Xin chào The Influencer Việt Nam, mình là An Trương - Associate Creative Director tại Vietcetera. Mình đang là host trên một chương trình podcast của Vietcetera mang tên The Money Date và sáng tạo nội dung trên TikTok.

Chính xác. Ở Vietcetera, mọi người luôn muốn chuyển các series bài viết thành series podcast. The Money Date cũng vậy. Tiền thân của podcast The Money Date là một series tin bài phỏng vấn câu chuyện tiền bạc của những nhân vật đại diện cho từng ngành nghề trong xã hội. Công việc của An tại mùa 1 của The Money Date hoàn toàn ở phía hậu trường, xây dựng format cho chương trình, chuẩn bị nội dung và nghiên cứu khách mời. 

Cho tới hết mùa 1, chương trình nghỉ một thời gian và quay trở lại với mùa 2 thì sếp mình - chị Thuỳ Minh (Nhà báo/ VJ) đặt câu hỏi: “Tại sao em không host?”. Thực tế, chị Minh đã hỏi mình câu này từ mùa 1 nhưng thời điểm ấy An chắc nịch: “Không, em không làm được”. Tuy nhiên, công việc hậu cần sau mùa 1 cũng khiến mình nhận ra phần lớn nội dung đều ở hết trong đầu mình, vậy tại sao mình không thử? Tại sao không nắm bắt cơ hội này? Và kể từ khi câu hỏi đó xuất hiện tới giờ, An đã thành host của chương trình The Money Date mùa 2. 

Mình cảm thấy rất may mắn vì có mentor là chị Minh, chị nhìn thấy tiềm năng và trao niềm tin vào thứ “tiềm năng” đó của mình - một thứ mà chính mình còn không chắc chắn. Vậy nên cho tới hiện tại, mình không biết bản thân có làm tốt hay không nhưng chí ít mình đã có thêm rất nhiều trải nghiệm mới, góc nhìn mới cũng như cơ hội để trò chuyện cùng The Influencer hôm nay.

Ngày trước mình đi du học ở Mỹ khoảng 10 năm nên khi về Việt Nam, mình… mất luôn khả năng nói chuyện mạch lạc, lưu loát bằng tiếng Việt (cười). Hơn nữa, khi ấy làn sóng lên án việc chêm tiếng Anh vào những câu tiếng Việt rất mạnh mẽ. Đó cũng là một trong những lý do ban đầu An nghĩ mình không thể trở thành host. Sau một thời gian được trò chuyện, phỏng vấn các khách mời, mình có cơ hội phát triển khả năng diễn đạt, giao tiếp bằng tiếng Việt nên về mặt tâm lý, An đã không còn lo lắng, sợ máy quay nữa. 

The Money Date là một chương trình về tài chính, về tiền. Còn An là một người rất… ghét tiền (cười). Lý do khiến An “nhảy” khỏi ngành tài chính sau khi đã gắn bó 4 năm trời để “chạy” sang ngành sáng tạo là vì mình nhận ra: Mình không phải một người “máu chiến” với tiền, với tài chính. Thế nhưng người tính không bằng trời tính, chạy đi đâu mình vẫn không dứt khỏi chủ đề này (cười).

Tới The Money Date mùa 2, cách tiếp cận của An với chủ đề tiền bạc rất khác so với mùa 1. Những nhân vật mà An mời, những câu chuyện về tài chính An nói cùng những người đó rất khác. Bởi vì theo An, trong cuộc sống, mình tiếp xúc với tiền ở nhiều khía cạnh khác nhau, không nhất thiết phải đầu tư chứng khoán thì bạn mới hiểu về tiền.

Thực sự mình không có bất cứ tiêu chí gì quá khắt khe, đặc biệt là với The Money Date. Chương trình vẫn đang trong giai đoạn tìm hiểu xem khách mời như thế nào là phù hợp mà vẫn mang đến sự khác biệt qua từng tập. Bản thân An nghĩ rằng ai cũng có câu chuyện tài chính riêng và những cách tiếp xúc với tiền rất thú vị. Vậy nên điều An muốn khai thác qua chương trình đó là mời những nhân vật làm công việc thú vị, tìm hiểu xem cách họ kiếm tiền bằng công việc đó như thế nào và một người làm công việc đó thì tính cách của họ liên quan đến tiền bạc ra sao. Liệu họ có thực sự “máu chiến” với tiền bạc không hay họ luôn giữ một tinh thần thoải mái với kinh tế? Họ có nhiều nguồn thu một lúc, họ trực tiếp làm việc liên quan đến tiền bạc hay họ xây dựng hình ảnh, sáng tạo nội dung rồi sau đó tiền sẽ đến một cách tự nhiên? 

Và như mình chia sẻ phía trên, câu chuyện tiền bạc đến từ rất nhiều khía cạnh đời thường, đôi khi không cần thiết phải nói tới những vấn đề đao to búa lớn, đầu tư, chứng khoán, tài chính tự thân… mà chỉ là câu chuyện dạo gần đây mình tiêu rất nhiều tiền vào việc uống cà phê hoặc đi du lịch nên mình đã tự phải cân đối lại chi tiêu thế nào… Trước khi lên sóng, mình và các khách mời sẽ ngồi với nhau một buổi để cùng suy nghĩ xem sẽ nói chuyện như thế nào về tiền để phù hợp với công việc của nhân vật.

An coi hai tiêu chí này là hai tệp khách mời riêng biệt. Một tệp là những chuyên gia tài chính, họ sẽ truyền tải tới khán giả kiến thức mới về tài chính, tiền bạc. Tệp còn lại là những nhân vật không làm công việc liên quan trực tiếp đến tài chính nhưng cũng có thể nói chuyện về tiền, về những con số cụ thể liên quan đến ngành nghề của họ và cách họ quản lý chi tiêu, đầu tư trong cuộc sống. An nghĩ mình sẽ cố gắng cân bằng giữa hai tệp này để khán giả có thể nghe được nhiều câu chuyện thú vị hơn ngoài câu chuyện chuyên môn.

Có. Kể cả trong lúc phỏng vấn hay ở những cuộc hẹn với bạn bè, người thân, khi cuộc nói chuyện bắt đầu có chút… “im ắng” thôi là trong đầu mình đã nghĩ: “Thôi chết rồi, phải nói gì đây? Làm thế nào để lấp đầy khoảng trống im lặng này bây giờ?”. Có thể đó là một thói quen không tốt. 

An nghĩ đôi khi trong cuộc trò chuyện, một chút “sự lặng im” sẽ giúp mình suy nghĩ thấu đáo hơn về những điều mình chia sẻ. Mình càng cố gắng lấp đầy khoảng im lặng thì mình sẽ càng nói những thứ không cần thiết, hơi thừa và làm cho cuộc hội thoại ấy gượng gạo hơn. Rất may mắn là những khách mời từng đến với The Money Date luôn “giúp” An giảm bớt áp lực trong việc phải nói gì hay hỏi gì tiếp theo, mọi người thường gợi cho mình một ý mới để khai thác hoặc hỏi lại mình tạo ra sự tương tác qua lại tự nhiên trong buổi trò chuyện.

An xem phỏng vấn rất nhiều trên YouTube. Mình mê YouTube lắm, ứng dụng mình sử dụng nhiều nhất trên điện thoại chính là YouTube. YouTube là cánh cửa dẫn đến mọi thứ về nội dung. An nghe podcast, cả của Vietcetera và những chương trình khác. Từ sau khi lên hình cùng The Money Date, An bắt đầu chú ý hơn về kỹ xảo, cách người ta trò chuyện, phân tích nhân vật, đặt câu hỏi. Đối với An thì đó là bệnh nghề nghiệp (cười). Nhiều khi mình vừa xem và vừa nghĩ rằng làm thế nào để được như người ta hay phần này hay quá mình cần phải học… Đó là cách An trau dồi thêm.

Không. Bởi khi đã bị áp lực như thế, mình không thể làm được nữa đâu. Làm trong ngành sáng tạo, viral đã là câu chuyện muôn thuở đối với mọi cá nhân và tổ chức. Mình không thể cân đo đong đếm được yếu tố hay thuật toán nào khiến nội dung viral. Điều mình có thể kiểm soát là nội dung cốt lõi và thông điệp gửi tới khán giả có đúng với mục đích mình đặt ra không. Nếu so sánh The Money Date với những chương trình khác thì có thể chương trình của mình vẫn còn nhỏ lắm, nhưng bản thân chúng mình biết The Money Date đang đi đúng với tinh thần mình muốn và nhìn vào sản phẩm có thể thấy được đam mê, nhiệt huyết của mọi người trong ekip. Vốn dĩ việc sáng tạo nội dung bấy lâu nay đã là câu chuyện mưa dầm thấm lâu mà.

Mình trân trọng câu chuyện của mọi người hơn. Tất nhiên không phải trước đây mình không trân trọng, tuy nhiên “trân trọng” ở đây có nghĩa là mình có một sự thôi thúc và động lực rất lớn để thực sự muốn lắng nghe câu chuyện của họ. Trước kia khi nghe một vấn đề, mình thường sẽ đưa ra lời khuyên, trả lời, cố gắng giúp đỡ... Còn bây giờ mình hiểu rằng, điều người ta cần khi tìm đến mình có lẽ chỉ là việc mình ngồi đó và lắng nghe. Và đó cũng là điều mình thấy bản thân thay đổi rõ ràng nhất sau khi làm công việc hiện tại.

Thực ra với vai trò là host trong chương trình, mình vẫn muốn talkshow của mình giống… một cuộc trò chuyện, một buổi tâm sự hết sức có thể, kể cả khi mình là người hỏi hay được hỏi. Điều khác nhất có lẽ là bình thường mình ít nói còn hôm nay được phỏng vấn nên nói nhiều hơn (cười). Tuy nhiên mình nghĩ, sự khác biệt nằm ở mặt chữ nghĩa mình phải nói thôi chứ về cảm xúc thì không khác nhau. 

Khi ở vị trí của một người host chuyên nghiệp và phải đặt câu hỏi cho khách mời, mình cảm thấy… áp lực. Áp lực vô hình. Làm sao để hỏi cho đúng, không được hỏi linh tinh? Bây giờ muốn dẫn dắt, nói chuyện với họ như hai người bạn đã rất thân thiết thì phải làm thế nào? Ví dụ như tập talkshow của The Money Date với Creative Director Ben Phạm, nhiều khán giả bình luận rằng mình và Ben có lẽ đã chơi với nhau từ lâu lắm rồi, cảm giác tập đó giống sự hội ngộ của hai người bạn cũ hơn… Để “chạm” đến được những khoảnh khắc như vậy, mình và Ben đã trò chuyện cùng nhau rất lâu, đã đùa cợt với nhau rất vui rồi mới tới được những giây phút tâm sự sâu lắng như mọi người thấy trên chương trình.

Đúng vậy. Công việc sáng tạo cần sự sáng tạo. Và những người làm sáng tạo chắc chắn sẽ coi trọng và muốn bảo vệ cái tôi trong những sản phẩm sáng tạo của mình. Điều này dẫn đến việc mình dễ gặp xung đột, mâu thuẫn về cách nhìn, cách suy nghĩ khác nhau liên quan đến sự sáng tạo, về cái gì đúng, cái gì sai và về câu hỏi mà ai trong ngành này cũng nghĩ đến: “Nội dung này có hay không?”. Đấy là điều mình phải đối diện hàng ngày khiến cho sức sáng tạo của mình bị mệt, kiệt sức. 

Mình làm trong một tổ chức, đôi khi mình không biết rõ sự sáng tạo của mình nằm ở đâu, ở chỗ nào và đến cuối cùng nó có còn là sự sáng tạo của mình nữa hay không. Đây là một khủng hoảng hiện sinh của tất cả những người làm trong ngành sáng tạo, trong một công ty hoặc một tổ chức chứ không chỉ là câu chuyện riêng của Vietcetera.

Không đâu. Bởi khó khăn trong sáng tạo đều là những vấn đề mình… thích giải quyết. Lúc khó khăn nhất là lúc mình sáng tạo nhất. Còn khi bạn làm sáng tạo mà thấy dập khuôn hay mọi thứ quá dễ dàng thì đây có thể là thứ nhiều người đã làm rồi hoặc mình đã quen làm rồi và sự sáng tạo sẽ không còn nhiều trong đó nữa. 

Bên cạnh đó, nhìn lại 4 năm làm việc trong ngành tài chính, An thấy biết ơn rất nhiều. Biết ơn vì 4 năm đó không phải là công cốc, không phải bỏ đi. Mối duyên cuối cùng với ngành tài chính lại là điểm khởi đầu cho một hành trình mới của An.

Nếu nói không nghĩ đến chuyện này thì đó là một lời nói dối. Tuy nhiên mình cũng không nghĩ về việc này quá nhiều. Mình xuất hiện trên Vietcetera, đại diện cho Vietcetera đồng nghĩa với việc khuôn mặt mình sẽ chềnh ềnh trên một nền tảng phổ biến với hàng trăm nghìn lượt đăng ký, theo dõi. Sau khi lên hình, mình tăng thêm người theo dõi, tăng thêm độ nhận diện nhưng để nói là “nổi tiếng” thì thực sự An không nghĩ như thế.

An học Khoa học, Chính trị và Kinh tế. Đây là một ngành học thuộc hệ thống Liberal Art ở Mỹ, một ngành học rất… tây. Ngày ấy mình học đúng nghĩa vì thích và đam mê. Đến bây giờ mình vẫn áp dụng được những kiến thức và kỹ năng đã học vào công việc và cuộc sống nhưng để làm đúng những gì mình đam mê thì đó vẫn là một sự xa xỉ. Tuy vậy An vẫn rất biết ơn vì mình có cơ hội được làm một công việc mà mỗi sáng đi làm mình thấy hứng khởi, ra khỏi nhà mình thấy trời xanh và cuộc sống tiếp diễn. Nhưng đây có phải công việc “true love” của An hay không thì phải thời gian mới trả lời được.

Mình rất thích thể thao. Nhưng trở thành một vận động viên thể thao ở thời điểm hiện tại là một điều không thể. Có lẽ ở vũ trụ song song mình mới có thể là một vận động viên được (cười). 

So với thời điểm hiện tại, thời ông bà bố mẹ mình kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, mọi người ưu tiên đi làm để có cuộc sống đủ đầy, tài chính vững vàng để xây dựng gia đình. Bây giờ ở Việt Nam, kinh tế - xã hội phát triển hơn rất nhiều, vậy thì khi ấy vấn đề xảy ra sẽ là gì? Đó là con người sẽ nhìn vào bên trong nhiều hơn, nhìn vào đam mê và những điều thuộc về cá nhân mình nhiều hơn, từ đó mới sinh ra mâu thuẫn giữa việc đi làm vì điều gì và bản thân có thích công việc này hay không. An cũng chưa có câu trả lời nào nhưng mình nghĩ vấn đề này sẽ còn tồn tại rất lâu.

Mình mong những người xung quanh có thể cảm thấy an yên khi ở bên cạnh mình, khi theo dõi nội dung của mình dưới bất kỳ vai trò nào: người lắng nghe, người tâm sự, người giúp đỡ, người cần được giúp,... đúng như cái tên của mình: An.

Khi mới biết tới TikTok, An đã cảm thấy đây là một nền tảng… rất cá nhân - khá giống cảm giác lúc mình bắt đầu dùng Instagram. Mình lập một kênh và chia sẻ những khoảnh khắc hậu trường khi đi làm, đi quay tại Vietcetera. Và tất nhiên vào thời điểm ấy mình cũng không nghĩ tới những gì quá lớn phía trước, mình chỉ cảm nhận rằng những gì mình làm hàng ngày, trải nghiệm hàng ngày sẽ là thứ thú vị và cá nhân nhất có thể chia sẻ với mọi người.

TikTok vẫn là một miền đất hoang dã với An. Mình có một video viral về chuyện uống cà phê trên kênh Vietcetera nên cũng thử đăng video đó trên kênh TikTok cá nhân. Và nó viral. Điều kỳ diệu ở đây là khi thuật toán của TikTok nhận diện được nội dung, gương mặt, điểm đặc biệt của một kênh TikTok nào đó thì kênh ấy dường như sẽ phát triển rất nhanh. Sau clip uống cà phê ấy, kênh của An được TikTok nhận diện. Tuy nhiên, mình vẫn chưa có định hướng gì rõ ràng với nền tảng này nên vẫn gắn bó với các format cũ. 

Thực ra, phần profile TikTok trước đây của An là “sống chậm lại”. Đó là một lời nhắc nhở tới cá nhân mình, đúng ba chữ sống-chậm-lại. Cuộc sống công sở từ 9h sáng tới 5h chiều đã cuốn mình vào một vòng xoay lặp đi lặp lại hàng ngày rất nhanh. Vậy nên một nội dung mà An muốn làm là để nhắc nhở bản thân cũng như mọi người sống chậm lại, tận hưởng những khoảng lặng trong cuộc sống: đi bộ. Đi bộ cũng là một cách giúp mình sống chậm lại và quan sát xung quanh. Gần đây An đang có một mục tiêu cá nhân là mỗi ngày mình phải đi bộ được 10,000 bước. Kể cả trong những chuyến đi công tác hay đi quay ở tỉnh, nếu có thời gian An sẽ đi bộ. Đối với An đó là những giây phút mà An tìm thấy sự bình yên để tiếp tục công việc.

Mình sẽ mang sổ. Mình thích viết, dù không viết quá thường xuyên. Có một giai đoạn, ngày nào gặp ai mình cũng viết lại. Điều này rất thú vị vì đó là giai đoạn mình rất quan tâm đến việc người khác nghĩ gì về mình và mình lúc nào cũng ở trong tâm thế muốn giao tiếp nhiều, muốn gặp người này, người kia. Hiện tại An viết chiêm nghiệm là chính chứ không tường thuật lại như vậy nữa.

Khi mình ở những năm đầu 20 và nghĩ về tuổi 30, mình có nhiều nỗi sợ hơn bây giờ. Không biết sau này đi làm thế nào, có còn tự do và thêm nhiều trải nghiệm mới không? Mình đã bước vào hành trình tìm kiếm bản thân những năm đầu 20 như thế. 

Còn bây giờ, khi nghĩ về tuổi 30, mình thấy háo hức hơn là sợ. Bởi ở độ tuổi này, sau khi đã trải qua rất nhiều biến động, mình đã hiểu rõ bản thân muốn gì, thích gì, có những người bạn nào bên cạnh, cảm xúc của mình ra sao - những điều ấy ngày càng hiện lên rõ ràng hơn theo thời gian. Thế nên tuổi 30 như một khởi đầu mới với An, khởi đầu của việc đi tìm sự ổn định, cân bằng trong đủ mọi khía cạnh từ tài chính, cuộc sống tới công việc và những mối quan hệ.