rằng những ngôi sao nữ - Ariana Grande, Kylie Jenner, Selena Gomez - cũng đang đuổi sát họ. Vậy liệu có khoảng cách nào về lương giữa những influencer nam và nữ, theo bảng xếp hạng trên đây, hay không? Câu trả lời là không. Khi quan sát kỹ các thứ hạng, những influencers nữ thậm chí còn chiếm hơn 50% danh sách những influencers được trả cao nhất trên Instagram. Ngoài ra, số tiền trung bình mà họ kiếm được với mỗi bài đăng cũng ở trong cùng một khoảng tương đối. 

2, Vượt qua định kiến và bước ra ánh sáng  

Định kiến chính là một vật cản hết sức “cứng đầu”. Trong ngành influencer marketing nói riêng, vẫn tồn tại những định kiến mà bản thân các influencers chưa thể nào hoàn toàn thoát ra được. Trong các ngành hàng nói chung, chúng ta vẫn có thể nhìn thấy sự phân hóa về giới. Chẳng hạn, những chiến dịch mang màu sắc mạnh mẽ, truyền cảm hứng thường có sự góp mặt của phần đông influencer là nam, trong khi các influencer là nữ sẽ xuất hiện chủ yếu trong những chiến dịch của các ngành hàng làm đẹp, thời trang, chăm sóc gia đình… 

Tuy nhiên, đặt trong bối cảnh ngày nay, vấn đề về giới tính có lẽ sẽ không phải là tiêu chí đầu tiên để chọn lọc và quyết định những influencer sẽ đồng hành cùng thương hiệu trong một chiến dịch cụ thể. Ngược lại, cách influencer xây dựng nội dung mới là yếu tố nên được quan tâm và xem xét nhiều hơn. Khi phụ nữ không còn e ngại việc “chiếm trọn spotlight”, ngay cả trong những lĩnh vực, ngành hàng - mà theo “truyền thống” - vốn được chiếm lĩnh bởi nam giới, họ cũng có thể thành công hệt như bất kỳ một influencer nam nào. 

Đọc thêm: 5 bước lựa chọn influencer trước chiến dịch 

Lấy ví dụ, ô tô vốn được coi là một ngành hàng “nam tính”. Tuy nhiên, định kiến này dường như không cản bước VinFast lựa chọn nữ nghệ sĩ - doanh nhân Ngô Thanh Vân làm đại sứ thương hiệu, bởi sự tương đồng về tinh thần tự hào Việt Nam đầy quyết liệt mà cả VinFast và Ngô Thanh Vân đều tích cực truyền tải qua những sản phẩm của mình. 

“Đả nữ” Ngô Thanh Vân - đại sứ thương hiệu của hãng xe VinFast. 

Ngược lại, cũng có không ít các influencers nam đã bắt đầu xuất hiện cùng những ngành hàng vốn “cộp mác” nữ giới như làm đẹp hay chăm sóc gia đình. 

Nam diễn viên Hồng Đăng trong chiến dịch của nhãn hàng P/S

Tạm kết, 

Nhìn chung, so với một số ngành nghề khác, những hành vi bất bình đẳng giới trong ngành influencer marketing không phải là một vấn đề quá mức “nổi cộm”. Nhìn chung, các nhãn hàng và người tiêu dùng vẫn có những sự nhìn nhận tương đối công bằng đối với các influencers ở cả hai giới. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể phủ nhận sự tồn tại của những “red flags” trong ngành này, tiêu biểu là cyber-bullying (bắt nạt qua mạng), những khuôn mẫu, định kiến, hay những bình luận, tin nhắn mang tính quấy rối, “tục tĩu” trên các bài đăng của phần nhiều các influencers là nữ.