Nhắc đến hòa nhạc thính phòng, cảm giác xa cách, hàn lâm và… già cỗi - là những gì mà chúng ta thường nghĩ đến đầu tiên. Thế nhưng, cũng là thính phòng, cũng là dàn nhạc giao hưởng, nhắc đến Concert of Childhood Memory là nhắc đến những khán phòng chật ních người trẻ cùng sự hào hứng đầy nhiệt huyết trước và sau mỗi chương trình.
Được ra đời với ước mơ tạo ra một sân chơi cho chính những nghệ sĩ dàn nhạc, Concert of Childhood Memory đã hoàn thành thêm một sứ mệnh đẹp đẽ nữa, đó là mang nhạc giao hưởng đến gần hơn với đại chúng. Chọn chủ đề là những bản nhạc gợi nhắc ký ức tuổi thơ, cộng với cách làm trẻ trung và đầy sáng tạo, mỗi mùa Concert of Childhood Memory lại là một bất ngờ đầy thú vị và khó đoán trước. Sau 6 năm hoạt động, chuỗi concert này đã tạo được một chỗ đứng vững chắc trong lòng người trẻ yêu âm nhạc, và vẫn dồi dào những ý tưởng để tiếp tục mở rộng biên độ phủ sóng của mình.
Để “giải mã” sự thành công của Concert of Childhood Memory (CCM), chắc chắn sẽ không có gì tuyệt vời hơn việc có thể cùng ngồi xuống và trò chuyện với chính người tạo ra nó. Lã Tuấn Cường, co-founder của chuỗi concert và cũng là trưởng ban tổ chức chương trình, sẽ cho chúng ta thêm những góc nhìn chi tiết về hành trình âm nhạc tuyệt đẹp này của CCM.
Ý tưởng về Concert of Childhood Memory được đội ngũ founder thai nghén từ năm 2016. Tôi vốn là sinh viên chuyên ngành piano, chị Nguyễn Quỳnh Oanh theo học flute và anh Mai Xuân Hải đến từ chuyên ngành sáng tác - cả 3 người khi đó mới nảy ra một ý tưởng xây dựng một sân chơi cho những nhạc công và nghệ sĩ theo đuổi chuyên ngành âm nhạc thính phòng. Ở thời điểm đó, nghệ sĩ dàn nhạc như chúng tôi không có sân chơi, hầu như chỉ có các dàn nhạc giao hưởng lớn từ những cơ quan nhà nước như Dàn nhạc Giao hưởng Quốc gia Việt Nam. Chúng tôi đều là những người đã được học hành bài bản, cũng có có rất nhiều năm kinh nghiệm cũng như tâm huyết, công sức bỏ ra vì nghề là rất lớn. Thế nhưng lại không có nhiều cơ hội được biểu diễn trước khán giả đại chúng.
Lý do thứ 2 thôi thúc chúng tôi thực hiện Concert of Childhood Memory đó là bởi chúng tôi muốn phổ cập dòng nhạc này cho đại chúng. Nhắc đến phòng hòa nhạc hẳn nhiều khán giả sẽ nghĩ đến cái gì đó hơi cứng nhắc, quá khó nghe và hàn lâm để tiếp cận. Chúng tôi muốn thông qua chương trình này để có thể phá bỏ rào cản cố hữu đó giữa thính phòng và khán giả. Đó cũng là lý do mà CCM lựa chọn những chủ đề nhạc phim vốn đã rất gần gũi. May mắn là, khán giả đã dần đón nhận và CCM đã trở thành một cầu nối đưa người yêu nhạc đến gần hơn với âm nhạc thính phòng.
Việc lựa chọn concept này là bởi chúng tôi muốn mang đến những mảnh ghép ký ức về tuổi thơ của mỗi người. Chủ đề đầu tiên mà chúng tôi lựa chọn chính là nhạc phim của chuỗi hoạt hình Ghibli do nhạc sĩ Joe Hisaishi sáng tác.
Đầu tiên, đối với chúng tôi - những nhạc công của dàn nhạc giao hưởng, thì dòng nhạc này mang đầy tính mỹ thuật và cả nghệ thuật. Nó có thể giúp tiếp cận với khán giả thông qua những giai điệu tuyệt vời của mỗi bộ phim.
Thứ hai, chúng tôi nghĩ rằng: Khi ta trưởng thành và lớn lên, ta quen với nhịp sống đầy lo toan với guồng quay mệt mỏi của công việc. Đôi khi, ta cần những khoảng lặng để nhìn lại tuổi thơ của mình đã hồn nhiên và trong sáng biết nhường nào. Ta cần nhìn lại những ước mơ ngày nhỏ ra sao, ta đã nuôi dưỡng chúng lớn lên và đồng hành với mình thế nào. Sau này, ngoài Ghibli, chúng tôi còn trình diễn cả chủ đề về các phim Disney hay Harry Potter… những bộ phim gắn liền với thế hệ 8x và đầu 9x, những bộ phim đã ghi dấu một cách vô thức vào tâm trí mỗi người những hình ảnh, những cảnh phim, những câu chuyện và cả những giai điệu của nó. Ý nghĩa của từ “Childhood Memory” đến từ những xúc cảm như vậy.
Hồi đấy, tôi hay các anh chị sáng lập và các bạn của BTC vẫn đang là sinh viên, và đúng là chúng tôi… liều thật. Nhưng mà tuổi trẻ mà! Tuổi trẻ có hoài bão, có ước mơ và có cả ý tưởng rồi, vậy còn lại chỉ là thử thách mà chúng tôi tự đặt ra cho bản thân mình thôi. Chúng tôi muốn có một sân chơi cho nghệ sĩ như mình được tiếp cận đến khán giả, vậy thì chúng tôi phải làm nó bằng được!
Thật ra, chúng tôi cũng không nghĩ quá nhiều đâu. Cũng chẳng cân đo đong đếm thiệt hơn về mặt tài chính, tại vì chúng tôi cũng… chẳng có nhiều tiền. Chúng tôi phải tìm đến sự hỗ trợ rất nhiều từ Nhạc viện, từ Đoàn thanh niên,... và với từng ấy sự hỗ trợ, show đầu tiên cũng được ra mắt khán giả vào đúng năm 2016.
Nhìn lại thì, tất cả những cột mốc của CCM từ năm 2016 đến bây giờ đều rất liều lĩnh. Chúng tôi gần như làm vì đam mê, vì sự yêu thích và giấc mơ lớn của toàn bộ đội ngũ. Thực tế, để cân đối tất cả những rủi ro với các sự kiện âm nhạc bán vé, thì việc chọn nhạc thính phòng này - ngay từ ban đầu - đã là một thứ rủi ro hơn rất nhiều nếu so với các dòng nhạc khác.
Chi phí để tổ chức buổi hòa nhạc đầu tiên hoàn toàn đến từ đội ngũ founder. Chúng tôi rất sợ rằng: Nếu như ngay trong sự kiện đầu tiên mà đã không bán được vé, không nhận được sự quan tâm, không chạm được tới khán giả… thì những bước tiếp theo sẽ đi như thế nào?Thế nhưng tất cả cũng đều xác định: Nếu bị lỗ thì… bù. Chương trình đầu tiên không thành công thì cũng không sao cả. Đâu phải cái gì mình làm cũng luôn thành công? Ta cứ đi từng bước một, dẫu có thể trải qua rất nhiều lần thất bại để tìm ra con đường thành công thì hãy cứ đi. Và trong trường hợp chương trình không thành công trong những năm đầu tiên đó, thì 99% là chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục làm, thậm chí đi làm thêm ở ngoài để lấy kinh phí tiếp tục tổ chức chương trình này. Để cái sân chơi này tiếp tục được nuôi dưỡng và là nơi để âm nhạc thính phòng có thể tìm đến khán giả của mình một cách gần gũi nhất.
Tôi nghĩ sự thành công của CCM đến từ: Âm nhạc - cái cốt lõi. Thứ 2 là nội dung: Thông điệp truyền thông và visual hình ảnh trong chương trình. Cái thứ 3 chính là trải nghiệm của khán giả khi tiếp nhận những concept mà chúng tôi mang đến.
Nói về yếu tố đầu tiên là âm nhạc. Ví dụ đơn cử là trong phim hoạt hình Ghibli thì hầu hết các tác phẩm đều đến từ nhà soạn nhạc Joe Hisaishi. Tuy nhiên, ta lựa chọn danh sách tác phẩm để trình diễn như thế nào thì cũng là cả một quá trình mà cả team đã cùng ngồi lại và dành rất nhiều thời gian cho nó. Chúng tôi phải nghiên cứu toàn bộ list nhạc và tìm cách để tạo ra một mạch chay hài hòa xuyên suốt từ đầu đến cuối chương trình, từ đó đưa vào những tương tác với khán giả để tạo nên cảm xúc trong từng thời điểm. Sẽ có cao trào, sẽ có khoảng lặng và sẽ có cả những điểm nhấn.
Về mặt thứ 2, đó là thông điệp. Ngay từ những chiến dịch truyền thông của CCM, chúng tôi xác định tập khán giả của mình đều có gì đó rất khác, cũng mong chờ những điều đặc biệt hơn so với những chương trình âm nhạc bây giờ. Khán giả của CCM có tình yêu âm nhạc rất mãnh liệt, có những người gắn bó với chúng tôi từ những năm đầu tiên. Vậy nên sự kết nối giữa CCM và khán giả rất bền bỉ. Các thông điệp và nội dung về chương trình từ đó cũng có gì đấy cảm xúc và ấm áp hơn.
Cái cuối cùng là hình ảnh cũng như các concept khác trong chương trình. Một ví dụ tiêu biểu nhất chính là những tấm vé của CCM. Mỗi năm, chúng tôi đều cố gắng tạo nên một tấm vé đặc biệt nhất dành cho khán giả. Đó không chỉ là một tấm vé để các bạn check in khi bước vào phòng hòa nhạc, mà đó còn là món quà kỷ niệm từ BTC dành cho mỗi khán giả đến với chương trình. Mỗi năm, vé của CCM lại một khác với một điểm nhấn và ý tưởng riêng biệt. Rất nhiều bạn fan của CCM đã có cả một bộ sưu tập vé mà khi các bạn chia sẻ lên MXH, chúng tôi đều thật sự rất cảm động. Một điểm nữa mà chúng tôi rất chăm chút đó là yếu tố ánh sáng, visual trong chương trình. Khi trình diễn âm nhạc của một bộ phim, chúng tôi sử dụng những visual có thể gợi nhớ khán giả đến đúng phân cảnh đó, đoạn phim đó, nhằm mang lại cái cảm xúc mà các bạn từng có khi xem phim từ những ngày ấu thơ.
Thông thường, quá trình chuẩn bị concert của chúng tôi sẽ bắt đầu từ đầu năm. Có rất nhiều yếu tố từ chủ quan đến khách quan có thể tác động tới CCM, bởi các nghệ sĩ chơi trong concert đến từ nhiều đơn vị khác nhau, từ các dàn nhạc khác nhau. Chúng tôi mời cả những nghệ sĩ rất có kinh nghiệm và ở vị trí rất cao trong dàn nhạc, cho đến cả các bạn sinh viên trẻ, và thây cô giáo trong Nhạc viện. Mỗi nghệ sĩ lại có lịch biểu diễn khác nhau từ các cơ quan chủ quản. Và từng ấy con người trong dàn nhạc là từng ấy lịch diễn phải sắp xếp. Việc của chúng tôi là… đan xen vào lịch đó thì mới có thể chốt được lịch biểu diễn cuối cùng của CCM.
Đó là về lịch, còn các phần về nội dung, ý tưởng, vé mời,... cũng được chúng tôi chuẩn bị từ đầu năm. Thực tế, ý tưởng về vé của CCM mang tính sáng tạo rất cao, vậy nên dù được chuẩn bị từ đầu năm nhưng chúng tôi cũng phải chỉnh sửa rất nhiều lần. Tính trung bình, mỗi chương trình CCM chúng tôi mất… 6 tháng để chuẩn bị, đúng nửa năm cho một concert. Và mỗi năm, chúng tôi lại làm 2 chương trình như vậy.
Chắc chắn cái đầu tiên phải là show diễn năm 2016. Hồi đó, chúng tôi chỉ diễn có 1 đêm thôi, và show diễn đó có hơn 800 khán giả đã tới. Năm 2017, lần đầu tiên CCM tổ chức 2 đêm liên tục với chủ đề “CCM Mirror”. Cũng trong năm 2017, chúng tôi đã có lần đầu tiên Nam tiến. Cột mốc tiếp theo là năm 2019 với chủ đề “Naruto và One Piece”, đó là năm đầu tiên chúng tôi kết hợp giữa dàn nhạc giao hưởng và dàn hợp xướng. Năm 2020 lại là một cột mốc đáng nhớ khác khi đánh dấu hành trình 5 năm phát triển, vậy nên chủ đề của năm đó là “Coming Home” - quay trở lại những ký ức của hút ban đầu. Trong show diễn năm đó, chúng tôi có chuẩn bị đoạn phim ngắn để chia sẻ những hình ảnh của BTC, cũng như hình ảnh show diễn các năm để khán giả có thể hồi tượng lại những concert mà mình đã tham gia. Dấu mốc cuối cùng chính là show diễn 2022 với chủ đề Harry Potter vừa được diễn ra. Đó lại là một lần đầu tiên nữa khi chúng tôi sử dụng công nghệ AR vào hòa nhạc, lần đầu tiên kết hợp với một đối tác là Eclips Pictures. Anh Nguyẽn Hồng Vỹ đã chơi visualize trong toàn bộ show diễn của CCM và kết hợp cùng dàn nhạc để tạo ra những trải nghiệm tốt nhất cho khán giả khi tới xem.
Ví dụ như chủ đề Ghibli đi, chúng tôi đã chơi hơn 2 lần, thậm chí 3 lần rồi. Nhưng nếu các bạn khán giả đi xem đều có thể thấy: Cũng là những bộ phim đó, cũng bản nhạc đó nhưng mỗi năm chúng tôi lại mang đến một bản phối khác nhau. Chúng tôi đã biến soạn lại, làm mới ngay cả chất liệu của chính tác phẩm đó. Đấy là cái thứ nhất.
Cái thứ hai, đó là việc sắp xếp list bài của chúng tôi cũng khác sau mỗi chương trình. Độ dài của mỗi buổi hòa nhạc thường rơi vào từ 1 tiếng 30’ đến 1 1 tiếng 45’, vậy nên chúng tôi cũng… không thể chơi hết được các bản nhạc trong cùng một chủ đề. Vẫn còn rất nhiều tư liệu và tài nguyên cho cả những mùa tiếp theo. Tương lai sẽ còn rất nhiều chủ đề mà cả team đã cùng nghiên cứu và sẽ ra mắt khán giả trong thời gian sắp tới. Đó đều là những chủ đề hoàn toàn mới với những cách kết hợp dàn nhạc cùng các hiệu ứng đặc biệt.
Mục tiêu ban đầu của chúng tôi vốn dĩ rất trong sáng: Đó là niềm đam mê của tuổi trẻ. Vậy nên chúng tôi cũng không có mục đích là cái show nó phải hoành tráng thế này, phải có bao nhiêu khán giả và phải kiếm được bao nhiêu tiền. Chúng tôi hoàn toàn không có một ý nghĩ nào về việc đó. Thứ duy nhất mà CCM luôn tâm niệm từ đầu, đó là phải làm thế nào để luôn làm tốt nhất trong khả năng có thể, phải luôn cải tiến bản thân mình, chương trình sau phải hay hơn chương trình trước. Mỗi một mùa CCM qua đi, cái ở lại vẫn luôn là những những phản hồi và góp ý của khán giả. Chúng tôi luôn tổng hợp và cố gắng để làm tốt hơn, sáng tạo hơn, hay hơn và những trải nghiệm phải đáng nhớ hơn.
Tôi nghĩ ở đây có 2 ý: Thứ nhất là nếu so với năm 2016, thì áp lực về mặt tài chính… đỡ hơn. Nhưng để nói là thành công, thì gần như show CCM không mang lại nhiều lợi ích về tài chính. Số lượng nghệ sĩ của mỗi chương trình rất lớn, công sức tập luyện của mọi người khác hoàn toàn với công sức tập luyện của một chương trình mà ngắn hơn với những bản nhạc quen thuộc và đơn giản hơn. CCM không chỉ là một chương trình hòa nhạc, mà mỗi năm chúng tôi còn biên soạn và phối lại các tác phẩm theo màu sắc hoàn toàn khác. Vậy nên công sức nghệ sĩ tập luyện, công sức BTC chạy chương trình trong toàn bộ thời gian như thế, thì đến thời điểm này tôi vẫn cho rằng: CCM là show diễn vì… đam mê. Các bạn làm vì đam mê âm nhạc và muốn cùng nhau đồng hành để CCM có thể phát triển hơn nữa, mang đến những trải nghiệm đáng nhớ hơn nữa… Từ đó, tôi mới dám nghĩ đến câu chuyện tài chính cho chương trình có thể phát triển như thế nào. Còn bây giờ thì, CCM vẫn đơn giản là một chương trình có giá trị nghệ thuật cao, mang tính sáng tạo và là một sân chơi ấm cúng cho dòng nhạc thính phòng và khán giả hiện đại.
Không chỉ bản thân tôi mà toàn bộ nghệ sĩ trong chương trình CCM đầu tiên, cảm xúc chỉ gói gọn trong mấy từ: Hồi hộp và xúc động. Ví dụ như tôi chẳng hạn, là một người chơi piano, không gian biểu diễn cho nghệ sĩ piano thời điểm đó không có quá nhiều, mà nhất là trước một khán phòng rất lớn với 800 khán giả thì nếu nói không hồi hộp thì là… nói dối. Nhưng cảm giác khi bước chân lên sân khấu, được chơi những tác phẩm hay bên cạnh những anh chị em nghệ sĩ, được khán giả đón nhận… thì đó là niềm hạnh phúc mà tất cả mọi người, ngay ca BTC cũng sẽ luôn nhớ cho tới tận bây giờ.
Nó… đỡ hơn đấy chị à. Tức là mình đã quen về mặt tâm lý diễn trong những khán phòng lớn, nhưng cảm xúc hạnh phúc và vỡ òa thì vẫn không thay đổi. Bởi mỗi lần CCM lại là một trải nghiệm khác, sự tương tác và đón nhận của khán giả cũng khác, cách họ hỗ trợ và gắn kết với BTC cũng khác. Mỗi năm, các cảm xúc đều chẳng lặp lại mà luôn có những mới mẻ khiến chúng tôi bất ngờ.
Với tôi, chắc có lẽ là khoảnh khắc khi kết thúc chương trình. Ở CCM có một đặc điểm là chúng tôi luôn có một món quà bất ngờ dành cho khán giả ở cuối chương trình. Ví dụ nếu list nhạc của chương trình là 14 bài, thì sẽ luôn có bài thứ 15 xuất hiện và khiến khán giả vỡ òa vào thời điểm không ngờ nhất. Trên Youtube, chị có thể xem phần trình diễn “Star Wars”, khi anh chỉ huy đã bước vào cánh gà, nhưng sau đó đã kịp thay trang phục và mang một cái light saber ra và vẫy cho cả dàn nhạc trong phần biểu diễn bất ngờ đó. Toàn bộ khán phòng vỡ òa trong tiếng vỗ tay và tán thưởng, và điều đó tạo nên những cảm xú rất đáng nhớ, rất hạnh phúc cho toàn bộ nghệ sĩ tham gia chương trình. À, hóa ra những gì chúng tôi đã làm khiến khán giả có thể đón nhận nồng nhiệt như thế này.
Để nói về những điều chưa làm được với CCM thì tôi nghĩ sẽ còn nhiều lắm. Sau mỗi một chương trình, chúng tôi luôn ngồi lại để đúc kết và cố gắng để cải thiện nhiều hơntrong những lần sau. Mỗi lần làm chương trình là mỗi lần lại thấy mình còn nhiều thiếu sót và những điểm chưa hoàn hảo, nên đó là những thứ khiến tôi cảm thấy mình chưa làm trọn vẹn và tối đa những gì mình có thể làm.
Còn về sự tự hào thì đến thời điểm hiện tại, tôi nghĩ rằng mình tự hào về toàn bộ đội ngũ của CCM. Chúng tôi đã đồng hành cùng nhau từ thời điểm ban đầu, luôn cố để giữ những niềm đam mê và cả ngọn lửa trong âm nhạc, ngọn lửa nhiệt huyết để có thể làm chương trình một cách hoàn hảo nhất. Tôi tự hào vì toàn bộ team vẫn có thể đồng hành và gắn kết được với nhau kể từ thời điểm còn là sinh viên đến tận bây giờ, khi tất cả đều đã… già đi.
Cảm ơn bạn về buổi trò chuyện lần này và chúc cho CCM sẽ ngày càng phát triển và thành công hơn nữa.
