Vừa qua, đạo diễn Phương Vũ và chuyên gia trang điểm Yến Jii đã trở thành bộ đôi nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên hợp tác với thương hiệu Apple trong chuỗi dự án #ShotoniPhone với đề bài tái hiện văn hóa Việt Nam. Việc tìm ra mối liên hệ giữa nhiếp ảnh và body painting cùng lối sắp đặt bố cục chặt chẽ, Phương Vũ và Yến Jii đã thành công đưa truyền thuyết Lạc Long Quân và Âu Cơ vào khung hình của một sản phẩm sáng tạo mang tầm cỡ quốc tế. 

Xuất phát điểm là một người làm kinh doanh thời trang đam mê nghệ thuật, tới nay Phương Vũ đã trở thành một trong những đại diện nổi bật của giới làm sáng tạo trẻ Việt Nam. Tuy vậy, xuyên suốt buổi trò chuyện cùng Phương Vũ, sự khiêm nhường của anh là điều tôi nhận thấy rõ ràng nhất. Khiêm nhường trong theo đuổi đam mê điện ảnh dù không có nền tảng nghệ thuật, rằng chăm chỉ chính là công thức tốt nhất để giải mọi đề bài sáng tạo. Mọi hình thái sáng tạo nghệ thuật qua “bàn tay” của Phương Vũ đều mang nét cá tính mạnh mẽ, dị biệt đến phá vỡ mọi giới hạn, quy chuẩn. 

Cơ duyên nào mang đến cú bắt tay giữa Phương Vũ - Yến Ji và Apple? Quá trình hợp tác với thương hiệu công nghệ hàng đầu thế giới diễn ra như thế nào?

“Commissioned by Apple” và #ShotoniPhone là chuỗi dự án mà Apple trực tiếp khởi tạo cùng các nhà sáng tạo nội dung trên toàn thế giới với mục đích chính nhằm quảng bá cho thương hiệu này. Về mặt kỹ thuật, chúng mình được biết sẽ không thể sử dụng bất kỳ phần mềm chỉnh sửa nào trong quá trình thực hiện, bao gồm cả phần mềm chỉnh sửa thông thường nhất: Photoshop. Mọi chi tiết chỉ được chỉnh bằng các thông số có sẵn của iPhone, ví dụ như chỉnh sáng - tối hoặc chế độ rung. Đề bài là tái hiện văn hoá truyền thống Việt Nam nên chúng mình quyết định sử dụng ánh sáng để từng chi tiết rõ ràng và gần như tàng hình vào background. Từ đó mình đã lên ý tưởng là Redraw by iPhone (vẽ bằng iPhone), tức là photoshop trực tiếp bằng tay ngay trong khi ghi hình trên iPhone. Mình muốn có thể linh hoạt đưa các hình tượng văn hoá vào tổng thể cả khung hình và từng mảng, từng chi tiết nhỏ nhất vẫn phải ra chuẩn màu sắc, tạo nên hiệu ứng thị giác ấn tượng. 

Về mặt ý tưởng, câu chuyện, chúng mình quyết định lựa chọn truyền thuyết Con Rồng Cháu Tiên với biểu tượng hòa quyện giữa cha Lạc Long Quân và mẹ Âu Cơ. Lạc Long Quân và Âu Cơ sau khi chia nhau trị vì các nơi, kẻ lên núi, người xuống biển, đã hoà vào đất trời và dõi theo dòng dõi đời sau là dân tộc Việt Nam hiện giờ. Chi tiết “hoà vào đất trời” là điểm gặp gỡ giữa câu chuyện và kỹ thuật, và đó cũng là lý do chúng mình quyết định lựa chọn truyền thuyết Con Rồng Cháu Tiên cho dự án này. 

Thử thách lớn nhất của bạn khi hợp tác cùng Apple lần này là gì? 

Đây là lần đầu tiên Apple hợp tác với một ekip ở Việt Nam đồng thời cũng là một sản phẩm đưa văn hoá, nghệ thuật Việt Nam ra thế giới nên chúng mình khá áp lực về việc phải tạo ra một sản phẩm thuyết phục. Đối với mình, dù có chụp bằng thiết bị nào thì cũng phải cho ra một sản phẩm với chất lượng hoàn hảo tuyệt đối. 

Cảnh quay nào khiến Phương đau đầu nhất? 

Đau đầu nhất phải kể đến khâu chuẩn bị. Chúng mình đã chuẩn bị rất kỹ trước khi lên hình khá lâu. Điều khó nhất chính là làm sao cho đường nét nghệ thuật được vẽ trên người Yến có thể hòa vào background với rất nhiều layer mà không bị đổ bóng và Iphone có thể lấy nét toàn bộ các chi tiết. Trước đó, trong các buổi thử, chúng mình đã sửa từng chi tiết nhỏ nhất vì cần khớp với nhau hoàn hảo theo kích thước bản vẽ phác và không được phép quá thời gian quy định trong buổi ghi hình. Rút kinh nghiệm và nâng cao kỹ thuật qua từng buổi thử nên đến ngày shoot chúng mình chỉ bấm máy là xong, không phát sinh vấn đề “đau đầu” nào cả. 

Không chỉ #ShotoniPhone của Apple, Phương đã từng kết hợp cùng bạn gái của mình - Yến Ji, make-up artist nổi tiếng trên mạng xã hội trong rất nhiều dự án trước đó. Tình yêu có phải là gia vị giúp các bạn đồng điệu trong nghệ thuật? 

Đúng là như vậy. Yến có khả năng tạo ra những thứ ở trong tưởng tượng của mình. Đó là điều mình thấy tuyệt vời nhất. Vị trí của Yến trong dự án kết hợp cùng Apple lần này là không thể thay thế được. Ngoài chuyên môn về trang điểm, Yến cũng được biết đến với môn nghệ thuật body painting (sử dụng màu vẽ thể hiện hội họa trên cơ thể). Yến đã phải ngồi nguyên một dáng với phối cảnh chính xác trong khoảng 18-20 tiếng mỗi buổi test thử. Thậm chí không chỉ một buổi mà còn tới tận 7 buổi thử như vậy, chính mình cũng phải ngưỡng mộ sức chịu đựng của cô gái ấy. 

Phương hài lòng với sản phẩm lần này chứ?

Nhìn vào tổng thể dự án mình tương đối hài lòng. Từ khâu sản xuất đến hậu kỳ, chúng mình đều kết hợp rất mượt mà, đúng deadline và tiêu chuẩn quốc tế. Mọi người trong ekip đều cố gắng hết sức, thử đi thử lại nhiều lần để cho ra sản phẩm tốt nhất có thể. Có thể chúng mình cần trau dồi thêm về trình độ nhưng về dự án này chúng mình đã làm hết sức rồi. 

#ShotoniPhone có phải sản phẩm khiến Phương tự hào nhất cho tới hiện tại?

Đây là một sản phẩm khiến mình tự hào và mình đã hoàn thành một cách chỉn chu . Nhưng có lẽ sản phẩm chạm đến giới hạn của sáng tạo và khiến mình tự hào nhất có lẽ không phải #ShotoniPhone mà là Hoa Xuân Ca - kết hợp cùng VTV đợt Tết vừa rồi. 

Đâu là nét màu sáng tạo của Phương Vũ? 

Điểm mạnh của cá nhân mình là có thể giải được nhiều đề bài, xử lý được rất nhiều chất liệu theo hướng hiện đại. Ngoài ra sẽ còn có nhịp, flow, thẩm mỹ kết hợp giữa Punk Rock (thể loại nhạc rock đã phát triển từ năm 1974 đến 1976) với văn hóa Hiphop hiện tại. 

Phương đã từng gặp phải trường hợp trằn trọc mãi mới nghĩ ra một ý tưởng nhưng khách hàng lại không thích chưa?

Thực tế thì mình không gặp chuyện này quá nhiều. Một điều may mắn là đa số khách hàng đến với mình đều là những người đã nhìn thấy những sản phẩm mình làm trước đó. Tuy nhiên chắc chắn đây là một chuyện không thể tránh khỏi vì mình có hàng trăm khách hàng, mỗi người lại có một suy nghĩ khác nhau. Trước đây mình khá tức giận khi nhận phản hồi trái chiều về ý tưởng, về sản phẩm vì theo góc nhìn của mình thì cách làm A thẩm mỹ hơn nhiều mà khách hàng lại nhất nhất đòi làm cách B.

Sau này, khi “trưởng thành” trong nghề hơn, có rất nhiều khoảnh khắc giúp mình nhận ra nếu chỉ nhìn theo khía cạnh chủ quan thì sản phẩm có thể đi theo chiều hướng tệ. Vậy nên mình cố gắng cân đối lại cách làm của mình, nâng cấp ý tưởng của khách để đưa đến một kết quả tốt. Mình thấy làm trong ngành quảng cáo, sáng tạo giúp mình đa dạng góc nhìn và học được cách xử lý vấn đề. 

Làm thế nào để bạn luôn dồi dào ý tưởng? 

Không có gì trong ngành nghệ thuật đương đại là mới cả, gần như tất cả đều xuất phát từ lịch sử loài người. Tính cá nhân của mỗi nghệ sĩ sẽ đưa những thứ đã có thành chưa có, thành mới lạ, hoặc trộn nhiều thứ với nhau, đưa ý niệm vào kỹ thuật chuyên môn là thành một sản phẩm mới được khai sinh rồi. Nói vậy tức là, không khó để mình luôn tìm ra ý tưởng mới, bất cứ sự kiện, hiện tượng nào đã xảy ra trên đời đều có thể trở thành nguồn ý tưởng tham khảo cho những người làm nghệ thuật, như mình.

Điều này đồng nghĩa với việc lúc nào Phương cũng phải suy nghĩ?

Đúng vậy, mình chưa bao giờ có thể ngừng suy nghĩ, cả về việc sáng tạo và xử lý mọi vấn đề. Đó cũng là tính chất công việc của mình. Cá nhân mình thấy đạo diễn là nghề mà ai-cũng-làm-được, kể cả là một người không được đào tạo qua trường lớp. Tuy nhiên, cũng vì phạm vi công việc khá “mập mờ” nên mình thấy đây là một vị trí không phải ai cũng có thể đảm nhiệm. Chưa nói đến việc đưa ra ý tưởng ban đầu hay định hướng sáng tạo cho cả dự án nhưng đạo diễn là người phải hình dung được kết quả cuối cùng sẽ như thế nào. Vậy nên mình sẽ luôn phải suy nghĩ về mọi vấn đề của từng tổ trong dự án và tìm cách giải quyết chúng. 

Vậy đâu là khoảng nghỉ cho bạn?

Làm sáng tạo là cuộc sống, là cuộc đời của mình. Mình  cần làm việc như cần… ăn cơm, uống nước hàng ngày. Mình không cần gồng lên để làm mà ngược lại, mình yêu thích cảm giác được làm việc, được sáng tạo. Ví dụ mình có 8 tiếng đồng hồ làm việc và khoảng 4-5 tiếng cho bản thân, nghỉ ngơi mỗi ngày. Vậy thì mình muốn cả 8 tiếng mình đi làm là sống cùng công việc, là 8 tiếng đó mình dành thời gian cho bản thân dưới-hình-thức-làm việc. 

Những sản phẩm của bạn luôn có phần dị biệt và đậm cái tôi riêng. Bạn đã bao giờ đối mặt với những dư luận tiêu cực? Và nếu có, bạn đối mặt bằng cách nào? Im lặng hay đáp trả?

Vấn đề này nằm ở góc nhìn cá nhân của mỗi người. Khi xuất hiện góc nhìn đối lập, nếu cứ tiếp tục giải thích, thanh minh thì cũng vô ích vì điều đó chẳng khác nào mình đang cố gắng bào chữa cho sản phẩm của mình. Mình học cách mặc kệ trước những bình luận mang tính chỉ trích, tiêu cực. 

Nếu không làm trong ngành sáng tạo nghệ thuật thì Phương sẽ làm gì?

Chắc mình sẽ kinh doanh, bán xe máy hoặc quần áo. Cách đây 7-8 năm trước mình đã từng kiếm kế sinh nhai bằng công việc này. 

Sau nhiều năm làm nghề, bạn đã chắc chắn và tự tin với lựa chọn nghề nghiệp này của mình?

Tương đối. Từ trước đến giờ, dù làm bất cứ công việc gì, mình luôn tâm niệm là bản thân sẽ làm việc đó tốt nhất có thể. Không phải xuất sắc, phi thường mà làm tốt, đạt tiêu chuẩn về chất lượng trước đã. Vậy nên khi cảm thấy bản thân đang làm tốt, mình sẽ thêm phần chắc chắn hơn vào lựa chọn của mình. 

Lời khuyên của Phương Vũ dành cho các bạn trẻ theo đuổi con đường làm phim?

Hãy có trách nhiệm với nghề nghiệp, dù là bất cứ sản phẩm nào. 

Cảm ơn Phương Vũ đã dành thời gian tham gia phỏng vấn cùng The Influencer Việt Nam, chúc bạn có thêm thật nhiều dự án đáng tự hào trong tương lai!